Oλα πρίμα

Το πρώτο ραντεβού δόθηκε στο Μουσείο Μπουμπουλίνας. Εβδομήντα δύο ικανοί καπετάνιοι συγκεντρώθηκαν εκεί για να λάβουν οδηγίες πλου για τις ιστιοδρομίες του 4ου Spetses Classic Yacht Race από τον πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής του SCYR και αντιπρόεδρο του ΔΣ του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος Νώντα Λαμπαδάριο. Και πράγματι, η αυλαία των αγώνων άνοιξε την Παρασκευή 20 Ιουνίου, περίπου στις 12 το μεσημέρι, με τον Αίολο να έχει μεγάλα κέφια. Στις παραλίες των Σπετσών, κάτοικοι και δεκάδες επισκέπτες συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν τα σπάνια σκαριά να ανοίγονται στο πέλαγος. Και καθώς το βλέμμα χανόταν στο γαλάζιο της θάλασσας, κλασικά σκάφη μπερδεύονταν με παραδοσιακά καΐκια και λατίνια.

Το 4ο Spetses Classic Yacht Race, με διοργανωτή αγώνα τον Ναυτικό Ομιλο Ελλάδος και διοργανωτή φιλοξενίας το Poseidonion Grand Hotel, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία για μία ακόμη φορά, ίσως επειδή πρόκειται για τον μοναδικό αγώνα που στρέφει το ενδιαφέρον μας στα παραδοσιακά καρνάγια, εκεί όπου οι παλιοί καραβομαραγκοί σμίλευαν τα αθάνατα σκαριά.

«Η φιλοσοφία αυτού του αγώνα είναι ξεχωριστή» αναφέρει η Λίζα Σταθάτου, μέλος του ΔΣ του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος και γενική συντονίστρια των αγώνων. «Θέλαμε να αναβιώσουν τα παλιά σκαριά είτε επρόκειτο για κλασικά σκάφη είτε για παραδοσιακά καΐκια και λατίνια. Πάνω από όλα, αυτοί οι αγώνες έχουν στρέψει ξανά τον κόσμο στα παραδοσιακά σκαριά και αυτό το γεγονός μεταφράζεται σε απασχόληση και εργασία στα καρνάγια, τα οποία δυστυχώς υπολειτουργούσαν. Δημιουργήθηκαν, λοιπόν, καινούργια σκάφη, αλλά έγιναν και επισκευές και συντηρήσεις σε παλαιότερα. Και δεν ήταν μόνο οι καραβομαραγκοί που δούλεψαν, αλλά και οι ιστιοράπτες που έραψαν τα πανιά. Μια ολόκληρη αλυσίδα επαγγελμάτων κινητοποιείται».

Πράγματι, στις Σπέτσες οι κάτοικοι θα σου διηγηθούν με υπερηφάνεια την περίπτωση ενός Ελβετού που εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις ιστιοδρομίες, ώστε πήρε την απόφαση να ναυπηγήσει ένα σκάφος από την αρχή σε τοπικό καρνάγιο, μόνο και μόνο για να λάβει μέρος στους αγώνες, καθώς και πολλές ακόμη ιστορίες όπου παλιά καΐκια ανακαλύφθηκαν ξανά από τους ιδιοκτήτες τους και επισκευάστηκαν εν όψει του Spetses Classic Yacht Race. Σταθερό σημείο αναφοράς αποτελούν φυσικά και τα ιστορικά σκαριά που συμμετέχουν. Εφέτος το αρχαιότερο στον στόλο ήταν το «Vesta», το οποίο φέρει χρονολογία ναυπήγησης το 1892.

