Η ταραγμένη Ελλάδα του 1964-65

Επαναλαμβάνεται η Ιστορία; Δεν είναι πρόθεση του παρόντος άρθρου να δώσει απάντηση στο ερώτημα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, όπως μια σειρά γεγονότων του 1964-65, πενήντα χρόνια πριν, που κάνουν και τον πιο φανατικό αρνητή της επανάληψής της να το ξανασκεφθεί…

Το εύρημα απροσδόκητο, καθώς έγινε τελείως συμπτωματικά. Αφορά φάκελο της δεκαετίας του 1960 με βρετανικό Τύπο της εποχής. Θα μπορούσε να χρησιμεύσει και ως ακτινογραφία της ελληνικής πραγματικότητας: το Κυπριακό στις δύσκολες φάσεις του, ο θάνατος του Παύλου και η ανάρρηση του έκπτωτου πλέον Κωνσταντίνου υπό την πάντοτε επαγρυπνούσα Φρειδερίκη, η χρονιά των Ιουλιανών και της αστάθειας δύο μόλις χρόνια πριν από την απριλιανή δικτατορία, η αυτοεξορία του Καραμανλή του πρεσβύτερου στο Παρίσι και ο αδυσώπητος ανταγωνισμός Νιάρχου – Ωνάση, όλα στο προσκήνιο. Εκείνα που γοητεύουν όμως τον αναγνώστη είναι άλλα. Οσα μπορεί να μας θυμίζουν μέρες που μόλις ζήσαμε…

Η άνοδος της Αριστεράς

Σε δημοσιεύματα των «Times» της 9ης και 10ης Φεβρουαρίου 1965 που αναφέρονται στο ζήτημα παραπομπής σε Ειδικό Δικαστήριο του αυτοεξόριστου Καραμανλή από την κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου, καθώς και δύο υπουργών του με την κατηγορία της κακοδιαχείρισης των οικονομικών της χώρας, δίνεται η εικόνα μιας Ελλάδας που σπαράσσεται από εσωτερικές ανωμαλίες εξαιτίας κυρίως της ανόδου της Αριστεράς στην επιλογή των ελλήνων ψηφοφόρων.

Για «συνωμοσία των κομμουνιστών που έχουν παρεισφρήσει στην κυβέρνηση της ΕΚ» έκανε λόγο ο εκπρόσωπος του πρώην πρωθυπουργού από το Παρίσι, ενώ κείμενο με υπογραφές 99 βουλευτών της ΕΡΕ καλούσε τον λαό να «ανταποκριθεί στις ιστορικές του ευθύνες, να σώσει τη χώρα με την ψήφο του από τον κομμουνισμό» για να μη χαθεί το κράτος «της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ανάπτυξης που είχε οικοδομηθεί στην οκταετία Καραμανλή» (ΑΠ 4755, ΓΠ Λονδίνου).

Για την παραπομπή Καραμανλή εξαιτίας της πολιτικής που ακολούθησε η κυβέρνησή του, την οποία ΕΚ και ΕΔΑ κατηγορούσαν για διαφθορά στην πώληση της εταιρείας ηλεκτρισμού Πάουερ, είχε μάλιστα, σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, συσταθεί εξεταστική επιτροπή. Ενα άλλο μεγάλο σκάνδαλο της εποχής όμως ήταν και η απόφαση να παραχωρηθεί φθηνότερο τιμολόγιο ενέργειας στη Βιομηχανία Αλουμινίου για 50 χρόνια, απόφαση η οποία εκτιμούνταν ότι θα ζημίωνε το Ελληνικό Δημόσιο με τουλάχιστον 180 εκατ. στερλίνες Αγγλίας για πολλές δεκαετίες. Ο Καραμανλής, από την πλευρά του, κατήγγελλε ευρισκόμενος στο Παρίσι ότι γινόταν στόχος κομμουνιστικής συνωμοσίας με σκοπό να εμποδιστεί η επάνοδός του στη χώρα.

Η οικονομία στο μικροσκόπιο

Με εκτενές δημοσίευμά τους οι «Times» (φύλλο 26ης Ιανουαρίου 1965) αναφέρονταν σε έκθεση του τότε διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Γεωργίου Μαύρου για την παθογένεια της ελληνικής οικονομίας, την απουσία ξένων επενδυτών, αλλά και Ελλήνων που προτιμούσαν αντί να επενδύουν να χτίζουν πολυτελείς κατοικίες, τα αμέτρητα γραφειοκρατικά εμπόδια που απογοήτευαν κάθε επιθυμία ή απόπειρα για επενδύσεις κτλ. Εγραφαν χαρακτηριστικά οι «Times» αναφερόμενοι στον οικοδομικό οργασμό του ’60: «Η οικονομική ψυχολογία των Ελλήνων τούς ώθησε να επενδύσουν τα κεφάλαιά των εις πολυτελείς πολυκατοικίας, παρά την επιτακτικήν ανάγκην διά την ταχείαν εκβιομηχανοποίησιν της χώρας».

