ΤΟ ΒΗΜΑ
BLOOMBERG
Λίγοι τραπεζίτες στο Λονδίνο εποφθαλμιούν μια συνεργασία με μια κρατική ελληνική τράπεζα. Μια ματιά στη Bentley του Παύλου Στελλάκη ή στο σπίτι του στην αριστοκρατική συνοικία της Μπελγκράβια ίσως είναι αρκετή για να αλλάξουν γνώμη. Για περισσότερο από μια δεκαετία ο Στελλάκης προΐστατο της εταιρείας διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων (prived equity), NBGI, που θυγατρικής της αρχαιότερης και μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας.
Όταν η τράπεζα –πρόκειται για την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ) –και η ελληνική οικονομία στο σύνολό της άρχισαν να περιδινίζονται στο ρυθμό της κρίσης και να βυθίζονται, ο Παύλος Στελλάκης άρχισε να πλουτίζει πραγματικά.
Η ΕΤΕ έλαβε το πρώτο κρατικό πακέτο διάσωσής της το 2009, την ίδια χρονιά που ο Στελλάκης αποζημιώθηκε με μπόνους 3,8 εκατ. δολαρίων. Από το 2010 κέρδιζε τουλάχιστον 60% περισσότερα ετησίως από τον διευθύνοντα σύμβουλο της τράπεζας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής κυβέρνησης (U.K. Companies House filing), το 2009 κέρδισε μπόνους 2,25 εκατ. στερλίνες (2,8 εκατ. ευρώ) επιπλέον του βασικού μισθού του, που ήταν 393.000 στερλίνες (490.000 ευρώ). Το μπόνους αυτό το εισέπραξε τμηματικά την επόμενη τριετία.
Πέρυσι, όταν η ανεργία στην Ελλάδα εκτινάχθηκε στο 27,9% και οι μισθοί των Ελλήνων συρρικνώνονταν, ο Στελλάκης έλαβε βασικό μισθό 501.197 στερλινών (625.585 ευρώ). Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ Αλέξανδρος Τουρκολιάς το 2013 έλαβε μισθό 267.134 ευρώ. Εκπρόσωποι του Στελλάκη, της ΕΤΕ και της θυγατρικής της στο Λονδίνο NBGI Private Equity Ltd., της οποίας προΐσταται ο Έλληνας τραπεζίτης, αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν τη συνολική αποζημίωση που έλαβε για την περασμένη χρονιά.
Φυσικά οι Έλληνες φορολογούμενοι, οι οποίοι κατέχουν μέσω της ελληνικής κυβέρνησης μερίδιο 57% στην εδρεύουσα στην Αθήνα Εθνική Τράπεζα, έπειτα από το πακέτο διάσωσης των 8,5 δισ. ευρώ, που έλαβε πέρυσι, δεν έχουν λόγο σε ό,τι αφορά την αποζημίωση που ενθυλακώνει ο Στελλάκης, δηλώνουν δύο πρόσωπα που γνωρίζουν την υπόθεση.
«Την ώρα που οι μισθοί και οι συντάξεις περικόπτονται, τα στελέχη των τραπεζών στηρίζονται οικονομικά από δημόσια κεφάλαια που δαπανώνται κατά τελείως λανθασμένο τρόπο», σημειώνει δίχως να αναφέρεται ειδικά στον Στελλάκη η Λούκα Κατσέλη, πρώην υπουργός Ανάπτυξης όταν η Ελλάδα έλαβε το πρώτο πακέτο διεθνούς βοήθειας το 2010.
Βίος και πολιτεία
Το 2009 ο Στελλάκης, που είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της NBGI, διέθεσε 8,4 εκατ. στερλίνες (10,5 εκατ. ευρώ) για να αγοράσει ένα σπίτι έξι υπνοδωματίων στο προάστιο Μπελγκράβια του Λονδίνου, σε απόσταση μόλις ενός οικοδομικού τετραγώνου από τους Κήπους του Παλατικού του Μπάκιγχαμ.
Το σπίτι αυτό δεν είναι το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του ηλικίας 55 ετών τραπεζίτη, σύμφωνα με δύο άτομα που τον γνωρίζουν καλά. Διαθέτει επίσης ακίνητα στη Νέα Υόρκη και στη νότια Γαλλία. Διαθέτει βέβαια και πολυτελή αυτοκίνητα –την προαναφερθείσα Bentley και επίσης δύο Porsche.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι η διασωθείσα από την κατάρρευση ελληνική τράπεζα έχει κρατήσει ζωντανή τη θυγατρική της στο Λονδίνο, ενώ η JPMorgan Chase, για παράδειγμα, η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα, ανακοίνωσε πέρυσι ότι θα αποχωριστεί τη θυγατρική της εταιρεία διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων, One Equity Partners LLC, προκειμένου να λειτουργεί ως ανεξάρτητη εταιρεία. Το 2011 και η Bank of America ανακοίνωσε τα σχέδια διαχωρισμού της Capital Partners, ενώ πέρυσι η γαλλική Credit Agricole πούλησε την αντίστοιχη θυγατρική της.
Τον περασμένο Ιανουάριο, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg News, η Εθνική Τράπεζα αναβίωσε παλαιότερες προσπάθειές της να πουλήσει τη θυγατρική της. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο Στελλάκης πρόκειται να διατηρήσει τη θέση του, ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο νέος ιδιοκτήτης της NBGI.
Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Πέτρος Χριστοδούλου σε τηλεδιάσκεψη με αναλυτές στις 28 Μαΐου επιβεβαίωσε ότι η τράπεζα βρίσκεται ήδη σε διαδικασίες πώλησης της βρετανικής θυγατρικής της. Οι δηλώσεις του συνέπεσαν με την ανακοίνωση κερδών πρώτου τριμήνου ύψους 181 εκατ. ευρώ για την τράπεζα –είναι υψηλότερα από τα αναμενόμενα, γεγονός που ερμηνεύεται από τους αναλυτές ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν αφήσει πίσω τους τα χειρότερα της κρίσης.
Η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας, ωστόσο, έχει χάσει περισσότερο από το ένα τέταρτο της αξίας της από την αρχή του έτους. Είναι η μετοχή με τη χειρότερη φετινή απόδοση από τις 43 που μετέχουν στο δείκτη Bloomberg Europe Bank and Financial Services Index.
Το «who is who»
Ο Παύλος Στελλάκης έχει αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης –ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Γιώργος Ζανιάς ήταν καθηγητής του στα μέσα της δεκαετίας του 1980 που φοιτούσε εκεί. Πριν από το 1996 είχε δουλέψει στη λονδρέζικη εμπορική τράπεζα Hill Samuel.
Την χρονικά εκείνη προσελήφθη από την Εθνική Τράπεζα για να «τρέξει» την επενδυτική θυγατρική της, NBG International Ltd., τα γραφεία της οποίας είναι κοντά στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου, στο Λονδίνο. Ο ίδιος ο Στελλάκης ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας από το 1999 έως το 2002.
Παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, ο Στελλάκης περιγράφεται από τους συνεργάτες του ως άνθρωπος ευγενικός αλλά απόμακρος, με μεγάλη αγάπη στα αυτοκίνητά του και στο σκι.
Η Εθνική, η NBGI και ο Στελλάκης δια εκπροσώπου του αρνήθηκαν να δηλώσουν οτιδήποτε για το συγκεκριμένο άρθρο. Οι προσπάθειές μας για να επικοινωνήσουμε με τον Στελλάκη στο γραφείο του και στο σπίτι του στο Λονδίνο απέβησαν άκαρπες.
«Αρκετά επιτυχημένο fund»
Από το 2000 η NBGI έχει διαχειριστεί περί τα 900 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ίδιας της εταιρείας. Σχεδόν όλα τα κεφάλαια αυτά προέρχονταν από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, σύμφωνα με ανακοίνωση του Μαΐου 2014 που έκανε η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Η NBGI επένδυσε περισσότερα από τα μισά αυτά κεφάλαια, σύμφωνα με την ίδια πηγή. Στην ιστοσελίδα της εταιρείας αναγράφεται ότι οι επενδύσεις γίνονταν κυρίως σε επιχειρήσεις εκτός Ελλάδος με κεφαλαιοποίηση από 5 έως 50 εκατ. ευρώ.
Πηγές που γνωρίζουν τον Στελλάκη αναφέρουν ότι ο ίδιος έδινε έμφαση στις σχέσεις του με τους επενδυτές της NBGI, κυρίως την Εθνική Τράπεζα, και δεν επιδίωκε να κλείσει ο ίδιος προσωπικά συμφωνίες με πελάτες της θυγατρικής που διηύθυνε.
«Ηταν ένα αρκετά επιτυχημένο fund και ο Στελλάκης έχει διαδραματίσει σημαντικό και θετικό ρόλο σ’ αυτό», δηλώνει ο Νίκος Κουλής, επικεφαλής διαχείρισης κεφαλαίων της Eurobank Equities και πρώην μέλος της επενδυτικής επιτροπής του fund της NBGI για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg News, η NBGI από το 2001 έως το 2011 ίδρυσε ακόμη 10 funds (μαζί με την ίδια την εταιρεία τα επενδυτικά οχήματα που διαχειρίζεται ο Στελλάκης είναι 11) που επένδυσαν πάνω από 500 εκατ. ευρώ σε πολλές επιχειρήσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι τα 10 αυτά funds πρόκειται να χάσουν 25 ευρώ και κάθε 100 που έχουν επενδύσει.
«Μια μέση απόδοση 0,75 φορές το επενδεδυμένο ποσό θα απογοητεύσει τους επενδυτές, δεδομένου ότι συνήθως οι προσδοκίες τους είναι να κερδίζουν τουλάχιστον 2,5 φορές όσα επενδύουν», δήλωσε ο Μουνίρ Γκιουέν, επικεφαλής της MVision Private Equity Advisers Ltd στο Λονδίνο.
Οι επενδύσεις της NBGI πήραν την κατιούσα όταν ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Παρά ταύτα, ο ίδιος ο Στελλάκης αποδεικνύεται τραπεζίτης με κέρδη… βρέξει-χιονίσει. Το ελληνικό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), που έχει αναλάβει και επιβλέπει την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, σημειώνει ότι δεν έχει δικαιοδοσία στους μισθούς των θυγατρικών τους στο εξωτερικό.
Τώρα, που η NBGI βρίσκεται προς πώληση, οι επενδυτικές συμφωνίες της έχουν «παγώσει», σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές. Και πολλά σημαίνοντα στελέχη της έχουν αποχωρήσει, συμπεριλαμβανομένου του Μαρκ Οουεν, που ίδρυσε το NBGI, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε τον περασμένο Αύγουστο. Οσο για τα γραφεία στο Λονδίνο, ετοιμάζονται για υπενοικίαση. Λίγους μήνες μετά την ανακαίνισή τους, που παρήγγειλε ο Στελλάκης και στοίχισε περί τις 50.000 στερλίνες (62.500 ευρώ)…