Την τελευταία ημέρα των αγώνων οι ιστιοδρομίες ολοκληρώθηκαν αργά το μεσημέρι. Καπετάνιοι και πληρώματα συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ποσειδωνίου για την τελευταία απονομή. Για πρώτη φορά εφέτος θεσπίστηκε και το βραβείο αναγνώρισης έργου ζωής, το οποίο απονεμήθηκε στον Μανώλη Ψαρρό για την τεράστια συμβολή του ιδίου και της οικογένειάς του στην εξέλιξη, διάδοση και διατήρηση της ελληνικής παραδοσιακής ξυλοναυπηγικής τέχνης. «Ο παππούς του Μανώλη Ψαρρού ήρθε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα από τη Σύμη και δημιούργησε το καρνάγιο του στο Πέραμα» αναφέρει στο ΒΗmagazino η Λίζα Σταθάτου. «Την τέχνη του συνέχισε ο γιος του Γιώργος, ο οποίος κατασκεύασε καταπληκτικά σκαριά. Ηταν τέλος της δεκαετίας του 1950 και σιγά σιγά οι άνθρωποι έμπαιναν στη λογική της θαλαμηγού. Ο Γιώργος Ψαρρός, μάλιστα, δημιούργησε το καταπληκτικό σκάφος «Σαΐτα» για τον βαρόνο Ντε Ρότσιλντ. Ο Μανώλης Ψαρρός, ο οποίος παρέλαβε εφέτος το βραβείο, εξέλιξε το ναυπηγείο του παππού και του πατέρα του».

Και οι τεχνίτες της ξυλοναυπηγικής είχαν συνεχώς την τιμητική τους. Γιατί όταν ο Στρατής Ανδρεάδης, μέλος της οργανωτικής επιτροπής τόσο του Spetses Classic Yacht Race όσο και του Corfu Classic Yacht Race, καθώς και ένας εκ των ιδρυτών της εταιρείας Salty Bag (κατασκευάζει τσάντες και είδη ταξιδιού από παροπλισμένα πανιά ιστιοφόρων), παρέλαβε το βραβείο του στην κατηγορία των ελληνικών καϊκιών, έσπευσε να το αφιερώσει στον μαστρο-Ντίνο Κορακή. «Ο «Στρατής», με τον οποίο συμμετείχα στους αγώνες, είναι ένα τρεχαντήρι που το δημιούργησαν το μυαλό και τα χέρια του μαστρο-Ντίνου το 1991. Εφέτος για πρώτη φορά, με τη βοήθεια του παραδοσιακού ιστιοράφτη Μανώλα Παντελή, του βάλαμε πανιά και άρχισε να τρέχει σαν ιστιοπλοϊκό. Πρόκειται για ένα υπέροχο τρεχαντήρι, ένα ξεχωριστό σχέδιο ξυλογλυπτικής που κουβαλά την άυλη πολιτιστική κληρονομιά των σπετσιωτών καραβομαραγκών. Μαζί με τους συναθλητές μου νιώθαμε ότι δεν είμαστε εμείς ο κύριος λόγος για τον οποίο κέρδισε στους αγώνες, αλλά το υπέροχο μυαλό που το σχεδίασε και το κατασκεύασε» αναφέρει.

Στις ιστιοδρομίες του Spetses Classic Yacht Race δεν επιβραβεύεται μόνο η νίκη. Για παράδειγμα, ο Αντώνης Βορδώνης, διευθύνων σύμβουλος του Poseidonion Grand Hotel, με αφορμή τα 100 χρόνια του ιστορικού ξενοδοχείου, απένειμε το βραβείο Concours d’Elegance στο καλύτερα διατηρημένο καΐκι, λατίνι και κλασικό σκάφος. Φυσικά, για μία ακόμη χρονιά, το βραβείο Spirit of Chivalry – Chivas Honour Award – Spetses Classic Yacht Race 2014 του Χρυσού Χορηγού Chivas Regal κέρδισε τις εντυπώσεις. Πρόκειται, όπως εξήγησε και ο Κριστόφ Λεμαριέ, CEO της εταιρείας Pernod Ricard Hellas, για ένα βραβείο, μοναδικό στα ιστιοπλοϊκά δρώμενα, το οποίο μελετήθηκε πολύ πριν από τη θέσπισή του, το 2012. Δημιουργήθηκε βασισμένο σε μια μαθηματική φόρμουλα και εξετάζει πολλούς παράγοντες και χαρακτηριστικά: από τη δεξιοτεχνία και την ευγενή άμιλλα, ως την αυθεντικότητα του σκαριού, τις καλές επιδόσεις, ακόμη και το μότο του πληρώματος. Τελικά, η νίκη είναι μια πολυσύνθετη έννοια.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Ιουλίου 2014