Παρακολουθούσαν τον Καραμανλή

Απίστευτο, αλλά συνέβη και αυτό! Την ίδια χρονιά ήλθε στο φως μια περίεργη υπόθεση που εκτυλίχθηκε το 1957 και αφορούσε παρακολούθηση τηλεφωνικών συνομιλιών του τότε πρωθυπουργού από πράκτορα της Intelligence που αργότερα ταυτοποιήθηκε στο πρόσωπο του James Ingham, διαπιστευμένου επισήμως ως θυρωρού της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα, και θορύβησε την ελληνική κυβέρνηση. Ο Ingham, συλληφθείς επ’ αυτοφώρω στο σπίτι του να καταγράφει τον έλληνα πρωθυπουργό, απελάθηκε μέσα στην ίδια ημέρα. Η περίοδος των παρακολουθήσεων διήρκεσε από τις 20 Φεβρουαρίου ως και την 1η Απριλίου 1957 και αφορούσε αφενός τις υποψίες αποστολής όπλων μέσω ελληνικών νήσων στην ΕΟΚΑ, λόγος για τον οποίο ένα καλά στημένο δίκτυο πρακτόρων είχε εγκατασταθεί σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου («Times», 20 Ιανουαρίου 1965) σε νησιά του Αιγαίου, και αφετέρου τα ανοίγματα του Καραμανλή προς Μόσχα και Κάιρο. Η παραπληροφόρηση έφτανε ακόμη να κάνει λόγο και για σχέδια δολοφονίας του έλληνα πρωθυπουργού…

Οταν ο Ωνάσης «διέφθειρε» το Μονακό…

Με ένα ασυνήθιστου περιεχομένου και ύφους διάγγελμά του το βράδυ της 14ης Φεβρουαρίου 1965 ο 41 μόλις ετών πρίγκιπας του Μονακό Ρενιέ εξαπέλυε επίθεση σε βάρος του Ωνάση για σοβαρές ενδείξεις διαφθοράς των δημοσίων λειτουργών τού μόλις 360 εκταρίων κρατιδίου του μέσω της εταιρείας του μυθικού έλληνα πλοιοκτήτη Societé des Bains de Mer που ήλεγχε το καζίνο και πέντε από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία της Ριβιέρας.

«Δεν χρειαζόμαστε πολυτελή διαμερίσματα που παραμένουν απούλητα αλλά κανονικές κατοικίες για τις 20.000 κατοίκους του Μονακό» αναφέρεται σε απόσπασμα της ομιλίας του Ρενιέ που απειλούσε με απόλυση όσους κρατικούς λειτουργούς συνεργάζονταν καθ’ υπέρβαση καθηκόντων με τον έλληνα μεγιστάνα. «Μπορεί να μην πρόκειται για κρίση επί του παρόντος, σίγουρα όμως η κατάσταση είναι άρρωστη και θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε κρίση» (ενν. οικονομική), επεσήμαινε ο μονεγάσκος ηγέτης («Daily Telegraph», «Times», «News of the World», «Sunday Mirror», φύλλα 14ης Φεβρουαρίου).

Η αιώνια διαμάχη Ωνάση – Νιάρχου

Τη συγκεκριμένη διετία η υπόθεση των δύο και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός βρίσκονται στο απόγειο. Οι «Times» του Λονδίνου στις 18 Φεβρουαρίου 1965 δημοσιεύουν διάψευση του Ωνάση για πληροφορίες που ανέφεραν ότι σκόπευε να εκποιήσει 40 πλοία του εμπορικού στόλου του. Σε προηγηθέν δημοσίευμά της η εφημερίδα «Financial Times» ανέφερε αντιθέτως πληροφορίες συνεργασίας του Ωνάση με βιομηχανικό κολοσσό της Ιαπωνίας για την κατασκευή νηοεπισκευαστικής μονάδας στην Ελλάδα. Στον αντίποδα Ωνάση κινούμενος ο Νιάρχος, σύμφωνα με τους «Times» και την «Daily Telegraph» (φύλλα 22ας Ιανουαρίου), ετοιμαζόταν μυστικά να πουλήσει τον μεγαλύτερο αριθμό πλοίων του εμπορικού στόλου του, αποτελουμένου από 71 τάνκερ, αντί του ποσού των 200 εκατ. δολαρίων και στη θέση του να αποκτήσει τον πρώτο ιδιωτικό πυρηνικό στόλο! Αλλα δημοσιεύματα πάλι ήθελαν τον Νιάρχο να εκποιεί τον στόλο του και να αφιερώνεται στη συλλογή και στο εμπόριο τέχνης («Daily Sketch», 14 Ιανουαρίου).

Το πρώτο… «πόθεν έσχες»

Οι «Times» (φύλλο 30ής Νοεμβρίου 1964) αφιέρωναν άρθρο στην υιοθέτηση του μέτρου που αφορούσε 457 πολιτικούς που έτυχε να διατελέσουν υπουργοί από το 1946 και μετά, όπως και των συζύγων και άλλων μελών των οικογενειών τους, καθώς για μερικούς εξ αυτών της τελευταίας κυβέρνησης Καραμανλή υπήρχαν υποψίες διασπάθισης… μυστικών κονδυλίων.