Το Παρίσι, ήταν ο δεύτερος και τελευταίος σταθμός του ταξιδιού του Ζαν Κλόντ Γιουνκερ στη Γαλλία. Επιθυμώντας να δώσει αμερικανικό άρωμα στην προεκλογική του εκστρατεία, κατέφθασε στη γαλλική πρωτεύουσα με ένα λεωφορείο, σωστή κινητή διαφήμιση, βαμμένο στα χρώματα της παράταξης του.
«Γιούνκερ για πρόεδρος» ήταν η λεζάντα δίπλα από την μεγάλη φωτογραφία του που δέσποζε και στις τρεις μεριές του οχήματος. Σε περίοπτη θέση ήταν και ο λογαριασμός twitter τον οποίο διαχειρίζεται μια νεαρή συνεργάτιδα του. Στο όχημα, εκτός από τον ίδιο, επέβαινε κι ολόκληρο το επιτελείο του που ξεχώριζε από τις διαφημιστικές μπλε ζακέτες και τις μεγάλες κονκάρδες στο πέτο που έγραφαν το όνομα του. Το αμερικάνικο copy – paste σκηνικό συμπλήρωναν οι μικρές oρθογώνιες ατομικές επιγραφές με το γνωστό σύνθημα που προορίζονταν για τους οπαδούς.
Η πρώτη φορά που είδα τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ήταν πριν απο μερικά χρόνια στο Παρίσι, σε μια από τις επισκέψεις του στο προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων. Αργότερα, έτυχε να τον συναντήσω σε διάφορα σημαντικά γεγονότα, κυρίως συνόδους στις οποίες συμμετείχε με την εκάστοτε ιδιότητα του. Τον θυμόμουν χαλαρό, ευγενικό, με χιούμορ, προσιτό που δεν απέφευγε τους δημοσιογράφους και σε στιγμές χαλάρωσης δεν έλεγε όχι σε ένα ποτηράκι κρασί.
Αυτή τη φορά όμως, στην αίθουσα που είχε ραντεβού με γάλλους και ξένους δημοσιογράφους αντίκρισα έναν άνθρωπο κάπως διαφορετικό. Εμφανώς αδυνατισμένο, κουρασμένο,ενδεχομένως από την εξαντλητική προεκλογική εκστρατεία, και ιδιαίτερα συγκρατημένο χωρίς εκείνο το αυθόρμητο χιούμορ που τον έκανε να ξεχωρίζει. Μπορώ να πω ότι ήταν αυτό που λέμε στην ‘’τσίτα’’. Οποιαδήποτε κουβέντα του εκλαμβανόνταν λάθος από εμάς τους δημοσιογράφους θα μπορούσε να του στοιχήσει πολύ ακριβά στην κούρσα προς την προεδρία της ΕΕ.
Πιστεύετε ότι η πολιτική της Γερμανίας και κατά συνέπεια της Ευρώπης, σχετικά με την λιτότητα στον νότο, και στην Ελλάδα, θα αλλάξει μετά τις ευρωεκλογές ?
– Δίνω μεγάλη σημασία στην δημοσιονομική εξυγίανση της Ευρώπης και επιθυμώ η δημοσιονομική εξυγίανση να εμπνέεται από ένα αίσθημα ευθύνης. Χρειάζεται δημοσιονομική εξυγίανση. Χρειάζεται δημοσιονομική λιτότητα, όχι ακραία λιτότητα…
Μετά την Ιρλανδία, η Πορτογαλία θα βγεί από το μνημόνιο, η Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσει σύντομα
– Όχι…
Ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός της κατάστασης κι ο απολογισμός της παρέμβασης της Τρόικας. Πως την αναλύετε?
– Στην αρχή της κρίσης δεν είχαμε τα κατάλληλα εργαλεία για να την καταπολεμήσουμε. Αυτό ήταν μια έλλειψη στην συνθήκη του Μάαστριχτ γιατί δώσαμε μεγάλη σημασία στον νομισματικό πόλο και στην ΕΚΤ, και όχι τόσο στην οικονομική και πολιτική διακυβέρνηση της ΕΖ, που ενισχύεται περισσότερο με τα εργαλεία με τα οποία την προικίσαμε και θέσαμε σε εφαρμογή, και τα οποία μας επιτρέπουν μια καλύτερη αντίδραση στην περίπτωση που παρουσιαστεί ένα ξαφνικό γεγονός. Υπήρχαν λεπτομέρειες στα προγράμματα αναδιάρθρωσης σε διάφορες χώρες, τα οποία δεν μου άρεσαν.
