Το δέρμα μας έχει… μύτη; Ναι, μπορεί και μυρίζει χάρη σε υποδοχείς που βρίσκονται διάσπαρτοι παντού επάνω του. Μάλιστα, αυτοί οι υποδοχείς μπορούν να βοηθήσουν στην επούλωσή του όταν έχει τραυματιστεί.
Οσφρητικοί υποδοχείς επίσης στην καρδιά, το ήπαρ και το έντερο!
Υπάρχουν περισσότεροι από 350 τύποι οσφρητικών υποδοχέων στη μύτη, οι οποίοι είναι «συντονισμένοι» να μυρίζουν διαφορετικά αρώματα. Περίπου 150 άλλοι τύποι υποδοχέων εντοπίζονται σε εσωτερικούς ιστούς όπως εκείνοι της καρδιάς, του ήπατος και του εντέρου, όπως όμως είναι ευνόητο η μελέτη τους είναι πολύ δύσκολη.
Τώρα ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ρουρ στο Μπόχουμ της Γερμανίας με επικεφαλής τον Χανς Χατ επικεντρώθηκαν στο δέρμα το οποίο είναι πιο εύκολο στη μελέτη και διερεύνησαν την απόκριση στις οσμές των υποδοχέων που φέρουν τα κερατινοκύτταρα, τα οποία αποτελούν τον κύριο τύπο κυττάρων του δέρματος.
Η θεραπεία του σανδαλόξυλου
Ανακάλυψαν ότι το Sandalore – ένα συνθετικό έλαιο σανδαλόξυλου που χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία, σε αρώματα και σε προϊόντα περιποίησης του δέρματος – προσδενόταν σε έναν οσφρητικό υποδοχέα του δέρματος που ονομάζεται OR2AT4. Αντί όμως να στείλει σήμα στον εγκέφαλο, όπως κάνουν οι υποδοχείς στη μύτη, ο συγκεκριμένος υποδοχέας του δέρματος μετά την έκθεσή του στο έλαιο σανδαλόξυλου, οδηγούσε σε διαίρεση των κυττάρων και σε μετανάστευσή τους (διαδικασίες άκρως σημαντικές σε ό,τι αφορά την «επιδιόρθωση» του δέρματος που έχει υποστεί βλάβες).
Ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων αυξήθηκε κατά 32% και η μετανάστευση των κυττάρων κατά περίπου 50% όταν κερατινοκύτταρα αναμίεχθηκαν σε καλλιέργεια στο εργαστήριο επί πέντε ημέρες με το Sandalore. Συνολικά μελετήθηκαν 11 εκδοχές ελαίου σανδαλόξυλου – τόσο φυσικό έλαιο όσο και 10 συνθετικές εκδοχές – ωστόσο μόνο τρεις από αυτές φάνηκε να έχουν ευεργετικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Investigative Dermatology».
«Υπάρχει μεγάλη τάση ανακάλυψης οσφρητικών υποδοχέων σε άλλα σημεία του σώματος εκτός της μύτης οι οποίοι μάλιστα φαίνεται να επιτελούν διαφορετικά μεταξύ τους καθήκοντα» ανέφερε ο Τζόελ Μέινλαντ από το Κέντρο Χημικών Αισθήσεων Μονέλ στη Φιλαδέλφεια. Προσέθεσε ότι δεν είναι περίεργο που εντοπίστηκαν υποδοχείς της όσφρησης στο δέρμα, προκαλεί ωστόσο έκπληξη το γεγονός ότι οι υποδοχείς αυτοί φαίνεται να εμπλέκονται στην επούλωση τραυμάτων.
Προς αρωματικές κρέμες για επούλωση πληγών
Να σημειωθεί ότι οι συγκεντρώσεις Sandalore που χρησιμοποιήθηκαν ήταν χίλιες φορές υψηλότερες από εκείνες που απαιτούνται για να ενεργοποιηθεί ένας υποδοχέας στη μύτη. Ετσι είναι πιθανότερο να απαιτείται η εφαρμογή μιας κρέμας με τη συγκεκριμένη οσμή στο δέρμα παρά η χρήση αρωματοθεραπείας ώστε να επιτευχθεί επουλωτική δράση, τόνισε ο δρ Μέινλαντ.
Τόσο ο δρ Μέινλαντ όσο και ο δρ Χατ προειδοποίησαν ότι οι οσφρητικοί υποδοχείς του δέρματος είναι πολύ «επιλεκτικοί». Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με το πείραμα των ειδικών του Πανεπιστημίου του Ρουρ, μπορούσαν να διακρίνουν τις διάφορες συνθετικές εκδοχές του ελαίου σανδαλόξυλου. Με δεδομένο μάλιστα ότι υπάρχει γενετική ποικιλομορφία στους ανθρώπινους υποδοχείς, είναι πολύ πιθανό οι υποδοχείς του καθενός μας να είναι διαφορετικοί από εκείνους του διπλανού μας.
Ετσι μένει ανοιχτό το ερώτημα αν αυτές οι διαφορές είναι τόσο μεγάλες ώστε μια συνθετική εκδοχή ελαίου σανδαλόξυλου που μπορεί να είναι ωφέλιμη για έναν άνθρωπο, ίσως να μην είναι αποτελεσματική ή ακόμη και να είναι τοξική για έναν άλλον.
Σύμφωνα με τον δρα Χατ πάντως, οι οσφρητικοί υποδοχείς που έχουν εντοπιστεί σε ιστούς εκτός της μύτης αποτελούν νέους υποσχόμενους στόχους για θεραπείες ενάντια σε ασθένειες. Σε ό,τι αφορά το δέρμα, κατά τον ειδικό, είναι πιο εύκολο να αναπτυχθούν θεραπείες που θα επουλώνουν πληγές ή θα επιδιορθώνουν τα σημάδια της γήρανσης. Σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά όργανα η ανάπτυξη αποτελεσματικών φαρμάκων με βάση τους οσφρητικούς υποδοχείς αναμένεται να αποτελέσει πιο χρονοβόρο και δύσκολο έργο.
