Ξαναμπαίνουμε στην Ευρώπη!

Τέλος καλό, όλα καλά. Με τη συμφωνία που επιτύχαμε έπειτα από επτά μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων εδραιώσαμε τη θέση της Ελλάδας στο ευρώ και εξασφαλίσαμε οριστικά ότι «η πορεία της χώρας και στο μέλλον είναι συνυφασμένη με την ευρωπαϊκή προοπτική».

Αυτό το στίγμα δίνει ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας μετά τις πολύκροτες διαπραγματεύσεις με την τρόικα, από τις οποίες εξασφαλίστηκαν η καταβολή των δόσεων ύψους 12 δισ. ευρώ, η αναγνώριση του πρωτογενούς πλεονάσματος 3 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2013 και η έγκριση των δανειστών για τη διανομή «κοινωνικού μερίσματος» 520 εκατ. ευρώ.

Ταυτόχρονα όμως πήρε παράταση… ζωής και για το 2015 ο πρόσθετος φόρος 1%-4% σε όλα τα εισοδήματα από 12.000 ευρώ και πάνω προκειμένου να αποκρουστούν άλλα επώδυνα μέτρα όπως οι νέες απολύσεις στο Δημόσιο.

Η δέσμευση της ελληνικής πλευράς είναι ότι θα εξασφαλίσει την έγκριση της Βουλής για το «ντιλ» με την τρόικα ψηφίζοντας τουλάχιστον το 95% των συμφωνηθέντων διαρθρωτικών μέτρων πριν από την 1η Απριλίου που θα συνεδριάζει το Eurogroup.

Μετά τις εκλογές θα ανοίξει η συζήτηση για το πώς και με ποια μέτρα θα αντιμετωπιστεί το καυτό πρόβλημα της Υγείας, που εξακολουθεί να αποτελεί «μαύρη τρύπα» για τα δημόσια οικονομικά.

Το τοπίο πλέον είναι ξεκάθαρο, εφέτος δεν θα υπάρξουν άλλα μέτρα έτσι ώστε να ορθοποδήσει η οικονομία και να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα που δημιουργήθηκε πέρυσι, αλλά το 2015 πρέπει να διπλασιαστεί και να ανέλθει στα 6 δισ. ευρώ ώστε να αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους.

Ο κ. Στουρνάρας αισθάνεται τυχερός γιατί τα αποτελέσματα ήρθαν έναν χρόνο νωρίτερα και πλέον η χώρα έχει τη βάση να ξεφύγει από τα «δεσμά του Μνημονίου». Οπως δήλωσε στο «Βήμα», «με τη συμφωνία που επιτύχαμε εδραιώσαμε τη θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη, εξασφαλίσαμε ότι η πορεία της χώρας και στο μέλλον είναι συνυφασμένη με την ευρωπαϊκή προοπτική και, το κυριότερο, επιτέλους αναγνωρίστηκαν οι θυσίες των Ελλήνων. Το επόμενο βήμα είναι η διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους».

Ερωτηθείς για τις αντιδράσεις μικρού αριθμού βουλευτών σε ορισμένες ρυθμίσεις ξεκαθαρίζει: «Εγώ έκανα τη δουλειά μου… Ηταν η δυσκολότερη συμφωνία με την τρόικα από την αρχή του Μνημονίου ως τώρα. Μην ξεχνάτε ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο μας ζητούσαν για το 2014 να λάβουμε μέτρα τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ».

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση στους επτά δύσκολους μήνες που πέρασαν «αγόρασε χρόνο», βελτίωσε τα δημόσια οικονομικά και έριξε για πρώτη φορά σε «δημοσιονομική παγίδα» την τρόικα, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ «εκτέθηκε ανεπανόρθωτα» στις προβλέψεις της για τα δημόσια οικονομικά.

Πλέον το κέντρο βάρους της οικονομικής πολιτικής μεταφέρεται από τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη σκληρή λιτότητα στις διαρθρωτικές αλλαγές και στην ανάπτυξη της οικονομίας. Ο κ. Στουρνάρας και ο αναπληρωτής του Χρήστος Σταϊκούρας έχουν πλέον στα χέρια τους τον πίνακα που υπογράφει η τρόικα με την αναγνώριση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 αλλά και τη «βούλα» του Πόουλ Τόμσεν, του «σκληρού» του ΔΝΤ, που λέει ότι «δεν χρειάζονται άλλα μέτρα για το 2014, οι στόχοι έχουν επιτευχθεί»!