Όμως σε γενικές γραμμές, τα προγράμματα αυτά, όπως αποφασίστηκαν και εφαρμόσθηκαν, είχαν ευεργετική επίδραση. Το είπατε κι εσείς. Η Ιρλανδία βγήκε από το πρόγραμμα, η Πορτογαλία βγήκε. Καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε τον τραπεζικό τομέα στην Ισπανία, και η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο καθώς κατέγραψε το πρώτο της πρωτογενές πλεόνασμα εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είναι κάτι ασήμαντο για μια χώρα που δοκιμάζεται. Πιστεύω ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο, και παρόλο που δεν θα έλεγα όπως εσείς ότι είναι στον δρόμο να βγει από το μνημόνιο, είναι εντούτοις προς την κατεύθυνση, να μπορέσει να απαλλαγεί από την εξωτερική βοήθεια. Τα προγράμματα λειτούργησαν.
Στη Γαλλία, όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Εθνικό Μέτωπο μπορεί να έρθει πρώτο. Συχνά, αυτό αποδίδεται σε απογοήτευση, σε απόρριψη των παραδοσιακών κομμάτων όπως είναι το σοσιαλιστικό κόμμα ή η δεξιά. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα κόμματα της άκρας δεξιάς στις 28 χώρες θα μπορούσαν να καταλάβουν 150 με 190 έδρες στο ευρωκοινοβούλιο. Το φοβάστε αυτό;
– Θα σας απογοητεύσω λέγοντας ότι είμαι πολύ επιφυλακτικός με τις δημοσκοπήσεις. Η πολιτική δράση δεν πρέπει να εμπνέεται από τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες εξάλλου είναι πολύ δύσκολο να διεξαχθούν στις 28 χώρες όπου τα εκλογικά συστήματα είναι διαφορετικά. Δεν μπορούμε να μετατρέψουμε τα εθνικά αποτελέσματα σε ένα ευρωπαϊκό συνολικό αποτέλεσμα. Είναι αλήθεια ότι τα λαϊκίστικα κόμματα, τα κόμματα της άκρας δεξιάς, θα γνωρίσουν μια ευρεία εκπροσώπηση στο ευρωκοινοβούλιο σε σχέση με τις έδρες που διαθέτουν επί του παρόντος. Αυτό δεν είναι ένας λόγος για να προσαρμόσουμε τον ευρωπαϊκό μας λόγο.
Η εμπειρία δείχνει ότι σε όλες τις χώρες όπου γνωστά παραδοσιακά κόμματα σχεδόν υιοθέτησαν τα λεγόμενα της άκρας δεξιάς, αυτό είχε ως αποτέλεσμα όχι να τα ενισχύσει, αλλά να τα αποδυναμώσει και να βγει κερδισμένη η άκρα δεξιά. Με την άκρα δεξιά δεν είναι εφικτός ούτε ο διάλογος, ούτε η συζήτηση. Αρνούμαι τον διάλογο και την συμμαχία με τα κόμματα που απορρίπτουν τον άλλο, και κάνουν τον φόβο εναντίον του ξένου ένα πολιτικό πρόγραμμα που διαχωρίζει τους ανθρώπους σε μια φιλοσοφική, φυλετική και θρησκευτική κατηγορία. Εάν έπρεπε να εκλεγώ πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μόνο από τις ψήφους του κόμματος μου και από τις ψήφους της άκρας δεξιάς θα αρνούμουν το αξίωμα. Δεν θέλω να εκλεγώ πρόεδρος της Επιτροπής με την βοήθεια της άκρας δεξιάς. Είμαι πολύ ξεκάθαρος πάνω σ αυτό. Σέβομαι εκείνους που δικαιολογημένα ή όχι έχουν κριτικό βλέμμα προς την Ευρώπη, αλλά ενδιαφέρονται για αυτήν. Δεν σέβομαι την Άκρα δεξιά. Εκείνους που στη Γαλλία είναι υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη. Δεν είναι Γάλλοι πατριώτες, είναι λαϊκιστές.
Όταν ακούμε εσάς και τους υπόλοιπους υποψήφιους σχετικά με το θέμα της ανεργίας δεν διακρίνουμε αποφασιστικότητα. Απο την μεριά του PPE υπάρχει η αίσθηση ότι το μήνυμα είναι πως όταν οι προυπολογισμοί μπουν σε τάξη, η ανάπτυξη θα επιστρέψει, όπως και η δημιουργία θέσεων εργασίας. Σχετικά με την ανταγωνιστικότητα υπάρχει μια αγόρευση ότι με την απελευθέρωση των αγορών θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Όμως το πρόβλημα σε ορισμένες χώρες, κυρίως του νότου και λίγο λιγότερο στη Γαλλία, ίσως να απαιτεί πιο αποφασιστική δράση. Τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαική Επιτροπή και η Ευρώπη για το αυξημένο ποσοστό ανεργία που είναι τόσο σημαντικό πολιτικό διακύβευμα?
