Πόσο «υγιεινά» είναι τα τρόφιμα στα ράφια του σουπερμάρκετ;

Το σουπερμάρκετ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από κάποιους καταναλωτική «όαση» εξαιτίας της μεγάλης ποικιλίας προϊόντων που διαθέτει, για κάποιους άλλους όμως κάτι τέτοιο θα μπορούσε απλώς να περιπλέκει τη διαδικασία της επιλογής ενός προϊόντος. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χιούστον, στις ΗΠΑ, διαπίστωσαν ότι κάποιες λέξεις-κλειδιά που αναγράφονται στις συσκευασίες τείνουν να παραπλανούν τους καταναλωτές και ιδιαίτερα όσους προσέχουν τη διατροφή τους –ή τουλάχιστον νομίζουν ότι την προσέχουν.

Στην κορυφή των παραπλανητικών λέξεων, κατά τους ειδικούς, σκαρφαλώνουν οι περιγραφές «βιολογικό», «χωρίς γλουτένη» και «αντιοξειδωτικό», καθώς στη θέα τους και χωρίς να αναλύσουν ιδιαίτερα τη σύσταση των προϊόντων που συνόδευαν οι καταναλωτές θεωρούσαν ότι προχωρούσαν σε «υγιεινές» διατροφικές επιλογές.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η «ψευδής αίσθηση του υγιεινού» σε συνδυασμό με την αδυναμία των καταναλωτών να διαβάσουν και να κατανοήσουν τις πληροφορίες που αναγράφονται στον πίνακα διατροφικής αξίας στις συσκευασίες των προϊόντων ενδεχομένως να συμβάλλουν στην πανδημία της παχυσαρκίας.

«Το να αναφέρεται στη συσκευασία ενός αναψυκτικού ότι το προϊόν περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες είναι σαφώς παραπλανητικό» εξηγεί ο κύριος ερευνητής της μελέτης δρ Τεμπλ Νόρθαπ. «Πολλές εταιρείες τροφίμων εκμεταλλεύονται την επιθυμία των καταναλωτών για έναν υγιεινό τρόπο ζωής πλασάροντας μια εικόνα «υγιεινών προϊόντων» τη στιγμή που μόνο αυτό δεν είναι» προσθέτει ο ίδιος.

Στο πλαίσιο της μελέτης τους οι ερευνητές από τη Σχολή Επικοινωνίας του αμερικανικού πανεπιστημίου εξέτασαν τον βαθμό στον οποίο οι καταναλωτές τείνουν να συνδέουν όρους μάρκετινγκ που αναγράφονται στις συσκευασίες των προϊόντων με την καλή υγεία. Στη δοκιμή των ειδικών έλαβαν μέρος συνολικά 318 εθελοντές. Διαπίστωσαν λοιπόν ότι τα προϊόντα που φέρουν στη συσκευασία τους όρους που παραπέμπουν στην υγεία τείνουν να χαρακτηρίζονται από τους καταναλωτές «υγιεινά», σε αντίθεση με όσα δεν συνοδεύονται από παρόμοιες περιγραφές. Φάνηκε ακόμη ότι οι περισσότεροι καταναλωτές παρατηρούσαν μόνο τον όρο μάρκετινγκ που εμφανιζόταν με έντονα γράμματα ή σε ξεχωριστά πλαίσια στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, με αποτέλεσμα να μη ρίχνουν δεύτερη ματιά στον αναλυτικό πίνακα γύρω από τη διατροφική αξία των προϊόντων.

«Οι όροι «βιολογικό», «αντιοξειδωτικό» και «χωρίς γλουτένη» υποδηλώνουν οφέλη για την υγεία» εξηγεί ο δρ Νόρθαπ. «Αν οι καταναλωτές σταθούν μια στιγμή και αναλογιστούν κατά πόσο π.χ. το προϊόν που έχουν απέναντί τους μπορεί πραγματικά να συνοδεύεται από τα εν λόγω οφέλη και διαβάσουν τον ειδικό πίνακα διατροφικής αξίας στο πίσω μέρος, θα είναι σε θέση να προχωρήσουν σε πολύ καλύτερες διατροφικές επιλογές».

Οι ερευνητές εξέτασαν ακόμη την ψυχολογική παράμετρο πίσω από την κάθε λέξη βάσει των βιωμάτων των καταναλωτών. «Για παράδειγμα, αν δούμε τη λέξη «γιατρός» στο μυαλό μας αυτομάτως έρχονται και οι λέξεις «νοσοκόμα», «στηθοσκόπιο» κ.ά. Οταν, δηλαδή, οι λέξεις που βλέπουμε είναι οικείες και βιωματικά «προσπελάσιμες», τότε τείνουν να συνοδεύονται από ένα σωρό άλλες, επηρεάζοντας έτσι την τελική μας αξιολόγηση, κρίση και επιλογή» καταλήγει ο ειδικός.