Γιατί οι Βρυξέλλες απειλούν με ξαφνικό θάνατο τη ΛΑΡΚΟ

Αναστάτωση επικρατεί στην κυβέρνηση μετά την απόφαση της Κομισιόν να ζητήσει από τη ΛΑΡΚΟ να επιστρέψει 136 εκατ. ευρώ στο Δημόσιο λόγω παράβασης των κανόνων ανταγωνισμού περί κρατικών ενισχύσεων, παρ’ όλο που η μεταλλευτική εταιρεία είναι η μόνη στην ΕΕ που παράγει νικέλιο και ουδείς άλλος την ανταγωνίζεται.

Μάλιστα, η χρονική συγκυρία που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανοίξει το θέμα της ΛΑΡΚΟ, την ώρα δηλαδή που η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των απαιτήσεων της τρόικας και των αντιρρήσεων των βουλευτών για τις ρυθμίσεις του πολυνομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα, εξελήφθη από κυβερνητικά στελέχη ως μία άγαρμπη απόπειρα των δανειστών να εκβιάσουν την παραμονή της Ελλάδας «στον «ορθό δρόμο» των μεταρρυθμίσεων».

Η Κομισιόν, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη, «κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα στήριξης του ελληνικού Δημοσίου» προς τη ΛΑΡΚΟ «προσέδωσαν στην επιχείρηση αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις».

«Οι αυξήσεις κεφαλαίου και οι εγγυήσεις του Δημοσίου ανέρχονταν συνολικά σε 136 εκατ. ευρώ. Η ΛΑΡΚΟ πρέπει τώρα να επιστρέψει το ποσό εντόκως, ώστε να αμβλυνθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκλήθηκαν από την ασύμβατη ενίσχυση» σημειώνεται στην απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.

Η Κομισιόν αναφέρει ότι ορισμένα στοιχεία ενεργητικού της ΛΑΡΚΟ βρίσκονται υπό ιδιωτικοποίηση και «σε χωριστή απόφαση, η Επιτροπή αποφαίνεται ότι η υποχρέωση επιστροφής της ασύμβατης ενίσχυσης δεν θα μεταβιβαστεί στους αγοραστές αυτών των στοιχείων». Δηλαδή όποιος αγοράσει ό,τι τελικώς πωληθεί από τη ΛΑΡΚΟ, δεν θα επιβαρυνθεί με χρέος, το οποίο θα βαρύνει την «εναπομείνασα ΛΑΡΚΟ» και εν τέλει το ελληνικό Δημόσιο.

Η Κομισιόν ξεκίνησε εις βάθος έρευνα τον Μάρτιο του 2013 για «ορισμένα μέτρα στήριξης της ΛΑΡΚΟ από το ελληνικό Δημόσιο, όπως αύξηση κεφαλαίου ύψους 45 εκατομμυρίων ευρώ το 2009 και μια σειρά κρατικών εγγυήσεων την περίοδο 2008-2010».

«Τα μέτρα αυτά δεν κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή για προηγούμενη έγκριση, όπως απαιτούσαν οι κανόνες της ΕΕ. Από την έρευνα προέκυψε ότι κανένας ιδιωτικός φορέας δεν θα είχε δεχθεί να επενδύσει στη ΛΑΡΚΟ υπό τέτοιους όρους και ότι, επομένως, τα εν λόγω μέτρα συνιστούσαν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ» σημειώνεται.

«Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, μια τέτοια επιχείρηση μπορεί να λάβει κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο είτε σχεδίου αναδιάρθρωσης για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς της είτε σχεδίου εξυγίανσης για την εύρυθμη εκκαθάρισή της. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ότι το δημόσιο χρήμα δαπανάται στο ελάχιστο και δεν σπαταλάται σε προβληματικές επιχειρήσεις που διατηρούνται τεχνητά στην αγορά. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν υπέβαλε ποτέ σχέδιο αναδιάρθρωσης ή εξυγίανσης της ΛΑΡΚΟ. Συνεπώς, τα μέτρα ενίσχυσης δεν μπορούν να δικαιολογηθούν βάσει των κανόνων της ΕΕ» συνεχίζει η Κομισιόν.

«Τον Δεκέμβριο του 2013, στο πλαίσιο του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, η Ελλάδα γνωστοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να πωλήσει μέσω ανοικτών διαγωνισμών ορισμένα στοιχεία ενεργητικού τα οποία είτε διαχειριζόταν η ΛΑΡΚΟ είτε ανήκαν σε αυτήν» αναφέρει η Επιτροπή.

Πρόκειται για το μεταλλουργικό εργοστάσιο στη Λάρυμνα, μέρος των μεταλλείων Αγίου Ιωάννη, μέρος των μεταλλείων Ευβοίας και τα μεταλλεία Καστοριάς. Η Επιτροπή εξέτασε, σε χωριστή έρευνα, κατά πόσον η πώληση θα είχε ως αποτέλεσμα να συνεχίσει η επιχείρηση τη δραστηριότητά της με νέα επωνυμία, συνεχίζει.

