Ανεση, χαλάρωση, ανάπτυξη. Για την πατρίδα, και για ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτή είναι η Αγία Τριάς στο «κατά Ματέο» πολιτικό ευαγγέλιο για την ιταλική προεδρία της ΕΕ, που αρχίζει σήμερα 1η Ιουλίου.
Η ορμητική φιλοδοξία του 39χρονου πρωθυπουργού είναι αδιαμφισβήτητη. Λέει, με πάθος, ότι λιτότητα σημαίνει θάνατος για την Ευρώπη, και ότι ο μόνος δρόμος μπροστά είναι η ανάπτυξη.
Και πηγαίνει στις Βρυξέλλες ως νικητής, ηγέτης του κυβερνώντος κεντρο-αριστερού κόμματος που σάρωσε στις ευρω-εκλογές, σε αντίθεση με τις θλιβερές επιδόσεις του Σοσιαλιστή Ολάντ, στη Γαλλία. Αν κάποιος μπορεί να ορθώσει ανάστημα απέναντι στην Μέρκελ σήμερα είναι ο Ματέο Ρέντσι.
Απαιτεί ανάσα χρόνου για το χρέος, ευελιξία στους δημοσιονομικούς στόχους της λιτότητας, και ευρω-ομόλογα για την ανάπτυξη.
«Μπορεί, πραγματικά, να φέρει την άνοιξη στην ΕΕ;» ρώτησε ΤΟ ΒΗΜΑ Ιταλούς ειδικούς.
«Κατ’ αρχάς δεν απειλεί, με διαγραφή χρεών, έξοδο από το κοινό νόμισμα κλπ. Λέει ότι η Ιταλία δεν πρόκειται να παραβιάσει τους κανόνες της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Τους σέβεται και θα συνεχίσει να το κάνει. Ζητάει όμως αλλαγή κατεύθυνσης, γιατί δεν υπάρχει σταθερότητα χωρίς ανάπτυξη», μας λέει ο Αλμπέρτο Μαρτινέλι, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου.
«Υπενθυμίζει, με δυνατή φωνή, σε όλους τους ηγέτες της ΕΕ ότι η ετικέτα του συμφώνου είναι «Σταθερότητα και Ανάπτυξη». Επομένως, την ευρωπαϊκή Συνθήκη την παραβιάζει όποιος δεν καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα χωρίς ανάπτυξη. Αυτά τα δύο πάνε πακέτο», λέει ο Τζιανφράνκο Πασκουίνο, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο της Μπολώνια.
Τρεις είναι οι πυλώνες στην ατζέντα με τις μεταρρυθμίσεις που παρουσίασε ο Ρέντσι: ευελιξία, δηλαδή χαλαρή εφαρμογή του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας, επιμήκυνση για το τεράστιο χρέος της Ιταλίας (στο 136% του ΑΕΠ), και έκδοση ευρω-ομολόγων για την ανάπτυξη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Στις Βρυξέλλες, οι πολιτικές μετοχές του είναι στα ύψη, και η φωνή του ακούγεται δυνατά. Είναι ο μοναδικός εν ενεργεία κεντροαριστερός πρωθυπουργός, μεγάλης χώρας της ΕΕ, που νίκησε την μάχη στις κάλπες κόντρα στην Ακρα Δεξιά, στους ευρωσκεπτικιστές, και στους ριζοσπάστες της Αριστεράς.
Το σκορ ήταν εκπληκτικό. Κανένα ιταλικό κόμμα δεν έχει κερδίσει 41% από το 1958. Και για τον ίδιον ήταν το βάπτισμα του πυρός και η νομιμοποίηση που χρειαζόταν: ο μέχρι πρότινος δήμαρχος Φλωρεντίας δεν είχε εκλεγεί ποτέ βουλευτής.
Πρωθυπουργός έγινε με εσωκομματικό πραξικόπημα, με το οποίο ανέτρεψε τον επίσης μη εκλεγμένο προκάτοχό του Ενρίκο Λέτα, που ανέλαβε μετά από τον διορισμένο τεχνοκράτη Μάριο Μόντι, που διαδέχθηκε τον Μπερλουσκόνι, που τον απέλυσε η Μέρκελ στις Κάννες, και πάει λέγοντας.
Εντός της Ιταλίας, ο Ρέντσι είναι σήμερα πανίσχυρος, με άνω του 68% στις δημοσκοπήσεις.
«Το μεγάλο ερώτημα, φυσικά, είναι αν θα μπορέσει να μεταφράσει αυτή την δύναμη σε πραγματική αλλαγή. Τί θα πρωτοκάνει από αυτό το εντυπωσιακά φιλόδοξο πρόγραμμα; Μόνο ο χρόνος θα το δείξει. Αλλά ο Ρέντσι έχει καταφέρει ήδη ένα θεαματικό πράγμα στην Ιταλία: έχει φέρει μια πρωτοφανή ορμή και ενεργητικότητα στο προσκήνιο της πολιτικής, με σημαία την ριζοσπαστική ανανέωση», μας λέει ο Λορέντσο ντε Σίο, του πανεπιστημίου Luiss Guido Carli στη Ρώμη.
Πιο επιφυλακτικός είναι ο Τζιουζέπε Λέντσο, ερευνητής Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Ντάραμ, στη Βρετανία.
«Ο Ρέντσι κέρδισε ένα απίθανο ποσοστό στις ευρωεκλογές χάρη στην έξυπνη επικοινωνιακή πολιτική, και στις υποσχέσεις που έδωσε. Εχει μια φανταστική ρητορική, αλλά συμπεριφέρεται ακόμα σαν να ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης», μας είπε ο Λέντσο.
Το μεγάλο εμπόδιο είναι τα κακά χάλια της ιταλικής οικονομίας. Η τρίτη μεγαλύτερη δύναμη στην ευρωζώνη, και έβδομη ισχυρότερη βιομηχανία στον κόσμο έχει να δει σοβαρή ανάπτυξη εδώ και 10 χρόνια.
Το χρέος; Δυσθεώρητο, στα 2 τρισ. ευρώ. Η ανεργία στον γενικό πληθυσμό μόλις ξεπέρασε το 13,4%, αρνητικό ρεκόρ από το 1977, όταν άρχισαν οι μετρήσεις. Στη νεολαία έχει φτάσει το 46%.
Και οι Ιταλοί στενάζουν ήδη επί τρία χρόνια κάτω από σκληρή λιτότητα, με αυξήσεις φόρων και περικοπές 26 δισ. ευρώ, σε μισθούς, συντάξεις, Υγεία, Παιδεία.
