Σαμπιχά Σουλεϊμάν: Ελληνίδα, Ρομά, μουσουλμάνα, γυναίκα…

Είναι 38 ετών, ο γιος της μόλις τελείωσε το στρατιωτικό και αυτή είναι μαθήτρια της Γ΄γυμνασίου στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Ξάνθης και ελπίζει του χρόνου να πάει και στο λύκειο. Για τη Σαμπιχά Σουλεϊμάν, ελληνίδα μουσουλμάνα Ρομά από το χωριό Δροσερό, λίγο έξω από την Ξάνθη, τίποτα στη ζωή δεν της έχει χαριστεί. Δευτερότοκο παιδί μιας πολυμελούς οικογένειας με πατέρα ναυτικό (που απουσίαζε το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα) και με μητέρα «μπασκεβάνη», όπως την ονομάζει, επειδή κρατούσε ένα «μπασκέ» με λαχανικά και έτρεχε να τα πουλήσει σε αγορές και πανηγύρια, η Σαμπιχά («Αυγή» σημαίνει το όνομά της στα ελληνικά) έζησε από μικρή τον κοινωνικό ρατσισμό στο πετσί της, τον ξυλοδαρμό, την περιφρόνηση, τη φτώχεια, την εγκατάλειψη και την απόρριψη: «Μόνο και μόνο επειδή ήμουν Ελληνίδα, μουσουλμάνα, Ρομά και γυναίκα» λέει.

Το Δροσερό είναι ένα χωριό με 5.000 κατοίκους, όλοι Ρομά, εγκαταλελειμμένο από την Πολιτεία και από τους ανθρώπους. Ούτε φωτισμός υπάρχει ούτε δρόμοι ούτε κοινωνικές παροχές ούτε υποδομές. Παράγκες και προκάτ οικισμοί παντού, έτσι όπως ζουν οι Ρομά, αλλά αυτό στη χειρότερη εκδοχή του. Μόνο ένα εκκλησάκι του Αϊ-Γιώργη βρίσκεται στην άκρη του χωριού που παλιά το λειτουργούσε κάθε Μ. Παρασκευή ένας παπάς που ερχόταν από την Ξάνθη. Και πήγαιναν εκεί η Σαμπιχά και τα αδέλφια της, καθώς και άλλα παιδιά, μουσουλμάνοι, να ακούσουν το «Ω γλυκύ μου έαρ». «Μας άρεσε να πηγαίνουμε παλιά στην εκκλησία. Κι ας πιστεύαμε σ’ άλλη θρησκεία. Να σκεφθείτε ότι με τον καιρό υπήρχαν δικοί μας άνθρωποι που νοίκιαζαν πούλμαν για να μας μεταφέρουν σε εκκλησίες, ακόμη και στη Μεγαλόχαρη στην Τήνο που πηγαίναμε κάθε Δεκαπενταύγουστο» λέει η Σαμπιχά ή «Σάμπια», όπως τη φώναζε ο πατέρας της, όνομα που της έδωσε από ένα ποτάμι στην Ινδία που τον εντυπωσίασε όταν ταξίδευε με τα καράβια.

Ηταν το 1972 όταν η μικρή Σαμπιχά θέλησε μαζί με άλλα 40 παιδιά από το χωριό της και την «κολλητή» της φίλη Μουσκιά να πάνε σχολείο. Στο χωριό δεν υπήρχε κανένα σχολείο και έτσι επέλεξαν να παρακολουθήσουν μαθήματα τρεις μήνες τον χρόνο στο Α’ Μειονοτικό Σχολείο της Ξάνθης. Εκεί γνώρισε δύο δασκάλους: τον κυρ Αλέκο που της δίδασκε ελληνικά και τον Σεβί μπέη που της δίδασκε τουρκικά. Τους δίδασκαν το αλφάβητο, τους μήνες, τις ημέρες της εβδομάδας, μια στοιχειώδη γραφή και να μετρούν από το ένα ως το δέκα. «Οταν πήγα στο σχολείο ούτε ελληνικά γνώριζα ούτε τουρκικά. Μιλούσα μόνο τη γλώσσα μου και έπρεπε να μάθω και τις δύο γλώσσες» λέει. Αλλά η δίψα της για μάθηση μετατράπηκε σε πείσμα και έμεινε στο σχολείο, παρά το γεγονός ότι οι άλλοι μουσουλμάνοι μαθητές την ξυλοφόρτωναν, την έβριζαν «γύφτισσα», ήθελαν να τη διώξουν. Πού όμως να πάει; Το δημόσιο σχολείο της Ξάνθης τότε δεν τις δέχονταν.

Οι μπάρες μπορεί να έπεσαν τη δεκαετία του ’90 αλλά η ζωή στο Δροσερό και στα γύρω χωριά δεν άλλαξε καθόλου –«μάλλον χειροτέρεψε» αναφέρει η Σαμπιχά. Η εγκληματικότητα φτάνει στα ύψη, το εμπόριο και η χρήση ναρκωτικών σε ανησυχητικά επίπεδα, οι νέοι του χωριού –οι περισσότεροι αναλφάβητοι –καταπιάνονται όλο και περισσότερο με έκνομες πράξεις. Η ζωή είναι απελπιστική, θέλουν να φύγουν. Εγκρίθηκαν, λέει, κάποια κονδύλια από το ΕΣΠΑ για δρόμους, αποχέτευση, φωτισμό και για οικισμούς στο Δροσερό. «Ηρθαν εδώ και μας έλεγαν ότι υπάρχουν λεφτά για να κάνουμε θαύματα. Τα χρήματα τα βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Μπαινόβγαιναν στο Δροσερό επί εβδομάδες και τελικά μας έφτιαξαν ένα πεζοδρόμιο μόλις 50 μέτρα, το άφησαν μισοτελειωμένο και έφυγαν. Εφαγαν τα λεφτά της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κανείς δεν τους κυνήγησε, γιατί ποιος να πιστέψει έναν Ρομά;» λέει με παράπονο η Σαμπιχά.

Για να ζήσει την οικογένειά της (είναι παντρεμένη και αυτή με ναυτικό) εργάζεται ακόμη και σήμερα στα νησιά πουλώντας μπαλόνια και λουλούδια. Κι όμως δεν παραπονιέται. «Εχω καλούς φίλους, οι Ελληνες μου συμπεριφέρονται καλά και αυτό είναι που θέλω: να είμαι ισότιμη μαζί τους, όπως προβλέπει το Ελληνικό Σύνταγμα».

Η δράση της κίνησε την περιέργεια και του ΣΥΡΙΖΑ. «Μου τηλεφώνησε ο κ. Δρίτσας να πάω να μιλήσουμε. Πήγα, δεν ήξερα καλά-καλά πού είναι η Κουμουνδούρου. Είδα πολλούς εκεί. Πίστευα ότι ο κ. Τσίπρας θα είναι αυριανός πρωθυπουργός. Ενας νέος άνθρωπος με νέες ιδέες. Δέχθηκα να είμαι υποψήφια, τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε. Οι εδώ και ο Δ. Χριστόπουλος έκαναν τα πάντα να μην είμαι. Θέλω να γράψετε ότι δεν έχω τίποτα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, με τίμησε με το να είμαι υποψήφια…».