Το 1986 ο Σταμάτης Φασουλής σκέφτηκε το «Αρσενικό και παλιά δαντέλα» για να το παίξουν η Αννα Παναγιωτοπούλου και η Μίρκα Παπακωνσταντίνου σε σκηνοθεσία του Ανδρέα Βουτσινά. Αλλά ο Βουτσινάς τις βρήκε πολύ νέες για τους ρόλους. Το έργο έμεινε στο συρτάρι και στο μυαλό του Φασουλή. Οταν αποφάσισαν να συνεργαστούν με τον Πέτρο Φιλιππίδη ήταν αυτός ο τελευταίος που το επανέφερε: «Και ποιους θα κάνουμε;» αναρωτήθηκε ο Φασουλής… «Οχι ποιους. Ποιες» ήταν η απάντηση του Φιλιππίδη. Και ξεκίνησαν… Λίγο πριν από την πρεμιέρα ο Σταμάτης Φασουλής μιλάει στο «Βήμα της Κυριακής» για πολλά και πολλούς, χωρίς να μασάει τα λόγια του.
Κύριε Φασουλή, πόσο διαφορετικά προσεγγίζετε αυτόν τον ρόλο;
«Δεν έχω κανένα κράτημα όπως έχω σε άλλους ρόλους, κι αυτό μπορεί να είναι ύποπτο, γιατί οι δυσκολίες δημιουργούν την επιτυχία. Κάνω όλες τις μανάδες των φίλων μου και τη δικιά μου, τις θείες, τις γυναίκες μιας κάποιας ηλικίας που έχουν περάσει από τη ζωή μου και τις έχω καταγράψει. Γυναίκες που θαύμασα, αγάπησα, με τις οποίες γέλασα, τις οποίες κορόιδεψα. Πρόκειται για καθαρά γυναικεία ψυχολογία. Αισθάνομαι ελεύθερος γιατί είναι τελείως μακριά από μένα».
Αρα πηγή έμπνευσης στάθηκαν δικοί σας άνθρωποι…
«Ναι, διάλεξα στοιχεία τους αλλά το «μοντάζ» οδηγεί σε μια τρελή απόκλιση. Αν πάρεις τα χαρακτηριστικά μιας γυναίκας και τα μοντάρεις αλλιώς φτάνεις σε άλλες κωμικές καταστάσεις. Ενυπάρχει και το στοιχείο της παράνοιας, και αυτό είναι από μόνο του σουρεαλιστικό. Πρόκειται για μια από τις καλύτερες κωμωδίες που έχουν γραφτεί ποτέ».
Τι νομίζετε ότι κυρίως απασχολεί σήμερα τους Ελληνες;
«Η αγωνία για το τι θα γίνει. Νομίζουν ότι δεν έχουν μέλλον. Μαζί με τους μισθούς και όλα τα άλλα τού κούρεψαν και την ελπίδα. Και αυτό είναι απάνθρωπο και αβάσταχτο. Εχει μια φράση το έργο που δεν ανήκει καθόλου στην κωμωδία. «Ο,τι ξεχνάμε δεν υπάρχει». Και η έλλειψη ελπίδας είναι ένα δράμα που μπορεί να μην το αντέχω. Αλλά εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω. Είχα γράψει παλιότερα στα «Νέα» ότι «όσο και να σβήνουμε με τη γομολάστιχα του χρόνου το παρελθόν, τόσο πιο πολύ ζωντανεύουν τα χρώματα»».
Ισως δεν έχουμε μνήμη…
«Εχουμε επιλεκτική μνήμη. Διαλέγουμε πράγματα που μας συμφέρουν και ωραιοποιούμε τα άλλα. Θυμόμαστε κάτι με έναν τρόπο που δεν υπήρχε. Δεν μπορώ λοιπόν να ακούω ότι εδώ είναι χούντα, γιατί φαίνεται πως αυτοί που το λένε δεν την έζησαν ή την ξέχασαν τελείως. Κι αυτό χρησιμοποιείται από πολλούς, από την Αριστερά, από τους Ανεξάρτητους Ελληνες».
Κι έτσι επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη;
«Ναι, πολύ το φοβάμαι αυτό. Οτι όταν μιλάμε για ελπίδα στο μέλλον, εννοούμε την ελπίδα να γυρίσουμε σε ό,τι ήμασταν πριν: κόπρανα με χρυσόσκονη. Την εποχή που ο καθένας κοίταζε τι τον βολεύει και τι θα δουν οι άλλοι. Αν και έχω κάνει πολλά λάθη στη ζωή μου, το λάθος της επένδυσης σε σπίτια, εξοχικά, δεν το έκανα ποτέ. Φταίω όμως γιατί τα ανέχθηκα και τα επιβράβευσα. Ημουν κι εγώ στο παιχνίδι. Και δεν μου αρέσει που σήμερα κανένας δεν βρίσκει τις ενοχές του και βγάζει τον εαυτό του απ’ έξω. Δεν φταίμε φυσικά όλοι όπως έφταιγε ο Τσοχατζόπουλος. Υπάρχει μια κλίμακα. Εξαιρούνται οι υπερήλικες και οι συνταξιούχοι, που ωστόσο το πλήρωσαν πρώτοι».