– Είναι αλήθεια πως ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε οι κυβερνήσεις δημιουργούν θέσεις εργασίας. Αυτό είναι δουλειά των εταιρειών, των επιχειρήσεων, των επιχειρηματιών κτλ.
Είναι αυτοί που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Η Ευρώπη, η ΕΕ και τα κράτη μέλη αυτό που κάνουν είναι να θέτουν σε εφαρμογή ένα πλαίσιο που θα επιτρέψει στην οικονομία να γίνει πιο γόνιμη σε θέσεις εργασίας. Δεν πρέπει να γίνεται σύγκριση της πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης με τις πολιτικές που είναι προσανατολισμένες προς την ανάπτυξη και την εργασία.
Είναι οι δυο πλευρές ενός νομίσματος. Δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε την ανεργία συσσωρεύοντας κάθε χρόνο μεγαλύτερα ελλείμματα. Δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε την ανεργία αυξάνοντας με τρόπο ανεύθυνο το επίπεδο των δημόσιων χρεών. Η πραγματική απάντηση βρίσκεται στην ικανότητα των ευρωπαϊκών χωρών και της Ευρώπης να οργανώσουν καλύτερα τις δημόσιες επενδύσεις τους. Γιατί το επίπεδο των δημόσιων επενδύσεων στην Ευρώπη έπεσε τους τελευταίους μήνες και το πρώτο τρίμηνο του 2014 αυξάνεται ?
Γιατί το δημόσιο χρέος είναι τόσο μεγάλο που δεν αφήνει περιθώριο ελιγμών στον προϋπολογισμό των κρατών μελών που θα τους επέτρεπε να επενδύσουν περισσότερο. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα μέσα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας επενδύσεων . Θα πρέπει με τα εργαλεία που είναι στην διάθεση μας να επαναπροσδιορίσουμε την τροφοδοσία των πιστώσεων προς στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Θα πρέπει η ΕΚΤ, τη στιγμή που τροφοδοτεί τις τράπεζες, να εξηγήσει ότι αυτές είναι στις υπηρεσίες της πραγματικής οικονομίας κι όχι το αντίθετο. Υπήρξαν πράγματα που έγιναν και που πραγματοποιούνται. Το να δώσουμε την εντύπωση ότι πρέπει να σταματήσει η δημοσιονομική πειθαρχία για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης είναι μια εξαπάτηση.
Το Παρίσι με το Βερολίνο, σύμφωνα με τα λεγόμενα τους, καθορίζουν την γραμμή της δράσης των Ευρωπαικών θεσμών για τα επόμενα πέντε χρόνια. Μ αυτόν τον τρόπο δεν αποδυναμώνονται οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής?
– Το γεγονός ότι Γαλλία και Γερμανία συνεργάζονται για να αναπτύξουν μια πιθανή κατεύθυνση της δημόσιας ευρωπαϊκής δράσης για τα επόμενα πέντε χρόνια είναι μια πρωτοβουλία την οποία επικροτώ. Χρειάστηκε,πολύ συχνά κάνοντας τον διαμεσολαβητή, να συμφιλιώσω την Γαλλία και την Γερμανία, και θα επιθυμούσα η Γαλλία με την Γερμανία να είναι σύμφωνες πάνω σε όλα πριν γίνω πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έτσι θα είμαι απασχολημένος κατά 50% λιγότερο.
Εάν εκλεγείτε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως θα την θέλατε? Την επιθυμείτε περισσότερο παρεμβατική, πιο σφιχτή, ολιγομελή? Περιγράψτε μας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπο την προεδρία Γιούνκερ.
– Θα ήθελα η επόμενη επιτροπή να είναι περισσότερο πολιτική. Θα ήθελα η σύνθεση της να αποτελείται από πολιτικούς που να έχουν ένα προφίλ με το οποίο θα ενεργούν στην Ευρώπη με αποφασιστικότητα και ενθουσιασμό. Δεν θα ήθελα να έχω μια επιτροπή που η σύνθεση της είναι ανώτατοι αξιωματούχοι, τους οποίους θαυμάζω, αλλά που πολύ συχνά έχουν φρενάρει τον ενθουσιασμό μου. Θα ήθελα να αντικατασταθούν από έμπειρους πολιτικούς. Επίσης θα ήθελα η ΕΕ και η Κομισιόν να ασχοληθούν πρώτα με τα μεγάλα Ευρωπαϊκά θέματα και να εξακολουθήσουν να υπηρετούν τα κράτη μέλη και το εταιρικό συμφέρον. Σχετικά με τον ρόλο των επιτρόπων θα ήθελα να πω πως οι επίτροποι δεν εκπροσωπούν τις χώρες τους, αλλά την Ευρώπη.
