Είναι κάτι που έχει συμβεί σε όλους μας – να σιγομουρμουρίζουμε ένα τραγούδι του οποίου ξαφνικά ξεχάσαμε τους στίχους ή τον τίτλο. Ερευνητές ανακάλυψαν την περιοχή του εγκεφάλου που μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε τη μουσική, τους στίχους και τους τίτλους των τραγουδιών. Είδαν μάλιστα ότι πρόκειται για την ίδια περιοχή που εμπλέκεται στο να θυμόμαστε ονόματα και τοποθεσίες – ονομάζεται αριστερός κροταφικός λοβός.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα μελέτησαν 30 άτομα που είχαν καταγραφεί στο Αρχείο Νευρολογικών Ασθενών της Αϊόβα. Υπέβαλαν τους εθελοντές σε ένα «μελωδικό τεστ». Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις υπο-ομάδες: 10 εξ αυτών είχαν βλάβη στον αριστερό κροταφικό λοβό, 10 είχαν βλάβη σε άλλο σημείο του εγκεφάλου ενώ οι υπόλοιποι 10 δεν εμφάνιζαν βλάβες στον εγκέφαλο.
Το τεστ των διάσημων μελωδιών
Το τεστ στο οποίο υπεβλήθησαν οι εθελοντές αφορούσε το να ακούσουν 52 διάσημες μελωδίες – ορισμένες με στίχους και ορισμένες χωρίς – που διαρκούσαν από 8 ως 15 δευτερόλεπτα η καθεμία.
Εχοντας ακούσει την κάθε μελωδία, οι συμμετέχοντες βαθμολογούσαν το πόσο οικεία τους ήταν ενώ καλούνταν και να αναφέρουν τον τίτλο της.
Όπως προέκυψε, οι ασθενείς με βλάβη στον αριστερό κροταφικό λοβό ήταν σε θέση να βρίσκουν τον τίτλο σε πολύ λιγότερες μελωδίες σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες των δύο άλλων ομάδων. Συνολικά οι ασθενείς με βλάβη στη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου κατονόμασαν περίπου το 50% των μελωδιών που άκουσαν ενώ οι υπόλοιποι περίπου το 80%. Σε ό,τι αφορούσε την αναγνώριση των μελωδιών (χωρίς όμως αναγνώριση του τίτλου τους) δεν υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων.
Ο τίτλος και η μελωδία
Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η αναγνώριση ενός μουσικού κομματιού είναι διαφορετική από το να θυμάται κάποιος τον τίτλο του. Και αυτό διότι το να θυμάται κάποιος ονόματα – και ιδιαιτέρως κύρια ονόματα – είναι πιο δύσκολο αφού υπάρχει μόνο μια σωστή απάντηση. Η αναγνώριση μιας μελωδίας είναι ευκολότερη καθώς είναι γενικότερη και έτσι ο εγκέφαλος μπορεί να ακολουθήσει διαφορετικούς δρόμους ώστε να φθάσει στη σωστή απάντηση.
«Ο αριστερός κροταφικός λοβός φαίνεται να αποτελεί μια σημαντική ζώνη που εμπλέκεται σε διαφορετικά ερεθίσματα. Για παράδειγμα τα πρόσωπα και τα τοπία είναι οπτικά ερεθίσματα ενώ οι μουσικές μελωδίες ακουστικά» ανέφερε η Ειμι Μπέλφι, απόφοιτος του Τμήματος Νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα και πρώτη συγγραφέας της σχετικής μελέτης που δημοσιεύεται αυτό τον μήνα στο επιστημονικό έντυπο «Neuropsychology» και προσέθεσε: «Τα ευρήματά μας ενισχύουν τη θεωρία ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι σημαντική για την αναγνώριση μοναδικών ‘αντικειμένων’, ασχέτως του είδους του ερεθίσματος».
Η ερευνήτρια σημείωσε ότι οι ασθενείς με βλάβη στον κροταφικό λοβό μπορούσαν να θυμούνται τους στίχους ενός τραγουδιού, αλλά να μην έχουν ιδέα ποιος είναι ο τίτλος του. «Αναμέναμε να υπάρχει ένα έλλειμμα, αλλά δεν θα εκπλησσόμασταν ακόμη και αν δεν υπήρχε. Η μουσική υπερβαίνει αυτά που γνωρίζουμε για τον εγκέφαλο. Για παράδειγμα τα άτομα που τραυλίζουν συχνά τραγουδούν πολύ καθαρά».
Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να προχωρήσει τη… μελωδική μελέτη της. Η κυρία Μπέλφι σημειώνει ότι το επόμενο βήμα είναι η μελέτη ασθενών με βλάβη στον δεξιό κροταφικό λοβό. «Εκτιμούμε ότι αυτοί οι ασθενείς δεν θα αναγνωρίζουν τις μελωδίες» καταλήγει η επιστήμονας.
