Με αφορμή το μακελειό αμάχων Παλαιστινίων από Ισραηλινούς στη Λωρίδα της Γάζας διαβάζω ξανά την άποψη, μερικές φορές διατυπωμένη κι από δημοσιογράφους (συνήθως γραφείου) ότι πρέπει να απαγορευτεί, ή έστω να αποφεύγεται συνειδητά, η δημοσίευση φωτογραφιών και βίντεο «φρίκης» από πολέμους. Δηλαδή να επιβληθεί λογοκρισία ή (πολύ χειρότερο) αυτολογοκρισία.
Θεωρώ λάθος, δημοσιογραφικά και πολιτικά, αυτή την άποψη. Παλαιότεροι και καλύτεροι ρεπόρτερ και αρχισυντάκτες από εμάς αντιμετώπισαν το θέμα – με τρεις τρόπους. Πρώτον, με την πολύ προσεκτική επιλογή των εικόνων: να προβληματίζουν βαθιά με την πρώτη ματιά, όχι να φρικάρουν. Δεύτερον, εάν είναι πολύ σκληρές, να διατυπώνεται προειδοποίηση στον αναγνώστη/θεατή. Τρίτον, σε έσχατη περίπτωση, να καλύπτονται με εφέ («μωσαΐκό»).
Οι ευσυνείδητοι επαγγελματίες όλων των μεγάλων ξένων μίντια, πόσο μάλλον οι πολεμικοί ανταποκριτές, κάνουν μετρημένη και δικαιολογημένη χρήση των εικόνων της πολεμικής βαρβαρότητας. Άλλο τα τέσσερα Παλαιστινιάκια ηλικίας 9 έως 11 ετών τα οποία δολοφόνησαν οι Ισραηλινοί ενώ έπαιζαν αμέριμνα μπάλα στην παραλία στη Γάζα, άλλο το ξαπλωμένο φαρδύ-πλατύ στην άσφαλτο θύμα ενός τροχαίου στην εθνική οδό. Στην πρώτη περίπτωση επιβάλλεται να δείξεις την εικόνα, στη δεύτερη σκυλεύεις τη μνήμη του νεκρού.
Πολιτικά, το μήνυμα που στέλνει η εικόνα των νεκρών αμάχων στις εμπόλεμες ζώνες είναι πανίσχυρο. Αφυπνίζει συνειδήσεις. Πόσο μάλλον από την εποχή του πρώτου πολέμου στον Περσικό (1990-91) που οι Αμερικανοί επέβαλαν ασφυκτική λογοκρισία στο τότε CNN. Εκτοτε πολλές δυτικές κυβερνήσεις παίζουν (δυστυχώς με αρκετή επιτυχία) το ίδιο βρώμικο παιχνίδι. Προσπαθούν να μας πείσουν ότι «πόλεμος» είναι κάτι υπέρυθρα πρασινωπά πλάνα από τις κάμερες των F-16 και κάτι δυσδιάκριτες «εκρήξεις» στην οθόνη χωρίς ήχο. Ότι «πολεμικοί ανταποκριτές» είναι οι ευνούχοι «ενσωματωμένοι» («embedded») στα στρατεύματα των δυτικών επιδρομέων δημοσιογράφοι.
Όχι. Ο πόλεμός τους είναι τα νεκρά γυναικόπαιδα. Είναι η καταστροφή των υποδομών επιβίωσης. Είναι ο ανθρώπινος πόνος που αφήνουν πίσω τους.
