Ο Πρωθυπουργός ως CEO

Στις αρχές της εβδομάδας αποκαλύφθηκε η παρουσία του Πρωθυπουργού, μαζί με τη σύζυγό του, στο πάρτι γενεθλίων του ομογενούς επιχειρηματία Αντριου Λιβέρη στο Καστελόριζο. Ο Λιβέρης, πρόεδρος από το 2006 και διευθύνων σύμβουλος από το 2004 του διεθνούς επιχειρηματικού κολοσσού Dow, ο οποίος δραστηριοποιείται σε αγροτικές, καταναλωτικές, ενεργειακές και κατασκευαστικές εφαρμογές χημικών, γιόρτασε το βράδυ του προηγούμενου Σαββάτου 5 Ιουλίου τα γενέθλιά του σε ιδιωτικό κτήμα στον τόπο καταγωγής του. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, οι προσκεκλημένοι προέρχονταν κυρίως από τον διεθνή επιχειρηματικό κόσμο, ωστόσο ο Αντώνης Σαμαράς βρισκόταν εκεί τόσο λόγω της μακροχρόνιας φιλίας του με τον οικοδεσπότη όσο και λόγω των επικείμενων επενδύσεων της Dow στην Ελλάδα.

H επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης συχνά έχει στηριχτεί στην «εντολή Σαμαρά». Επομένως, δεν μοιάζει παράταιρο ο Πρωθυπουργός να συνομιλεί αυτοπροσώπως με διάφορους φορείς. Ωστόσο, πρόκειται ίσως για τον μόνο Πρωθυπουργό της Μεταπολίτευσης που έχει συναντήσει τόσους οικονομικούς παράγοντες και μάλιστα τόσο «φανερά». Από τον Ιούνιο του 2012, όταν ο μεσσήνιος πολιτικός ανέλαβε καθήκοντα, έχει συνομιλήσει με ουκ ολίγους εκπροσώπους πολυεθνικών επιχειρήσεων, συχνά μάλιστα στο Μέγαρο Μαξίμου. Προφανώς, οι συγκεκριμένες συναντήσεις, πέρα από τις συμφωνίες οι οποίες «τρέχουν» κατά καιρούς ή εκείνες που προετοιμάζονται, έχουν επιπλέον συμβολικό χαρακτήρα. Και δίνουν επιχειρήματα τόσο σε όποιον θέλει να επιβεβαιώσει τον δεξιό και φιλελεύθερο χαρακτήρα της κυβερνητικής γραμμής όσο και σε εκείνους που θέλουν να καταγγείλουν εγγύτητα με ιδιωτικά συμφέροντα και διάθεση για «ξεπούλημα».

Η δρομολογημένη επένδυση της Dow στην Αθήνα προετοιμαζόταν ήδη από τον περυσινό Αύγουστο, πολύ πριν από το πάρτι γενεθλίων στο Καστελόριζο. Στις 26 Αυγούστου 2013, την ίδια ημέρα που ο Πρωθυπουργός συνάντησε και τον γενικό διευθυντή της Nestlé, Λοράντ Φρις, είχε εκτενή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου με σειρά στελεχών της αμερικανικής επιχείρησης τεχνολογίας και logistics IBM, ανάμεσά τους και η Βιρτζίνια Ρομέτι, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις οι οποίες εκδόθηκαν μετά τη συνάντηση, οι συζητήσεις αφορούσαν τη σημασία της καινοτομίας και της τεχνολογίας καθώς και πιθανές επενδύσεις στον τομέα των business analytics. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα ακολούθησε ακόμη μία συνάντηση στο γραφείο του Πρωθυπουργού, όπου αυτή τη φορά συμμετείχαν ο Λιβέρης και ο επικεφαλής της ΙΒΜ Ευρώπης, Ριτς Χιουμ, προκειμένου το κέντρο της ΙΒΜ στην Αθήνα να γίνει εκείνο το οποίο θα υποστηρίξει τις παγκόσμιες μηχανογραφικές ανάγκες της Dow. Η συμφωνία αυτή αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα.

Το κυβερνητικό επιτελείο δεν χάνει ευκαιρία να αναφερθεί στο «όραμα του Πρωθυπουργού να καταστήσει την Ελλάδα κέντρο τεχνολογίας και καινοτομίας για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο». Στο συγκεκριμένο πλαίσιο αναφέρονται επίσης στη (χωρίς κάποιον αντίστοιχο «καρπό») συνάντηση του Αντώνη Σαμαρά με τον πρόεδρο της Google, Ερικ Σμιντ, τον περασμένο Οκτώβριο. Ο τελευταίος βρέθηκε στην Αθήνα προκειμένου να μιλήσει σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής. Επιπλέον, σε πανηγυρικό κλίμα, παρουσία του Πρωθυπουργού, τριών υπουργών, δύο υφυπουργών, του αμερικανού πρέσβη και δύο γενικών γραμματέων, υπεγράφη η συμφωνία μεταξύ της Hewlett-Packard, της COSCO και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την εγκατάσταση στον Πειραιά του κεντρικού κόμβου διανομής των προϊόντων της HP για την Κεντρική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Αναμφισβήτητο ορόσημο των επαφών του Πρωθυπουργού με αμερικανικά κεφάλαια υπήρξε το ταξίδι του στις ΗΠΑ, στις αρχές του περυσινού Αυγούστου. Εκεί, εκτός από τις συναντήσεις του με τον πρόεδρο Ομπάμα και τις συνακόλουθες φωτογραφίες και δηλώσεις, συναντήθηκε με πολλούς εκπροσώπους επενδυτικών funds, τα γνωστά «γεράκια της Γουόλ Στριτ». Συνομίλησε με εκπροσώπους funds όπως η Carlyle ή η «εξειδικευμένη» στο short selling Kynikos Associates LP, του ελληνικής καταγωγής Τζέιμς Χάνος.