«Ωστόσο, καθώς η πώληση διεξάγεται μέσω ανοικτών διαγωνισμών και αφορά μόνο μέρος των δραστηριοτήτων της ΛΑΡΚΟ, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται οικονομική συνέχεια και ότι η πώληση δεν πραγματοποιείται για να αποφευχθεί η επιστροφή της ασύμβατης κρατικής ενίσχυσης. Συνεπώς, η υποχρέωση επιστροφής της ασύμβατης ενίσχυσης δεν θα μεταβιβαστεί στους αγοραστές των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού, αλλά θα εξακολουθήσει να βαρύνει τη ΛΑΡΚΟ» τονίζει.

Πάντως, η ίδια η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι «η ΛΑΡΚΟ είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιδηρονικελίου στον κόσμο». Η εταιρεία ανήκει κατά 55,2% στο ΤΑΙΠΕΔ, κατά 33,4% στην ΕΤΕ και κατά 11,4% στη ΔΕΗ.

Πηγές της ΛΑΡΚΟ μιλούν για unfair στάση των δανειστών, οι οποίοι εξ αρχής είχαν βάλει στο ίδιο καλάθι τη ΛΑΡΚΟ με τις αμυντικές βιομηχανίες, κίνηση που οδήγησε την ελληνική πλευρά στο να χάσει πολύτιμο χρόνο σε άχαρες διαπραγματεύσεις. Όπως αναφέρουν, η ΛΑΡΚΟ είναι ο μοναδικός παραγωγός νικελίου στην Ευρώπη, ουδείς την ανταγωνίζεται και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί κανείς στις Βρυξέλλες να μιλά για παραβίαση ανταγωνισμού ελλείψει ανταγωνιστή.

Αντίθετα, όπως λένε, η Κομισιόν επικαλούμενη τους ίδιους κανόνες έδειξε πλήρη ανοχή και κάλυψη στη χρηματοδότηση και την εγγυοδοσία στις αγορές των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε όλη την Ευρώπη, που γνώρισαν γαλαντόμο υποστήριξη από τους πολίτες των κρατών-μελών.

Όπως αναφέρουν, μία από τις πτυχές υπόθεσης είναι ότι η ΔΕΗ πωλούσε ρεύμα στη ΛΑΡΚΟ όχι με τιμολόγιο ενεργοβόρου βιομηχανίας (όπως π.χ. στην Αλουμίνιον της Ελλάδος), αλλά με υψηλή χρέωση, με αποτέλεσμα το λειτουργικό της κόστος να εκτοξεύεται. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι η Αλουμίνιον πλήρωνε το ρεύμα έως και κατά 70% φτηνότερα από τη ΛΑΡΚΟ, παρ’ όλο που η τελευταία είναι ο δεύτερος κατά σειρά μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Όπως μεταδίδεται από την αγορά, τυχόν «λουκέτο» στη ΛΑΡΚΟ, μίας εκ των πέντε μόνο νικελοβιομηχανιών του πλανήτη, ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του νικελίου στις διεθνείς αγορές και να λειτουργήσει υπέρ των εναπομεινασών εταιρειών, με μεγάλο κερδισμένο τον ανταγωνιστή της στα Σκόπια, που θα μείνει μόνος του στην Ευρώπη.

Η ΛΑΡΚΟ προ μηνών είχε εισηγηθεί προς το ΤΑΙΠΕΔ να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας ως ενιαίας και αδιαίρετης καθετοποιημένης επιχείρησης. Μάλιστα, στελέχη της εταιρείας μεταδίδουν ότι εάν επιλυθεί το θέμα του κόστους της ενέργειας, η ΛΑΡΚΟ μπορεί να καταστεί κερδοφόρος, η οποία θα απογειωθεί στα χέρια ενός ικανού επενδυτή.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι, όταν είχε επιχειρηθεί η στο παρελθόν η ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ, εξέφρασαν ενδιαφέρον 12 εταιρείες. Είχε προηγηθεί η συσσώρευση πλεονασμάτων νικελίου που δημιουργήθηκαν από το «ράλι» των τιμών τα προηγούμενα χρόνια και τις επενδύσεις που έγιναν σε κοιτάσματα διεθνώς.

Τυχόν «λουκέτο» της ΛΑΡΚΟ, όπως είχε πρόσφατα υπολογίσει ο αντιπρόεδρος της εταιρείας κ. Χαράλαμπος Τσουτρέλης, θα προκαλέσει ζημιά σε επίπεδο εθνικής οικονομίας ύψους 800.000 ευρώ ανά ημέρα, απώλεια 1.500 παραγωγικών θέσεων σε Καστοριά, Κεντρική Εύβοια και Φθιώτιδα, αλλά και παράπλευρες επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, ενώ θα τεθούν σε αεργία 100 εκατ. τόνοι σιδηρονικελιούχων κοιτασμάτων της χώρας.

Στο ζήτημα της ΛΑΡΚΟ η τρόικα έχει εξαντλήσει την αυστηρότητά της, αφού άμεσα έριξε στο τραπέζι πρόταση για εκκαθάριση εν λειτουργία και απολύσεις των εργαζομένων χωρίς αποζημιώσεις.