Αμερικανοί επιστήμονες παρουσίασαν ένα βελτιωμένο αιματολογικό – γενετικό τεστ, που φιλοδοξεί να αποτελέσει μια ταχεία μέθοδο έγκαιρης διάγνωσης των συμπαγών καρκινικών όγκων. Το τεστ βρίσκεται ακόμα στη φάση της ανάπτυξης, έχει περαιτέρω περιθώρια βελτίωσης και κάποια ημέρα, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, θα χρησιμοποιείται ευρέως για την ανίχνευση πολλών ειδών καρκίνου, καθώς επίσης για διερεύνηση του σταδίου της νόσου και της ανταπόκρισής της στις θεραπείες.
Διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνιας, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Ογκολογίας Μαξιμίλιαν Ντιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature Medicine», ανέφεραν ότι στην τωρινή μορφή του το τεστ εντόπισε περίπου τους μισούς ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα αρχικού σταδίου (στάδιο 1), καθώς και όλους τους ασθενείς με πιο προχωρημένο καρκίνο του πνεύμονα (στάδιο 2 και άνω).
Το τεστ εντοπίζει ίχνη του DNA του όγκου που κυκλοφορούν στο αίμα. Έως τώρα ήταν δύσχρηστο, χρονοβόρο και όχι πολύ ακριβές. Μετά τις νέες βελτιώσεις που επέφεραν οι αμερικανοί επιστήμονες, το τεστ είναι πολύ πιο ευαίσθητο («πιάνοντας» πολύ μικρές ποσότητες του καρκινικού DNA) και κλινικά πιο εύχρηστο.
Οι γιατροί μέχρι σήμερα μπορούν πιο εύκολα να διαγνώσουν και να παρακολουθήσουν αιματολογικά την εξέλιξη των «υγρών» καρκίνων (όπως η λευχαιμία), από ό,τι των όγκων που έχουν πλήξει συμπαγή όργανα. Το νέο τεστ, κατά κάποιο τρόπο, όπως δήλωσε ο αιματολόγος – ογκολόγος Ας Αλιζαντέχ, «στην ουσία επιχειρεί να μετατρέψει τους συμπαγείς όγκους σε »υγρούς», ώστε να ανιχνεύονται και να παρακολουθούνται πιο εύκολα».
Ανιχνεύοντας τις γενετικές «υπογραφές» των καρκινικών κυττάρων
Τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται ανεξέλεγκτα και, καθώς αυτό συμβαίνει, απελευθερώνουν DNA στο αίμα του ασθενούς. Η ανίχνευση αυτών των γενετικών «υπογραφών» δεν είναι όμως εύκολη υπόθεση, επειδή -ακόμα και στους ασθενείς με πολύ προχωρημένο καρκίνο- η συντριπτική πλειονότητα του κυκλοφορούντος DNA στο αίμα προέρχεται από τα φυσιολογικά μη καρκινικά κύτταρα.
Η επιτυχία των αμερικανών ερευνητών είναι ότι βρήκαν μεθόδους που απομονώνουν το καρκινικό DNA και το αναλύουν. H τεχνική τους, που ονομάζεται CAPP-Seq (Cancer Personalized Profiling by deep Sequencing), είναι σε θέση να ανιχνεύσει ένα μόνο μόριο από το DNA του καρκινικού όγκου, το οποίο «πλέει» σε μια θάλασσα 10.000 υγιών μορίων DNA.
Το DNA του καρκίνου διαφέρει από το υγιές DNA λόγω συγκεκριμένων μεταλλάξεων που έχει υποστεί. Κάθε καρκίνος τείνει να έχει διαφορετικό γενετικό «προφίλ» από ασθενή σε ασθενή, όμως ορισμένες μεταλλάξεις είναι κοινές. Κανείς καρκινοπαθής δεν έχει ακριβώς τις ίδιες μεταλλάξεις με τον άλλο, αλλά τουλάχιστον μία είναι κοινή.
Για πολλούς καρκίνους
Αν και σε αυτή τη φάση, το τεστ δοκιμάστηκε με επιτυχία μόνο στον καρκίνο του πνεύμονα (τον συχνότερο καρκίνο και ταυτόχρονα τη Νο 1 αιτία θανάτου από καρκίνο), στο μέλλον αναμένεται να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς διαφορετικούς συμπαγείς όγκους που εμφανίζονται σε άλλα σημεία του σώματος. Ήδη οι ερευνητές σχεδιάζουν σχετικές κλινικές δοκιμές.
Στόχος η πρόγνωση
Η ελπίδα είναι ότι κάποτε ο υγιής πληθυσμός θα μπορεί να κάνει προγνωστικά το τεστ, προκειμένου να ελέγχεται για τυχόν πρώιμα σημάδια καρκίνου. Συνήθως όσο πιο έγκαιρα γίνεται η διάγνωση του όγκου, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία που ακολουθεί (χειρουργική αφαίρεση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, φαρμακοθεραπεία).
Επίσης, το κόστος του νέου τεστ αναμένεται να είναι σαφώς χαμηλότερο από τις απεικονιστικές μεθόδους διάγνωσης του καρκίνου.
