Για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια στο επίσημο κείμενο της συμφωνίας με την τρόικα αποτυπώθηκε η φράση «success story» για την Ελλάδα και απαριθμούνται όλα όσα πέτυχε η χώρα τα πέτρινα χρόνια των μνημονίων.
Ωστόσο στο κείμενο που εξασφάλισε «Το Βήμα», το οποίο έχει απολογιστικό χαρακτήρα, αναγνωρίζεται η αποτυχία στην προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και προτείνονται αλλαγές που θα φέρουν τα πάνω κάτω στον ΦΠΑ και στην αγορά ακινήτων.
Στο αναθεωρημένο Μνημόνιο, το οποίο θα δοθεί στη δημοσιότητα μόλις υπογράψουν ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας προκειμένου να εκταμιευθούν οι δόσεις των 8,3 δισ. ευρώ, προαναγγέλλονται κύμα αλλαγών στη φορολογία με επίκεντρο την είσπραξη του ΦΠΑ, από τον οποίο χάνονται έσοδα 10 δισ. ευρώ ετησίως, προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε 11.000 περιοχές της χώρας στα επίπεδα των εμπορικών τιμών από το 2015 και ανατροπές στα επικουρικά ταμεία και στο εφάπαξ που πλέον θα στηρίζονται μόνο στις εισφορές των ασφαλισμένων.
«Το μήνυμα που θέλω να στείλω στους πολίτες είναι ότι δεν εφησυχάζουμε» δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Στουρνάρας. «Αυτά που πετύχαμε είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις (πρωτογενές πλεόνασμα, δημοσιονομική προσαρμογή) για να επιστρέψουμε στις αγορές. Αλλά για να βγούμε οριστικά από το Μνημόνιο και από την κρίση απαιτούνται και οι ικανές συνθήκες που είναι η εφαρμογή μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών και το νέο μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας ώστε να γίνουν επενδύσεις, να μειωθεί η ανεργία. Πρέπει να δώσουμε τώρα χειροπιαστό όραμα για την οικονομία».
Ο κ. Στουρνάρας μετά την επιτυχή έξοδο της χώρας στις αγορές, εμφανίζεται πιο συγκρατημένος για τη μεγάλη επιτυχία από τους πολιτικούς. Σίγουρα γνωρίζει πολύ καλά ότι η κυβέρνηση έχει αναλάβει ισχυρές δεσμεύσεις για να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στην οικονομία σε πολύ σημαντικούς και συνάμα ευαίσθητους τομείς.
Στο αναθεωρημένο Μνημόνιο, καταγράφονται τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση:
1. Η μεταρρύθμιση στον ΦΠΑ και στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.
2. Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα με κατεύθυνση τα επικουρικά ταμεία να καταβάλλουν συντάξεις και εφάπαξ μόνο με τις δικές τους δυνάμεις).
3. Η δημιουργία μόνιμου μηχανισμού κινητικότητας στο δημόσιο.
4. Η ευελιξία της αγοράς εργασίας (πιο εύκολες απολύσεις), χωρίς άλλες μειώσεις μισθών.
Παράλληλα ο κ. Στουρνάρας τονίζει ότι νέος στόχος της κυβέρνησης είναι η χώρα να μη χρειαστεί νέα χρηματοδότηση από την τρόικα αλλά μια απόφαση για ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους. «Στα επόμενα Eurogroup δεν θα πάμε για νέο δάνειο αλλά για να διαπραγματευθούμε την ελάφρυνση του χρέους. Το βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση δεν δέχεται σε καμία περίπτωση όρους και προαπαιτούμενα για τις δημοσιονομικές εξελίξεις».
Στο Μνημόνιο αναφέρεται χαρακτηριστικά:«Μετά τις οριακές επιδόσεις το 2012 η Ελλάδα υπερέβη τον στόχο και πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα το 2013».
