Το BBC ανοίγει το φάκελο «Νιγηρία» κι αναρωτιέται «μπορεί η πολυπληθέστερη και ισχυρότερη οικονομικά χώρα της Αφρικής να ηγηθεί ολόκληρης της Μαύρης Ηπείρου μέσα στις επόμενες δεκαετίες;» Το ΑΕΠ της το 2013 ανήλθε στα 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Η πλούσια σε πλουτοπαραγωγικές πηγές χώρα φιλοδοξεί μέχρι το 2020 να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 15-20 μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Και ήδη έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου, έχοντας υποσκελίσει σε σπουδαιότητα και οικονομική δύναμη τη, μέχρι πρότινος πανίσχυρη, Νότιο Αφρική.
Βέβαια οι κοινωνικές ανισότητες είναι τεράστιες, ενώ τίθεται και ένα ζήτημα υπερπληθυσμού. Η Νιγηρία, που αναπτύσσεται ραγδαία με ρυθμούς 7% τον χρόνο, έχει σήμερα 170 εκατ. κατοίκους και προβλέπεται να περάσει σε πληθυσμό τα 400 εκατ. μέχρι το 2050. Παρά τις ευοίωνες αυτές προοπτικές, ωστόσο, είναι άραγε ικανή η χώρα να ηγηθεί; Το βρετανικό δίκτυο ρώτησε και τη γνώμη τεσσάρων επιφανών και επαγγελματικά επιτυχημένων Αφρικανών.
«Η Νιγηρία ήδη ηγείται όλης της αφρικανικής ηπείρου λόγω του πληθυσμού της, της αναδυόμενης θέσης της στην παγκόσμια οικονομία και της πολιτιστικής της εξυπνάδας, διαμέσου των μουσικών και κινηματογραφικών της παραγωγών. Η ιστορία έχει επίσης αποδείξει πως η Νιγηρία μπορεί να παίξει το ρόλο αυτό, καθώς στο παρελθόν έχει αποδειχτεί η ειρηνοποιός δύναμη στην Δυτική Αφρική, φέρνοντας σταθερότητα σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Στη παρούσα φάση εκπληρώνει τον ηγετικό της ρόλο με τις καινοτομίες της στον τομέα της τεχνολογίας και της μόδας. Ωστόσο, οι ηγέτες της χώρας μου πρέπει να κατανοήσουν το πνεύμα των καιρών και να μην υποπέσουν σε ατοπήματα, όπως την νομοθεσία εναντίον των ομοφυλοφίλων [σ.σ: ο πρόεδρος της Νιγηρίας, Γκούντλακ Τζόναθαν, υπέγραψε πρόσφατα ένα νομοσχέδιο που καθιστά ποινικό αδίκημα τις ομοφυλοφιλικές πράξεις] και την απαγωγή των 219 κοριτσιών [από την ισλαμιστική οργάνωση Μπόκο Χαράμ]», τονίζει στο βρετανικό δίκτυο ο Νιγηριανός Σίμι Φατζεμιροκούν, σύμβουλος μάνατζμεντ στη πρωτεύουσα Αμπούτζα.
«Οδηγός πρέπει να είναι η πιο αδύναμη χώρα»
«Αν περιμένεις από ένα κράτος να ηγηθεί μιας ολόκληρης ηπείρου, είναι σαν να απαλλάσσεις από την ευθύνη τα υπόλοιπα 50 κράτη της Αφρικής. Κάθε αφρικάνικη χώρα είναι συνυπεύθυνη για την ηγεσία της ηπείρου μας, ανεξάρτητα αν κατέχει ή όχι πλουτοπαραγωγικές πηγές. Είναι σαν έναν αγώνα σκυταλοδρομίας: ολόκληρη η ομάδα είναι τόσο δυνατή όσο ο πιο αδύναμος απ’ τους τέσσερις δρομείς της. Με τη λογική αυτή, η Αφρική είναι τόσο δυνατή όσο το πιο αδύνατο έθνος της. Οπότε το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να βρούμε την πιο αδύναμη χώρα της Αφρικής και να τη ρωτήσουμε «είσαι έτοιμη να ηγηθείς μιας ολόκληρης ηπείρου;»», επισημαίνει η Γκανέζα σκηνοθέτης Νικόλ Αμαρτεϊφίο.
«Όταν ξεκίνησα την ιστοσελίδα ipaidabribe.com, («πλήρωσα μία μίζα») η πρώτη χώρα όπου έστρεψα το ενδιαφέρον μου όσον αφορά στα φαινόμενα διαφθοράς ήταν η Νιγηρία. Είναι διαβόητη για την ακυβερνησία της, την αποτυχία των κρατικών θεσμών και την αδόμητη οικονομία της. Όλες αυτές οι προϋποθέσεις δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου ευδοκιμεί η διαφθορά. Η χώρα είναι όντως γνωστή για πολλά θετικά επιτεύγματα, όπως το ποδόσφαιρό της, η κινηματογραφική της βιομηχανία και η μουσική της. Ωστόσο προκειμένου να ηγηθεί μιας ολόκληρης ηπείρου, η Νιγηρία πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να αλλάξει τα ίδια τα θεμέλια του κράτους της», προσθέτει στο BBC ο Κενυάτης Αντονι Ραγκούι, ιδρυτής της ιστοσελίδας ipaidabribe.com που καταγγέλλει περιπτώσεις δωροδοκίας.
Τα δύο ουσιαστικά ερωτήματα
«Τα δυο πραγματικά ερωτήματα δεν είναι αν η Νιγηρία μπορεί να ηγηθεί, αλλά, πρώτον, «Μπορεί η Αφρική να προοδεύσει;» και, δεύτερον, «μπορεί η Νιγηρία να βάλει τάξη σε όλο αυτό το χάος που επικρατεί στην ήπειρο; Θέλω να ελπίζω πως ναι, αν και η έννοια της ελπίδας – σε αντίθεση με την πίστη -, εδράζεται στη λογική. Όμως η οικονομική ανάπτυξη της Νιγηρίας δεν ήταν αποτέλεσμα προσεκτικά μελετημένων κυβερνητικών πρακτικών. Αντιθέτως, μιλάμε για μια χώρα όπου οι νόμοι είναι εξαιρετικά χαλαροί ή ελέγχονται από τους λίγους και ισχυρούς πλούσιους. Επιπλέον, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ δυσλειτουργικό πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, το οποίο όλοι αρνούνται να αναγνωρίσουν και κάνουν σαν να μην συμβαίνει τίποτα για να το διορθώσουν. Συνεπώς, ένας λογικός άνθρωπος μόνο πίστη μπορεί να έχει στην περίπτωση της Νιγηρίας», καταλήγει ο Νιγηριανός δικηγόρος και συγγραφέας Ελνατάν Τζον.
