Οι τηλεθεατές του CNN Turk στην Ελλάδα μέσω της συνδρομητικής τηλεόρασης είχαν την ευκαιρία το απόγευμα της περασμένης Τρίτης να ζήσουν μια πρωτόγνωρη εμπειρία: να δουν σε ζωντανή μετάδοση την πλειοδοτική διαδικασία για την άδεια παραχώρησης λειτουργίας της τουρκικής λοταρίας Milli Piyango για 10 χρόνια σε ιδιώτη.
Για την άδεια παραχώρησης είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον τρία σχήματα. Είχαν προεπιλεγεί και τα τρία και το απόγευμα της περασμένης Τρίτης από τις 16.00 ως τις 17.30 «χτυπήθηκαν» ανηλεώς για το ποιος θα προσφέρει το μεγαλύτερο τίμημα σε ζωντανή μετάδοση πέντε (!) τηλεοπτικών δικτύων της Τουρκίας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Η κρατική λοταρία Milli Piyango είχε το 2013 έσοδα 800 εκατ. ευρώ και κέρδη 184 εκατ. ευρώ. Προσφέρει όλα τα τυχερά παιχνίδια εκτός του αθλητικού Στοιχήματος και ο διαγωνισμός του τουρκικού κράτους προσείλκυσε όλους τους μεγάλους «παίκτες» του κλάδου παγκοσμίως, ασχέτως αν δεν επρόκειτο για πώληση μετοχών αλλά για άδεια παραχώρησης της εκμετάλλευσης για 10 χρόνια, που για τα δεδομένα του κλάδου τυχερών παιχνιδιών δεν θεωρείται μεγάλο διάστημα.
Τα σχήματα, οι εκπρόσωποι των οποίων συμμετείχαν σε ζωντανή μετάδοση σε έναν άτυπο πλειστηριασμό που κράτησε σε αγωνία όλους τους εμπλεκομένους ως την τελευταία στιγμή, ήταν τα εξής:

α) Οι τσεχικές εταιρείες Emma Capital και KKCG μαζί με την ιταλική GTECH, oι μέτοχοι των οποίων ελέγχουν κομμάτι από το 33% του ΟΠΑΠ. Τα λεφτά θα τα έβαζαν και οι τρεις εταιρείες, ενώ η GTECH, εκτός από επενδυτής, θα ήταν και πάροχος τεχνολογίας της Milli Piyango.

β) Οι τουρκικές Net Holdings και Hitay, που ήταν οι επενδυτές με πάροχο τεχνολογίας την αμερικανική Scientific Games.

γ) Οι επίσης τουρκικές ERG και Ahlaki, που σε περίπτωση που κέρδιζαν τον διαγωνισμό είχαν επιλέξει την ελληνική Intralot ως operator για να διαχειριστεί την τουρκική λοταρία.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι και οι τρεις μεγαλύτεροι παίκτες του κλάδου τυχερών παιχνιδιών που μετείχαν στα παραπάνω σχήματα είχαν παρουσία στην Τουρκία. Η GTECH είναι τεχνολογικός πάροχος της Milli Piyango, η Intralot μετέχει με 45% στην Inteltek, την εταιρεία που διαχειρίζεται τα τελευταία δέκα χρόνια το τουρκικό Στοίχημα, ενώ η Scientific Games είναι τεχνολογικός πάροχος των τουρκικών ιπποδρομιών.
Η τιμή εκκίνησης για τη 10ετή άδεια παραχώρησης της Milli Piyango ορίστηκε από την Αρχή Ιδιωτικοποιήσεων της Τουρκίας σε 1,8 δισ. δολάρια.


Πώς προσελκύουν τα ξένα κεφάλαια
Πικρή γεύση αφήνει η σύγκριση με την πώλησητου ΟΠΑΠαπό το ΤΑΙΠΕΔ
Από την παραπάνω διαδικασία προκύπτουν τρία συμπεράσματα που δυστυχώς σε σύγκριση με την ελληνική πρακτική των ιδιωτικοποιήσεων δείχνουν ότι υπολειπόμαστε πολύ των τούρκων γειτόνων.

Πρώτον, η μέσω τηλεόρασης υποβολή των οικονομικών προσφορών και του πλειστηριασμού που ακολουθεί δεν αφήνει κανένα περιθώριο για αμφισβήτηση της διαδικασίας και ουσιαστικά ορίζει την έννοια της διαφάνειας.