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η επισήμανση της τρόικας ότι «οι μεταρρυθμίσεις των συστημάτων συνταξιοδότησης και υγείας έχουν θέσει το σύστημα σε μια βιώσιμη πορεία».
«Οι προβλεπόμενες ανάγκες (σ.σ.: ετήσιες επιχορηγήσεις μέσω του προϋπολογισμού για συντάξεις για τα επόμενα 50 χρόνια, περιορίστηκαν στο 1,1% του ΑΕΠ.
Η δημόσια δαπάνη για φάρμακα μειώθηκε από 3,9 δισ. το 2010 σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ το 2013.
Η απασχόληση στον δημόσιο έχει μειωθεί σημαντικά.
Οι φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας όπως οι ατομικές συμβάσεις, ο χαμηλότερος κατώτατος μισθός και η μείωση άλλων δαπανών του μη μισθολογικού κόστους έχουν επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακτήσει το σύνολο σχεδόν της ανταγωνιστικότητας που έχασε κατά την τελευταία δεκαετία: από το 2014 η Ελλάδα αναμένεται να έχει σε γενικές γραμμές ανακτήσει τη θέση που βρισκόταν το 1995 ως προς το κόστος εργασίας σε σχέση με τη ζώνη του ευρώ.
Συνολικά, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε κατά 21,6% μεταξύ 2009 και το 2014».
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
«Πρωτογενές πλεόνασμα ως το 2017»
Το Μνημόνιο, επιβεβαιώνει τη δυνατότητα της Ελλάδας να έχει πρωτογενές πλεόνασμα ως το 2017 στο οποίο αφιερώνεται ειδικό κεφάλαιο για τον επιτυχή έλεγχο των δημοσίων δαπανών.
«Πρωτογενές πλεόνασμα ως το 2017»
Το Μνημόνιο, επιβεβαιώνει τη δυνατότητα της Ελλάδας να έχει πρωτογενές πλεόνασμα ως το 2017 στο οποίο αφιερώνεται ειδικό κεφάλαιο για τον επιτυχή έλεγχο των δημοσίων δαπανών.
Οπως αναφέρεται, «οι Αρχές εξακολουθούν να δεσμεύονται για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για το 2015 και μετέπειτα, με την επέκταση φορολογικών μέτρων (σ.σ.: όπως η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα). Η απόσταση για την επίτευξη το 2015 στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ έχει μειωθεί σε περίπου 1,1% του ΑΕΠ. Οι προβλέψεις για το 2016-17 εξαρτώνται από τα φορολογικά έσοδα, τα οποία θα μπορούσαν να ανακάμψουν σημαντικά όταν ανακάμψει η οικονομία και αποκατασταθούν οι συνθήκες ρευστότητας».
Οπως σημειώνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας προς «Το Βήμα», «έχουμε εξασφαλίσει πρωτογενή πλεονάσματα υψηλότερα του 2% του ΑΕΠ για τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτή είναι η βάση μας να διαπραγματευθούμε σημαντική μείωση του χρέους και να πούμε όχι σε ένα νέο δάνειο». Ερωτηθείς για τις διαρθρωτικές αλλαγές, ως όρο των Ευρωπαίων για να βοηθήσουν, σημειώνει: «Αυτές είναι μέσα στο πρόγραμμά μας».
Μειώθηκαν κατά 150.000 οι δημόσιοι υπάλληλοι
Στα τέσσερα χρόνια του Μνημονίου ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκε κατά 150.000. Οπως αναφέρεται, «βρισκόμαστε στην τελευταία φάση. Η μετάβαση των 25.000 εργαζομένων στην υποχρεωτική κινητικότητα-διαθεσιμότητα ολοκληρώνεται. Περίπου 15.000 εργαζόμενοι αναμένεται να βρουν μια νέα θέση εργασίας σε τμήματα που πάσχουν από έλλειψη προσωπικού.