Ανάμεσα στις επαφές εκείνης της ημέρας, της 8ης Αυγούστου, ξεχωρίζει βεβαίως ο Τζον Πόλσον, διάσημος δισεκατομμυριούχος διαχειριστής του hedge fund Paulson & Co. καθώς και μέχρι πέρυσι θιασώτης του Grexit και της ελληνικής χρεοκοπίας, μαζί με τον οικονομολόγο Νούριελ Ρουμπινί. Δεν είναι σαφές το αν στη συγκεκριμένη συνάντηση προσδιορίζονται οι απαρχές της «μεταστροφής» του, ωστόσο ο Πόλσον τους τελευταίους μήνες έχει υποστηρίξει δημοσίως την αφήγηση του Grecovery. Εφτασε μάλιστα να ποντάρει εμπράκτως στην ελληνική οικονομία τον περασμένο Μάιο, εξαγοράζοντας το 10% της ΕΥΔΑΠ, το 6,62% της Τράπεζας Πειραιώς και λιγότερο από 5% της Alpha Bank. Ωστόσο, μαζί με άλλους ξένους επενδυτές, τις τελευταίες ημέρες δείχνει να αναδιπλώνεται σχετικά με το «ελληνικό» χαρτοφυλάκιό του.

Φημολογείται επίσης ότι ο Αντώνης Σαμαράς είχε συνάντηση και με τον έταιρο μεγάλο «παίκτη» των hedge funds, Τζορτζ Σόρος, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα τον περασμένο Μάρτιο.

Ωστόσο, δεν ήταν μόνο το ταξίδι στις ΗΠΑ που περιελάμβανε έντονες συνομιλίες του Πρωθυπουργού περί επενδύσεων, αλλά και εκείνο στην Κίνα, λίγο νωρίτερα, τον Μάιο του 2013. Ο Πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη και από επιχειρηματική αποστολή με περισσότερα από 20 στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων και τραπεζών καθώς και προέδρους φορέων, διεμήνυε σε όλους τους τόνους ότι δεν επρόκειτο για επίσκεψη δημοσίων σχέσεων, αλλά έκανε λόγο για συμφωνίες που υπεγράφησαν. Ψηλά στην «κινεζική ατζέντα» του Αντώνη Σαμαρά βρέθηκε το θέμα των αποκρατικοποιήσεων. Στο Πεκίνο συναντήθηκε με εκπροσώπους επιχειρήσεων τεχνολογίας, ανάμεσά τους η ZTE και η Huawei, καθώς και με εκπροσώπους οκτώ επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε αεροδρόμια, τουρισμό, real estate, λιμάνια και σιδηροδρόμους.

Λίγους μήνες αργότερα, ο Πρωθυπουργός συναντήθηκε εκ νέου, στην Αθήνα, με εκπρόσωπο της ΖΤΕ. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της επιχείρησης, Χου Γουεϊγκούι, διάβηκε την είσοδο του Μεγάρου Μαξίμου στις 10 Οκτωβρίου, οπότε συζήτησε με τον Πρωθυπουργό, με τον Κωστή Χατζηδάκη και με τον τότε υφυπουργό Ανάπτυξης Νότη Μηταράκη, για τα δύο επερχόμενα πρότζεκτ της ΖΤΕ στην Ελλάδα, ένα διαμετακομιστικό κέντρο καθώς και ένα κέντρο επισκευών στον ολοένα και πιο «κινεζικό» Πειραιά.

Τέλος, δύσκολα μπορεί κάποιος να προσπεράσει τις δύο συναντήσεις του Πρωθυπουργού σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους με τον σαουδάραβα πρίγκιπα, μεγαλοεπενδυτή, επικεφαλής της Kingdom Holding Company (KHC), κάτοχο περιουσίας που υπολογίζεται σε περισσότερα από 30 δισ. δολάρια, Αλ-Ουαλίντ μπιν Ταλάλ. Στο πρώτο ραντεβού του με τον Αντώνη Σαμαρά, τον «θερμό» Αύγουστο του 2013, φορούσε λευκό κοστούμι και τότε, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της περιόδου, συζητήθηκε το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ καθώς και η πιθανή είσοδος των πετροδόλαρων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κατά τη δεύτερη επίσκεψή του, ο σαουδάραβας πρίγκιπας φορούσε κελεμπία και στο μενού των συζητήσεών του βρέθηκαν ο τουρισμός καθώς και η εξαγορά του Αστέρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μπιν Ταλάλ, την πρώτη φορά που βρέθηκε σε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα, συναντήθηκε επίσης με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας, Δημήτρη Αβραμόπουλο.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 13 Ιουλίου 2014