Δεύτερον, στις ιδιωτικοποιήσεις που διενεργεί η κυβέρνηση Ερντογάν τα τελευταία χρόνια κύριος στόχος είναι να μετέχουν σε αυτές όσο το δυνατόν περισσότερες τουρκικές εταιρείες. Γι’ αυτό, ανάλογα και με τον διαγωνισμό, είναι υποχρεωτικό τους ξένους επενδυτές να συνδράμουν τούρκοι επιχειρηματίες, αν και στην περίπτωση της Milli Piyango χτυπήθηκαν οικονομικά δύο αμιγώς τουρκικά σχήματα. Η εμπειρία δείχνει πως χωρίς τούρκο εταίρο δεν έχεις ελπίδες σε διαγωνισμούς στην Τουρκία, κάτι που αντελήφθησαν μετά τη διαδικασία των προσφορών οι τσέχοι επενδυτές που έδειχναν αμήχανοι από την κατάληξη του πλειοδοτικού διαγωνισμού.
Με την πρακτική αυτή η τουρκική κυβέρνηση προσελκύει ξένα κεφάλαια αλλά κινητοποιεί συγχρόνως και εγχώρια κεφάλαια που μένουν στη χώρα, ανακυκλώνονται και ανάλογα με την πορεία της ιδιωτικοποίησης αυξάνονται προς όφελος της τουρκικής οικονομίας.

Τρίτο και πιο βασικό συμπέρασμα είναι ότι σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης, αν υπάρχει πίεση χρόνου για άμεσα έσοδα, τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά για τον πωλητή.
Τρανό παράδειγμα η πώληση του 33% του ΟΠΑΠ που όταν διενεργήθηκε οι αποκρατικοποιήσεις δεν είχαν πάει πολύ καλά και η κυβέρνηση μαζί με το ΤΑΙΠΕΔ καίγονταν για μια εμβληματική πώληση που θα άλλαζε το κλίμα απέναντι στους δανειστές μας. Το αποτέλεσμα ήταν το 33% του ΟΠΑΠ με 4 δισ. ευρώ ετήσια έσοδα να μεταβιβαστεί έναντι 650 εκατ. ευρώ ανεβάζοντας συνολικά την αποτίμηση του Οργανισμού στα 1,97 δισ. ευρώ.
Αντιθέτως, οι Τούρκοι για μια δεκαετή άδεια παραχώρησης και όχι πώληση μετοχών, που δεν συνιστά μεταβίβαση της ιδιοκτησίας, και για μια λοταρία με ετήσιο τζίρο το 1/5 του ΟΠΑΠ κατάφεραν να προσελκύσουν 2,755 δισ. δολάρια ή 2,037 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την τρέχουσα ισοτιμία ευρώ/δολαρίου.
Η «πολυτέλεια» του χρόνου είναι σημαντικό πλεονέκτημα για τον πωλητή. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2009 η Αρχή Ιδιωτικοποιήσεων της Τουρκίας είχε προχωρήσει σε ανάλογο διαγωνισμό αλλά η κοινοπραξία του ΟΠΑΠ και η κοινοπραξία της Turkcell που είχαν ενδιαφερθεί και είχαν προχωρήσει στην τελική φάση του διαγωνισμού δεν κατέθεσαν προσφορές θεωρώντας υπερβολικό το τίμημα των 1,6 δισ. δολαρίων ή 1,18 δισ. ευρώ που είχε ζητήσει το τουρκικό Δημόσιο ως τιμή εκκίνησης. Η Αρχή Ιδιωτικοποιήσεων της Τουρκίας δεν έβαλε τότε νερό στο κρασί της και δεν μείωσε το τίμημα, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει όφελος από την ιδιωτικοποίηση της Milli Piyango εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

Πρώτο και σχετικά νωρίς αποχώρησε το σχήμα των Τσέχων και της GTECH, με την τελευταία προσφορά που υπέβαλαν να σταματά στα 2,25 δισ. δολάρια.
Συνέχισαν τα άλλα δύο σχήματα, οι εκπρόσωποι των οποίων υποχρεώθηκαν μέσα σε μιάμιση ώρα να υποβάλουν 75 βελτιωτικές προσφορές σε αυτόν τον άτυπο πλειστηριασμό που έκοβε την ανάσα.
Δεύτερο αποχώρησε το σχήμα ERG – Ahlaki που είχε επιλέξει την Intralot για να διαχειριστεί τη λοταρία, με την τελευταία προσφορά του να ανέρχεται στα 2,750 δισ. δολάρια.
Πλειοδότης και νέος ιδιοκτήτης για τα επόμενα δέκα χρόνια ανακηρύχθηκε το σχήμα των Net Holdings – Hitay με τεχνολογικό πάροχο τη Scientific Games προσφέροντας 5 εκατ. δολάρια παραπάνω και με το τουρκικό κράτος να γεμίζει τα ταμεία του με 2,755 δισ. δολάρια.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