Τα σχέδια στελέχωσης της δημόσιας διοίκησης έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Η κυβέρνηση έχει εγκρίνει τα σχέδια στελέχωσης για πάνω από 401.000 εργαζομένους και αναμένεται να εγκρίνει σχέδια για περαιτέρω 198.000. Προχωρεί η αξιολόγηση 36.000 εργαζομένων (5% του μόνιμου προσωπικού).
Ενα σχέδιο δράσης για τη διοικητική μεταρρύθμιση θα τρέχει επί δύο χρόνια. Το πρόγραμμα ασχολείται με την κινητικότητα και την ανάπτυξη, την απόδοση της διαχείρισης, πειθαρχικών υποθέσεων, την κατάρτιση, την επιλογή των ανώτατων διοικητικών στελεχών. Ενα νέο σύστημα για την πρόσληψη διευθυντικών στελεχών θα θεσμοθετηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2015.
Η κυβέρνηση σκοπεύει να εισαγάγει ένα νέο καθεστώς «κινητικότητας» ως μόνιμο μηχανισμό και να τροποποιήσει τη νομοθεσία της υποχρεωτικής κινητικότητας έτσι ώστε σε περίπτωση άρνησης κάποιου να αναλάβει τη νέα του θέση να εντάσσεται στο καθεστώς διαθεσιμότητας».
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Περικοπές σε επικουρικές και εφάπαξ
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Οπως τονίζεται, «η μεταρρύθμιση των εφάπαξ παροχών και των επικουρικών συντάξεων πρέπει να ολοκληρωθεί προκειμένου να εξαλειφθούν τα ελλείμματα στα Ταμεία. Μια σειρά από Ταμεία έχουν μείνει έξω από αυτή τη διαδικασία μεταρρύθμισης. Ολα τα επικουρικά ταμεία και κεφάλαια θα πρέπει από 1ης Ιανουαρίου 2015 να χρηματοδοτούνται μόνο από ίδιες εισφορές».
Περικοπές σε επικουρικές και εφάπαξ
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Οπως τονίζεται, «η μεταρρύθμιση των εφάπαξ παροχών και των επικουρικών συντάξεων πρέπει να ολοκληρωθεί προκειμένου να εξαλειφθούν τα ελλείμματα στα Ταμεία. Μια σειρά από Ταμεία έχουν μείνει έξω από αυτή τη διαδικασία μεταρρύθμισης. Ολα τα επικουρικά ταμεία και κεφάλαια θα πρέπει από 1ης Ιανουαρίου 2015 να χρηματοδοτούνται μόνο από ίδιες εισφορές».
Η κυβέρνηση, σημειώνεται, έχει δεσμευθεί γενικότερα να ενισχύσει το συνταξιοδοτικό σύστημα για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά του. Προς τούτο θα γίνουν αναλογιστικές μελέτες, θα εξεταστούν οι δαπάνες και η αναλογιστική ισορροπία ανάμεσα στις συνταξιοδοτικές δαπάνες και στους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους του μεσοπρόθεσμου προγράμματος σταθερότητας.
Στη συνέχεια θα επανακαθοριστούν οι παράμετροι του συνταξιοδοτικού συστήματος που περιέχουν και κρατική επιχορήγηση. Στόχος είναι να παραμείνει σταθερή κρατική συμμετοχή και να συνδεθούν εισφορές και παροχές. Οι όποιες αλλαγές υιοθετηθούν θα τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2015.
Ο φόρος ακίνητης περιουσίας δεν θα πρέπει να βασίζεται στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που χρονολογούνται από το 2007. Ηδη προχωρεί η εργασία για την ενημέρωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στην Ελλάδα από ομάδα της οποίας προεδρεύει ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Ακινήτων. Η διαδικασία θα απαιτήσει μερικούς μήνες αλλά αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους».
