Βγαίνουν από το τούνελ οι ευρωπαϊκές κατασκευαστικές εταιρείες

Η Deloitte δημοσίευσε την ενδέκατη έκδοση των «Ευρωπαϊκών Κατασκευαστικών Δυνάμεων». Στην έρευνα μελετώνται οι αποδόσεις των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών ομίλων το 2013 με κριτήρια τα έσοδα, τη χρηματιστηριακή αξία, τη διεθνοποίηση, τη διαφοροποίηση, τις δανειακές υποχρεώσεις και άλλους χρηματοοικονομικούς δείκτες.

Βασικό χαρακτηριστικό στην υπόψη μελέτη είναι πως η οικονομική ύφεση στην Ευρώπη επηρεάζει τον κατασκευαστικό κλάδο. Ωστόσο, μετά από πέντε χρόνια συρρίκνωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι ο κλάδος θα παρουσιάσει μικρή ανάπτυξη το 2014 και ότι η πλήρης ανάκαμψη μπορεί να μην είναι μακριά. Παράλληλα, μια σειρά από ανεπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να επενδύουν σημαντικά κεφάλαια στην ανακαίνιση και στην προσαρμογή των παλαιών υποδομών τους στα νέα πρότυπα σύγχρονης ποιότητας, απόδοσης και βιωσιμότητας. Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαϊκοί κατασκευαστικοί όμιλοι εξαπλώνουν τις δραστηριότητές τους τόσο γεωγραφικά όσο και με βάση το εύρος του αντικειμένου τους.

Στην κατάταξη των 50 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών ομίλων με κριτήριο τον κύκλο εργασιών του 2013 επικρατούν οι γαλλικοί όμιλοι Vinci SA και Bouygues SA (1^η και 3^η θέση αντίστοιχα) με τον ισπανικό όμιλο ACS στη 2^η θέση ενώ δεν παρατηρούνται αλλαγές στις 6 πρώτες θέσεις το 2013. Από την Ελλάδα, στους 50 μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς κατασκευαστικούς ομίλους φέτος περιλαμβάνεται μόνο η ΕΛΛΑΚΤΩΡ (46^η θέση όπως και το 2012) με κύκλο εργασιών 1,242 δισ. ευρώ.

Το 2013 η χρηματιστηριακή αξία των περισσότερων από τις ευρωπαϊκές κατασκευαστικές σημείωσαν σημαντική ανάπτυξη. Η συνολική χρηματιστηριακή αξία τους αυξήθηκε κατά 30% το 2013, σε σύγκριση με την αύξηση 18% του δείκτη Euro Stoxx 50 Index. Οι Vinci, Ferrovial και ACS πέτυχαν τις υψηλότερες αυξήσεις σε απόλυτους όρους, ενώ οι FCC, Barratt και Taylor Wimpey την πιο σημαντική αύξηση σε ποσοστιαίους όρους. Ανάμεσα στις 20 μεγαλύτερες κατασκευαστικές δυνάμεις, μόνο οκτώ όμιλοι κατέγραψαν άνοδο της χρηματιστηριακής αξίας τους σε σχέση με τα επίπεδα που είχαν φτάσει την περίοδο πριν την κρίση. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2013, η συνολική χρηματιστηριακή αξία για τις μεγαλύτερες 20 ευρωπαϊκές κατασκευαστικές δυνάμεις είναι 26% χαμηλότερη από όσο ήταν το 2007.

Ένα χαρακτηριστικό της κατασκευαστικής δραστηριότητας είναι ότι παρουσιάζει κυκλικότητα, καθώς επηρεάζεται, μεταξύ άλλων, από την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, τα επιτόκια και τα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων. Η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών άρχισε να μειώνεται το 2008 και σήμερα, μετά από ορισμένα έτη μείωσης των επενδύσεων στις κατασκευές, η αγορά προβλέπεται ότι θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2014 και ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί περισσότερο το 2015. Ωστόσο, τα μεγαλύτερα εμπόδια στην ανάπτυξη προέρχονται από την κρίση (υψηλή δανειακή επιβάρυνση, αβεβαιότητα και δυσκολία προσαρμογής) υποχωρούν αργά και η ευρωπαϊκή οικονομία προβλέπεται ότι θα αναπτυχθεί με χαμηλό ρυθμό όμως.

Από το 2010 έως το 2013, όταν οι πολιτικές περιορισμού των ελλειμμάτων που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις ήταν ιδιαιτέρως αυστηρές, οι επενδύσεις στις κατασκευές στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκαν κατά 3,1% το 2010, αυξήθηκαν κατά μόλις 0,4% το 2011 και μειώθηκαν κατά 4% και 3,5% το 2012 και το 2013. Για τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπεται ανάπτυξη κατά 1,7% και 2,8% το 2014 και το 2015 αντίστοιχα.

Το 2013, ο κατασκευαστικός κλάδος σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Κύπρος και η Πορτογαλία συνεχίζει να επηρεάζεται από την ύφεση. Οι επενδύσεις στον κατασκευαστικό κλάδο σημείωσαν πτώση στις χώρες αυτές μεγαλύτερη του 10% μέσα στο χρόνο. Αντίθετα, η Λιθουανία και η Ουγγαρία πέτυχαν την υψηλότερη ανάπτυξη των 27, η οποία κυρίως προήλθε από τις σημαντικές εγχώριες δημόσιες επενδύσεις. Τέλος, οι «οικονομικοί γίγαντες» όπως είναι η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο παρουσίασαν σταθερότητα στις κατασκευαστικές επενδύσεις το 2013.

Προκειμένου να αντισταθμιστεί το δυσμενές οικονομικό και χρηματοοικονομικό περιβάλλον, οι μεγαλύτεροι ευρωπαϊκοί κατασκευαστικοί όμιλοι επεδίωξαν στρατηγικές διαφοροποίησης με στόχο τόσο στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, όσο και στην αύξηση των χαμηλών περιθωρίων που χαρακτηρίζουν τις κατασκευαστικές δραστηριότητες. Οι στρατηγικές διαφοροποίησης που ακολούθησαν οι περισσότερες από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές κατασκευαστικές δυνάμεις, εστίασαν σε δραστηριότητες που είτε μοιράζονται κοινούς πελάτες με τον κατασκευαστικό κλάδο, είτε αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του κύκλου ζωής των έργων υποδομής (παραχωρήσεις, ανάπτυξη ακινήτων, κ.α).