Είναι κομπλεξικός ο Ελληνας;
«Πρέπει να έχει διάφορα πλέγματα, αλλά δεν είναι αυτό που τον χαρακτηρίζει. Το φέρσιμό του είναι του ακομπλεξάριστου, του ελληνάρα που βλέπεις στον δρόμο. Και τα διάφορα μορφώματα που δημιουργήθηκαν είναι φτιαγμένα από ελληναράδες…».
Περιμένατε αυτές τις εξελίξεις;
«Προσωπικά δεν περίμενα καθόλου αυτό το μόρφωμα της Χρυσής Αυγής… Δεν περίμενα τέτοια αποδοχή. Υποψιαζόμουν κάποια χαρακτηριστικά της. Φοβόμουν».
Εχει όμως ψηφοφόρους…
«Δεν θέλω να μιλήσω για τους ψηφοφόρους… Ο Ελληνας βρίζει αυτόν που ψηφίζει. Τώρα αυτό είναι ψηφοφόρος;».
Τι φταίει;
«Κατέρρευσε ο κομμουνισμός, κατέρρευσε ο σοσιαλισμός, κατέρρευσε ο καπιταλισμός, κατέρρευσε η επανάσταση, και από πάνω ήρθε και η οικονομική κρίση. Αλλά είναι θέμα παιδείας. Αν δεν φτιάξουμε την παιδεία θα είμαστε αιωνίως ελληναράδες. Η κυβέρνηση κατήργησε την επομένη τον νόμο Διαμαντοπούλου και θα το πληρώσουμε χοντρά. Υπάρχει μια πολιτικίλα σε πολλούς πολιτικούς. Οπως υπάρχουν και αξιόλογοι μέσα στα κόμματα που εξοστρακίζονται και απομονώνονται, και άλλοι απ’ έξω που κάνουν καλή δουλειά, όπως η Αννα Διαμαντοπούλου ή η Μαρία Δαμανάκη –τις αναφέρω γιατί δεν πολιτεύονται».
Φτάσαμε στον πάτο;
«Και για ελπίδα το θέλω, μου κάνει, το παίρνω. Αλλά μόνον στο μέλλον μπορούμε να επενδύσουμε. Και το μέλλον είναι οι νέοι και η παιδεία».
Εχουμε όμως και νέους στην πολιτική…
«Νέος είναι και ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ με την παλαιότερη φρασεολογία και νοοτροπία. Ωραίος συνδυασμός που αποδίδει όμως και στις δημοσκοπήσεις. Φοβάμαι ότι αυτό ήθελε ο κόσμος: να μην αλλάξει τίποτα με ένα πρόσωπο που νομίζει ότι τα αλλάζει όλα…».
Πώς βλέπετε την Ελιά και το Ποτάμι;
«Η Ελιά νομίζω ότι είναι μια νέα όψη του παλιού, περισσότερο εξευγενισμένη. Το Ποτάμι όμως, ασχέτως αν συμφωνώ ή διαφωνώ, μου αρέσει για αυτό που επέφερε στη πολιτική ζωή. Απορρύθμισε όλους τους άλλους. Ποιοι είναι αυτοί και ποιες είναι οι θέσεις τους, φωνάζουν… Καλύτερα που το Ποτάμι δεν έχει θέσεις γιατί και άλλοι που έχουν, δεν τις εφαρμόζουν ποτέ –χωρίς να λέω όμως ότι θα το ψηφίσω».
Τι σας φοβίζει πιο πολύ, γενικά και προσωπικά;
«Γενικά το αύριο, προσωπικά ότι δεν θα με χωράει το αύριο».
Είναι πιο σκληρό για τον καλλιτέχνη να μεγαλώνει;
«Οχι, γιατί κερδίζει πάρα πολλά. Αλλά τίποτα δεν αντικαθιστά τη νιότη. Ούτε η εμπειρία ούτε η γνώση. Την επιστρέφω όλη για μια βραδιά των δεκαοκτώ μου χρόνων…».
πότε & πού:
Θέατρο Παλλάς, Βουκουρεστίου 5 (τηλ. 210 3213.100).Πρεμιέρα: Σάββατο 26 Απριλίου. Παραστάσεις: Τετάρτη ως Σάββατο (20.30), Κυριακή (20.00).Εισιτήρια: από 15 ως 60 ευρώ
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
