Η εξυπνάδα των χιμπαντζήδων εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα γονίδιά τους παρά από το περιβάλλον στο οποίο έχουν ανατραφεί σύμφωνα με μελέτη αμερικανών επιστημόνων. Η ανακάλυψη ανατρέπει την ως τώρα κρατούσα αντίληψη των ειδικών ότι η ευφυΐα των ζώων αναπτύσσεται αποκλειστικά και μόνο από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός τους. Ο κληρονομικός παράγοντας στο επίπεδο της νοημοσύνης φάνηκε μάλιστα να είναι εξίσου ισχυρός όσο στους ανθρώπους – περίπου 53-54% σε σχέση με το περιβάλλον.
Οικογενειακή υπόθεση
Οι ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια στην Ατλάντα και το Κέντρο Ερευνας στα Πρωτεύοντα Yerkee του Πανεπιστημίου Εμορι διερεύνησαν την επίδραση του γενετικού παράγοντα στη γενική ευφυΐα (γνωστή ως g) 99 χιμπαντζήδων σε αιχμαλωσία. Τα ζώα, 29 αρσενικά και 70 θηλυκά ηλικίας 9 ως 54 ετών, εκτέλεσαν 13 κοινά έργα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των γνωσιακών ικανοτήτων σε τέσσερις γενικές κατηγορίες: τη χωρική μνήμη και ικανότητα, τη χρήση εργαλείων, τις δεξιότητες επικοινωνίας και την αντίληψη της αιτιότητας. Στη συνέχεια οι επιστήμονες εξήγαγαν το «σκορ» της γενικής ευφυΐας τους συνδυάζοντας τις επιδόσεις τους σε όλες τις κατηγορίες και εξέτασαν τα αποτελέσματα λαμβάνοντας υπόψη το φύλο κάθε ζώου, τις οικογενειακές του συγγένειες και το περιβάλλον στο οποίο είχε ανατραφεί.
Όπως αναφέρουν στο άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Current Biology» ανακάλυψαν ότι το γενετικό υπόβαθρο ήταν υπεύθυνο κατά 52,5% για τις διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν στα σκορ της γενικής ευφυΐας. Σε ορισμένους τομείς η κληρονομικότητα φάνηκε να έχει ισχυρότερο ρόλο – συγκεκριμένα στη χωρική μνήμη και ικανότητα καθώς και στις δεξιότητες επικοινωνίας. «Η ευφυΐα αποτελεί οικογενειακή υπόθεση» δήλωσε ο καθηγητής Γουίλιαμ Χόπκινς, επικεφαλής της μελέτης, σε δελτίο Τύπου «Εκείνο που φαίνεται εδώ είναι ότι τα γονίδια παίζουν πραγματικά σημαντικό ρόλο στις επιδόσεις τους στα έργα ενώ οι μη γενετικοί παράγοντες δεν φαίνονται να εξηγούν πολλά. Και αυτό είναι καινούργιο».
Ανατροπή των δεδομένων
Τα ευρήματα των ερευνητών σχετικά με το «μερίδιο» του γενετικού παράγοντα στη νοημοσύνη των χιμπαντζήδων είναι ανάλογα με αυτά που έχουν προκύψει από έρευνες σχετικά με την ανθρώπινη ευφυΐα. «Τα αποτελέσματά μας συμπίπτουν με τα δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους και την ανθρώπινη κληρονομικότητα στη γενική ευφυΐα» εξήγησε ο καθηγητής Χόπκινς στο περιοδικό «New Scientist». «Η ιστορική άποψη είναι ότι οι μη γενετικοί παράγοντες κυριαρχούν στην ευφυΐα των ζώων αλλά τα ευρήματά μας αμφισβητούν αυτή την άποψη».
Ο δρ Χόπκινς και οι συνεργάτες του επιθυμούν στο μέλλον να επαναλάβουν τη μελέτη τους σε μεγαλύτερο δείγμα ζώων. Στόχος τους είναι, όπως τόνισαν σε δελτίο Τύπου, να προσδιορίσουν ποια γονίδια σχετίζονται με την ευφυΐα και τις διάφορες γνωσιακές ικανότητες των χιμπαντζήδων καθώς και πώς τα γονίδια αυτά συνδέονται με διαφοροποιήσεις στην οργάνωση του εγκεφάλου των ζώων. Καθώς οι χιμπαντζήδες είναι οι στενότεροι συγγενείς των ανθρώπων απώτερη φιλοδοξία των ερευνητών είναι να εντοπίσουν ποια γονίδια άλλαξαν κατά την ανθρώπινη εξέλιξη επιτρέποντάς μας να έχουμε τόσο υψηλότερη ευφυΐα.