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Σταϊκούρας μιλώντας προς «Το Βήμα» εξηγεί: «Για το 2014 δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις της τρόικας μερικούς μήνες πριν. Η χώρα έκανε μια πρωτόγνωρη δημοσιονομική προσαρμογή. Το 2012 και κυρίως το 2013 υπερκάλυψε τους στόχους και το 2014 θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στα 3 δισ. ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) διανέμοντας ταυτόχρονα «μέρισμα» 500 εκατ. ευρώ στις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες».

Τονίζει όμως ότι το κέντρο βάρους της δημοσιονομικής προσαρμογής μεταφέρεται στον άξονα «ασφαλιστικών ταμείων – ΕΟΠΠΥ», όπου πρέπει να αντιμετωπιστούν η αναμενόμενη μείωση των εσόδων από το 2015 λόγω της μείωσης των εισφορών και κυρίως τα ληξιπρόθεσμα χρέη που δημιουργεί ο ΕΟΠΠΥ.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ΕΟΠΠΥ δημιούργησε νέα χρέη 800 εκατ. ευρώ το 2013, όταν του είχαν διατεθεί από το υπουργείο Οικονομικών 500 εκατ. ευρώ για να εξοφλήσει παλαιότερες οφειλές.

Αντίθετα, σε τάξη φαίνεται ότι μπαίνουν τα οικονομικά και τα χρέη των νοσοκομείων, αλλά είναι κοινή ομολογία ότι «το υπουργείο Υγείας χρειάζεται… υπουργό Οικονομικών» για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Αυτόν τον ρόλο έχει αναλάβει να παίξει ο υφυπουργός Αντώνης Μπέζας, δεδομένου ότι ο Αδωνις Γεωργιάδης έχει πέσει έξω στο πρόγραμμα, προκαλώντας μάλιστα θύελλα αντιδράσεων στον χώρο της Υγείας.

Συνολικά το 2014 θα διατεθούν 2,8 δισ. ευρώ για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών, ενώ η επόμενη κίνηση που σχεδιάζει η κυβέρνηση (μετά τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στην εστίαση) είναι η διεύρυνση των δικαιούχων και η ενίσχυση του επιδόματος θέρμανσης. Εφέτος απορροφήθηκαν όλα τα χρήματα που διατέθηκαν και το μέτρο θεωρείται ότι απέδωσε και ανακούφισε ορισμένες κατηγορίες που το είχαν πραγματικά ανάγκη.

Το 2015 ο στόχος ανεβαίνει ψηλά. Το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να αυξηθεί στο 3% του ΑΕΠ, δηλαδή κοντά στα 6 δισ. ευρώ. Αυτό δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί με τα σημερινά δεδομένα αν δεν ανακάμψει ταχύτερα η οικονομία.

Γι’ αυτό άλλωστε αποφασίστηκε η παράταση της επιβολής της Εισφοράς Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το 2015. Παρά ταύτα, εξακολουθεί το κενό να υπάρχει.

Πέρα από τις δόσεις της βοήθειας που εκκρεμούν και αναμένεται να λάβουν την πρώτη έγκριση τη Δευτέρα στη συνεδρίαση του EuroWorking Group, η χρηματοδότηση της οικονομίας είναι εξασφαλισμένη για τους επόμενους 12 μήνες. Οι ανάγκες προσδιορίζονται σε 8,5 δισ. ευρώ και είναι καλυμμένες.

Οπως εξηγεί ο κ. Σταϊκούρας, ο οποίος συμφώνησε με την τρόικα, πέραν των δόσεων της βοήθειας ήδη από τα repos, το υπουργείο Οικονομικών άντλησε 900 εκατ. ευρώ με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1,7% από τα διαθέσιμα νομικών προσώπων. Εχει συμφωνηθεί η επιστροφή 1,7 δισ. ευρώ από τις προνομιούχες μετοχές των τραπεζών Alpha Bank και Πειραιώς, ενώ θα εκδοθούν ομόλογα έναντι διαθεσίμων που έχει η Τράπεζα της Ελλάδος.