Το δεύτερο μέρος του έργου προβλέπει τη λειτουργία βάσης δεδομένων η οποία θα τροφοδοτείται με πληροφορίες από τις πληρωμές φόρου επί των συναλλαγών και συμβάσεις μίσθωσης. Επιπλέον, ο στόχος είναι να ευθυγραμμίσει όλες τις τιμές εκτίμησης ακινήτων με τις τιμές της αγοράς τον Ιανουάριο του 2017. Ως τον Ιούλιο του 2014 οι Αρχές θα παρουσιάσουν μεσοπρόθεσμο σχέδιο μεταρρύθμισης του συστήματος αντικειμενικών τιμών».
ΦΟΡΟΙ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Αλλάζουν οι αντικειμενικές το 2015
Αλλαγές στη φορολογία προαναγγέλει το κείμενο της τρόικας. Οπως αναφέρεται, «οι Αρχές θα προχωρήσουν σε μια συνολική μεταρρύθμιση του ΦΠΑ το 2015 δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ετησίως απώλειες εσόδων 10 δισ. ευρώ από ΦΠΑ, αφού το ποσοστό εισπράξεων υπολείπεται 40% από τις πραγματικές συναλλαγές στην οικονομία. Η επίδοση της φορολογικής διοίκησης ως προς τον ΦΠΑ είναι η χειρότερη στην ΕΕ μετά την Ιταλία».
Αλλάζουν οι αντικειμενικές το 2015
Αλλαγές στη φορολογία προαναγγέλει το κείμενο της τρόικας. Οπως αναφέρεται, «οι Αρχές θα προχωρήσουν σε μια συνολική μεταρρύθμιση του ΦΠΑ το 2015 δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ετησίως απώλειες εσόδων 10 δισ. ευρώ από ΦΠΑ, αφού το ποσοστό εισπράξεων υπολείπεται 40% από τις πραγματικές συναλλαγές στην οικονομία. Η επίδοση της φορολογικής διοίκησης ως προς τον ΦΠΑ είναι η χειρότερη στην ΕΕ μετά την Ιταλία».
Κατά τις πληροφορίες στις αλλαγές που έρχονται θα υπάρχουν ενδεχομένως μειώσεις ΦΠΑ για σειρά προϊόντων όπως τα τρόφιμα και μετατάξεις από κατηγορία σε κατηγορία. Επίσης εξετάζεται η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για πολύ μικρές επιχειρήσεις σε χωριά, νησιά κ.λπ.
Για τις αντικειμενικές αξίες σημειώνεται ότι «ο νέος ενιαίος φόρος στα ακίνητα που επιβάλλεται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα σταδιακά θα μπορούσε να αντικαταστήσει την υπάρχουσα χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο φόρος ακίνητης περιουσίας δεν θα πρέπει να βασίζεται στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που χρονολογούνται από το 2007. Ηδη προχωρεί η εργασία για την ενημέρωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στην Ελλάδα από ομάδα της οποίας προεδρεύει ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Ακινήτων. Η διαδικασία θα απαιτήσει μερικούς μήνες αλλά αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους».
Οπως σημειώνεται, «η ομάδα εργασίας ξεκινώντας από 5.500 περιοχές που μπήκαν στο σύστημα το 2007, έχει ήδη συλλέξει πληροφορίες από τοπικές επιτροπές για 11.000 περιοχές σε όλη την Ελλάδα.
Το δεύτερο μέρος του έργου προβλέπει τη λειτουργία βάσης δεδομένων η οποία θα τροφοδοτείται με πληροφορίες από τις πληρωμές φόρου επί των συναλλαγών και συμβάσεις μίσθωσης. Επιπλέον, ο στόχος είναι να ευθυγραμμίσει όλες τις τιμές εκτίμησης ακινήτων με τις τιμές της αγοράς τον Ιανουάριο του 2017. Ως τον Ιούλιο του 2014 οι Αρχές θα παρουσιάσουν μεσοπρόθεσμο σχέδιο μεταρρύθμισης του συστήματος αντικειμενικών τιμών».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
