Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αισθάνεται ακόμα ντροπή για την αποτυχία του να εμποδίσει την γενοκτονία του 1994 στη Ρουάντα, δήλωσε ο ΓΓ του Οργανισμού, μιλώντας ενώπιον χιλιάδων πολιτών στην πρωτεύουσα, Κιγκάλι, στη «μαύρη επέτειο» των 20 χρόνων από τη γενοκτονία.
Πολλοί από τους παρευρισκόμενους έβαλαν τα κλάματα, ενώ αρκετοί έπαθαν κρίσεις.
Ο Μπαν Γκι-μουν εξήρε το προσωπικό του ΟΗΕ που βρισκόταν στη χώρα την περίοδο της γενοκτονίας για το θάρρος του, αλλά πρόσθεσε: «Μπορούσαμε να είχαμε κάνει πολλά περισσότερα. Έπρεπε να είχαμε κάνει πολλά περισσότερα».
«Στη Ρουάντα, στρατεύματα αποσύρθηκαν, όταν ήταν απαραίτητα» δήλωσε.
«Έναν χρόνο αργότερα, στη Σρεμπρένιτσα, περιοχές που κηρύχθηκαν ως «ασφαλείς» από τα Ηνωμένα Έθνη ήταν γεμάτες θυμό και οι αθώοι εγκαταλείφθηκαν στη σφαγή. Η ντροπή ηχεί ακόμα, μία γενιά μετά τα γεγονότα» πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος της χώρας δήλωσε ότι η Ρουάντα «έσπασε» μετά τη γενοκτονία, αλλά κατάφερε ξανά να ενωθεί.
Η σφαγή ξεκίνησε στις 6 Απριλίου 1994 όταν καταρρίφθηκε το ιδιωτικό αεροπλάνο του προέδρου της χώρας Ζιβενάλ Χαμπιαριμάνα (Χούτου ο ίδιος).
Η δολοφονία του προέδρου πυροδότησε ένα άνευ προηγουμένου δολοφονικό μένος από εξτρεμιστές Χούτου κατά των Τούτσι.
Τουλάχιστον 800.000 άτομα έχασαν τη ζωή τους.
Εκδηλώσεις μνήμης
Ο πρόεδρος της Ρουάντα, Πολ Καγκαμέ, και ο Μπαν Γκι-μουν άναψαν έναν φάρο, ο οποίος θα καίει επί 100 ημέρες -όσο διήρκεσε η γενοκτονία.
Η εβδομάδα μνήμης ξεκίνησε με κατάθεση στεφάνων στο εθνικό μνημείο γενοκτονίας. Ακολούθησε η αφή φλόγας στο στάδιο Αμαχόρο.
Η δάδα με τη φλόγα είχε ταξιδέψει σε ολόκληρη τη χώρα τους προηγούμενους τρεις μήνες, περνώντας από κάθε χωριό 30 περιοχών.
Σύμφωνα με το BBC, χιλιάδες άτομα συγκεντρώθηκαν στο στάδιο, έχοντας σχηματίσει ουρές μέσα στην ομίχλη.
Πολλοί από τους θεατές έπαθαν κρίση, ακούγοντας τις ιστορίες και τις ομιλίες στο στάδιο.
Ηλικιωμένες γυναίκες τραγούδησαν παραδοσιακά τραγούδια θρήνου.
Αντιπαράθεση με τη Γαλλία
Κόντρα Γαλλίας – Ρουάντα έχει ξεσπάσει με αφορμή τις κατηγορίες που εκτόξευσε η δεύτερη ότι το Παρίσι έπαιξε ρόλο στη γενοκτονία. «Persona non grata» ο γάλλος πρεσβευτής στις εκδηλώσεις μνήμης.
Τη Δευτέρα, η υπουργός Εξωτερικών της Ριάντα, δήλωσε ότι η Γαλλία πρέπει να «αντιμετωπίσει κατάματα την αλήθεια» όσον αφορά το ρόλο της στη γενοκτονία του 1994 και πρόσθεσε πως το Κιγκάλι δεν μπορεί να τα βρει με τη Γαλλία εις βάρος της ιστορίας.
Η Λουίζ Μουσικιουάμπο χαρακτήρισε αδικαιολόγητη την απόφαση της Γαλλίας να ακυρώσει τη συμμετοχή της στις εκδηλώσεις μνήμης για την 20ή επέτειο της γενοκτονίας.
Το Παρίσι έλαβε αυτή την απόφαση ως απάντηση στις δηλώσεις του προέδρου της Ρουάντα Πολ Καγκαμέ, ο οποίος κατηγόρησε σε μία συνέντευξή του τη Γαλλία ότι έπαιξε «άμεσο ρόλο στην προετοιμασία της γενοκτονίας» και ότι συμμετείχε «ακόμη και στην εκτέλεσή της».
Ο Εντουάρ Μπαλαντίρ, πρωθυπουργός της Γαλλίας την εποχή της γενοκτονίας στη Ρουάντα, χαρακτήρισε «κακόβουλο ψεύδος» τις κατηγορίες που εκτόξευσε κατά της Γαλλίας ο πρόεδρος της Ρουάντα, εμπλέκοντας το Παρίσι στην τραγωδία.
«Η Γαλλία δεν είναι κατά κανένα τρόπο συνεργός στη γενοκτονία, αντίθετα είναι η μόνη από όλες τις χώρες του κόσμου που ανέλαβε την πρωτοβουλία να οργανώσει ανθρωπιστική επιχείρηση για να αποφευχθεί γενικευμένη σφαγή» δήλωσε ο Μπαλαντίρ.
Οι αρχές της Ρουάντα αφαίρεσαν τη διαπίστευση του πρεσβευτή της Γαλλίας στις εκδηλώσεις μνήμης, όπου επρόκειτο να εκπροσωπήσει τη γαλλική κυβέρνηση στη θέση της υπουργού Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά, το ταξίδι της οποίας στο Κιγκάλι ματαιώθηκε μετά τις δηλώσεις του Πολ Καγκαμέ.
