Η κοινωνία βιώνει την κρίση με το δικό της τρόπο, που την αλλάζει, την αλλοιώνει, την κάνει πραγματικά… αγνώριστη. Η οικονομία έχει «γυρίσει» δεκαετίες πίσω.
Η κοινωνία επίσης εχει αντιστρέψει το χρόνο και εμφανίζει «συμπτώματα» του μακρινού παρελθόντος. Στη χώρα επέστρεψαν ο αναλφαβητισμός, η κακοποίηση των γυναικών μέσα στις οικογένειες, τα συντηρητικά αντανακλαστικά.
Το 2008, όταν η κρίση έκανε την εμφάνισή της «δειλά», η Στατιστική Υπηρεσία υπολόγιζε τον αναλφάβητο πληθυσμό σε ποσοστό 3,6%. Η χώρα, τότε, κατατασσόταν στην 35η θέση παγκοσμίως με βάση τα επίπεδα αλφαβητισμού των ενήλικων πολιτών της.
Τα τελευταία στοιχεία -του Σεπτεμβρίου του 2013- ήταν περισσότερο από απογοητευτικά: περίπου 5.000 με 7.000 παιδιά εγκαταλείπουν κάθε χρόνο το σχολείο τους.
Σύμφωνα με τη Unicef η πρόωρη αποχώρηση από την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ελλάδα μεταξύ των ετών 2008 και 2013 μειώθηκε κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας το 2013 στο 10,2%.
Η μείωση αποδίδεται στο γεγονός ότι τα παιδιά…δεν μπορούν να βρουν δουλειά λόγω της αυξημένης ανεργίας, έτσι παραμένουν στο σχολείο.
Όμως και πάλι, το ποσοστό θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό, καθώς στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία 60.000 παιδιά δεν έχουν ολοκληρώσει την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.
Σύμφωνα με την έρευνα της Unicef για την κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα του 2014, η παιδική εργασία έχει επανέλθει στη χώρα μας.
Το έτος 2013 το ποσοστό των εργαζομένων παιδιών (15-18 ετών) στον αντίστοιχο συνολικό πληθυσμό των παιδιών στην Ελλάδα είναι πολύ μικρό (1,4% ή 6.430 παιδιά), ενώ ποσοστό των οικονομικά μη ενεργών παιδιών είναι η πλειοψηφία (95,6%) του αντίστοιχου συνολικού πληθυσμού.
Τα περισσότερα οικονομικά ενεργά παιδιά βρίσκονται στην Αττική (23,7%), στη Θεσσαλία (13,6%), στην Κεντρική Μακεδονία (12,9%) και στη Στερεά Ελλάδα (9,2%).
Τον περασμένο Δεκέμβριο η Γενική Γραμματέας Ισότητας ενημέρωσε τους Έλληνες βουλευτές για την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας στα χρόνια της κρίσης.
Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 στα, μέχρι τότε, δυόμισι χρόνια λειτουργίας της έλαβε 12.500 κλήσεις και 100 ηλεκτρονικά μηνύματα. Το 77% αφορούσε σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, το 1% σεξουαλική παρενόχληση, το 1% περιπτώσεις βιασμού, το 0,1% σε πορνεία και το 12% σε άλλες μορφές βίας.
Την ίδια χρονική περίοδο, σοκ προκαλούσαν και τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας: το 2011 υπήρξε αύξηση φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας σε ποσοστό 53,86%, το 2012 αύξηση σε ποσοστό 22,24% και τα θύματα ήταν στη συντριπτική πλειονότητα γυναίκες. Επίσης το 2012 έχουν καταγραφεί 5 ανθρωποκτονίες γυναικών ως αποτέλεσμα ενδοοικογενειακής βίας, το 2011 οι ανθρωποκτονίες ήταν 10 και 8 ανθρωποκτονίες έγιναν το ενδεκάμηνο του 2013.
Σύμφωνα πάντα με τη Unicef, τα υψηλά ποσοστά φτώχειας (32,3%) και ανεργίας (58,6%) για το 2012 των ηλικιακών ομάδων 16-24 και 15-24 ετών αντίστοιχα, σε συνδυασμό με την εκτόξευση του ποσοστού των ατόμων αντίστοιχων ηλικιακών ομάδων που δεν εργάζονται και ταυτόχρονα δεν συμμετέχουν σε κάποιας μορφής εκπαίδευση και κατάρτιση, οδηγούν στην έντονη οικονομική εξάρτηση από τους γονείς τους με αποτέλεσμα να παρατείνουν τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.
Ενδεικτικό στοιχείο αποτελεί το υψηλό ποσοστό (73,3%) των νέων ηλικίας 20 έως 29 ετών που διαμένει με τους γονείς του και η μέση ηλικία εγκατάλειψης της γονεϊκής στέγης (29,1 έτη) (στοιχεία 2012).
* Ο Άγγελος Τσιγκρής είναι δικηγόρος – καθηγητής Εγκληματολογίας. Εχει διατελέσει εκπρόσωπος της χώρας μας στο Δίκτυο Πρόληψης της Εγκληματικότητας της ΕΕ και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία του ΟΗΕ για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη.
