Το ζήτημα της υποχρεωτικότητας της ψήφου και των κυρώσεων που συνεπάγεται η μη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος έρχεται στο προσκήνιο εν όψει των διπλών εκλογών. Την ίδια ώρα που τα κομματικά επιτελεία προσπαθούν με κάθε τρόπο να αυξήσουν την επιρροή τους στους ψηφοφόρους, δεν παύουν να διερευνούν τη διάσταση που θα έχει το ποσοστό αποχής.
Πάντως, κυρώσεις προβλέπονται για όσους αδικαιολόγητα δεν ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Η ψήφος είναι υποχρεωτική για την ανάδειξη τόσο των δημοτικών και περιφερειακών αρχών της 18ης Μαΐου 2014 και της 25ης Μαΐου 2014 (επαναληπτικές εκλογές, όπου χρειασθεί) όσο και των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο εκλογέας που αδικαιολόγητα δεν ασκεί το δικαίωμα του εκλέγειν τιμωρείται με φυλάκιση από ένα μήνα μέχρι ένα έτος. Γι’ αυτό όσοι δεν μπορέσουν να ψηφίσουν, θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε να έχουν στην κατοχή τους σχετικά έγγραφα ή στοιχεία, με τα οποία να δικαιολογούν την παράλειψη άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.
Σε έγγραφο με την ένδειξη «κατεπείγον-εκλογικό» που εστάλη σήμερα από το υπουργείο Εσωτερικών προς τις περιφέρειες της χώρας, ορίζεται ποιοι εξαιρούνται από την υποχρεωτική άσκηση του εκλογικού δικαιώματος και παράλληλα τι είδους βεβαιώσεις θα πρέπει να προσκομίσουν όσοι για διάφορους λόγους δεν μπορέσουν να το ασκήσουν.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν υποχρεούνται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα και εξαιρούνται:
– όσοι θα βρίσκονται στο εξωτερικό,
– όσοι έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους και
– όσοι θα βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων από το εκλογικό τμήμα στο οποίο υποχρεούνται να ψηφίσουν.
Οι οδηγίες του ΥΠΕΣ
Έτσι, το υπουργείο Εσωτερικών δίνει τις εξής οδηγίες:
* οι εκλογείς που θα βρίσκονται την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό, οφείλουν να εφοδιαστούν με σχετικά δικαιολογητικά (εισιτήρια κτλ.), από τα οποία να προκύπτει ότι κατά την ημέρα της ψηφοφορίας βρίσκονταν στο εξωτερικό.
* οι εκλογείς άνω των 70 ετών αν δεν ψηφίσουν δεν υποχρεούνται να προβούν σε καμία ενέργεια
* οι εκλογείς που δεν θα μπορέσουν να μεταβούν στον τόπο της βασικής τους εγγραφής προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα οφείλουν, εφόσον ο τόπος αυτός απέχει πάνω από 200 χιλιόμετρα από τον τόπο διαμονής τους, να παρουσιαστούν την ημέρα των εκλογών στο δήμο του τόπου διαμονής τους και να εφοδιαστούν με σχετική βεβαίωση. Οι δημοτικές αρχές θα εφοδιαστούν με τις σχετικές βεβαιώσεις από το Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να τις χορηγήσουν στους ενδιαφερόμενους εκλογείς για τις προσεχείς εκλογές.
Τι γίνεται όμως με τους εκλογείς οι οποίοι δεν θα μπορέσουν να ψηφίσουν για άλλους σοβαρούς λόγους; Οι εκλογείς αυτοί, οι οποίοι δεν θα μπορέσουν να ψηφίσουν, είτε λόγω σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών είτε για λόγους υγείας, θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε να έχουν στην κατοχή τους σχετικά έγγραφα ή στοιχεία, με τα οποία να δικαιολογούν την παράλειψη άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.
Ειδικότερα, στις περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνονται:
1. Δημόσιοι πολιτικοί υπάλληλοι και στρατιωτικοί. Επισημαίνεται ότι για τους στρατιωτικούς δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 27 της εκλογικής νομοθεσίας (ψηφοφορία στον τόπο που υπηρετούν βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων) κατά τις δημοτικές-περιφερειακές εκλογές και για τους οποίους σοβαρές υπηρεσιακές ανάγκες δεν θα επιτρέψουν να απουσιάσουν από την υπηρεσία τους προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο της βασικής τους εγγραφής.
2. Υπάλληλοι νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, νοσηλευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας κτλ., στους οποίους, λόγω σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών, δεν είναι δυνατή η χορήγηση άδειας μετάβασης στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.
3. Εκλογείς που δεν θα μπορούν να μεταβούν στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος για λόγους υγείας.
Οι αντιπεριφερειάρχες καλούνται να κοινοποιήσουν την εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών στους δήμους της περιφερειακής ενότητας αρμοδιότητάς τους, στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και στους οργανισμούς και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας της περιφέρειάς τους.
