Ο τόπος καταγωγής ενός μαθητή και το γεγονός ότι ανήκει σε μια μειονότητα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των «θυμάτων» ενδοσχολικής βίας στην Ελλάδα. Όλα αυτά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που φαίνεται ότι απέτυχε τα προηγούμενα χρόνια να διδάξει στους μαθητές τις έννοιες της αποδοχής και της ισότητας.

Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα
Αυτό προκύπτει από τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε στα σχολεία της χώρας από το Παρατηρητήριο κατά της Βίας του υπουργείου Παιδείας και παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που έγινε στο Μαρούσι κατά την πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού (6 Μαρτίου).
Σε αυτήν οι μαθητές που ήταν μάρτυρες αντίστοιχων περιστατικών εκφοβισμού στα σχολεία τους απαντούν ότι η βία ασκήθηκε σε ένα ποσοστό 33% λόγω του τόπου καταγωγής του θύματος, 19% επειδή ανήκε σε άλλη ομάδα-παρέα, 11% επειδή ανήκε σε μειονότητα, 4% λόγω του φύλου του και 33% για κανέναν από τους παραπάνω λόγους.
Στην έρευνα συμμετείχαν 61.000 μαθητές, ενώ συμπλήρωσαν όλες τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου στο σύνολό τους οι 41.422. Από τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια προκύπτει:
– Το 32% αξιολογεί τις σχέσεις μεταξύ συμμαθητών καλές.
– Το 34,69% απαντά ότι έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, ενώ το 65,11% απαντά αρνητικά.
– Στην ερώτηση «έχεις ασκήσει βία;», το 34,01% απαντά θετικά και το 65,69% αρνητικά.
Συνολικά, το 51,63% των ερωτηθέντων μαθητών απαντά ότι θέλει να συμμετάσχει σε προγράμματα διαχείρισης συγκρούσεων, ενώ το 18,77% απαντά αρνητικά. Μόνο ένα 28% θέλει «αρκετά» να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης συγκρούσεων για την καταπολέμηση της βίας, ένα 23% απαντάει «πολύ», ένα 20% «λίγο», ένα μεγάλο ποσοστό 19% απαντάει «καθόλου» και ένα 10% «πολύ λίγο».
Επίσης το 56% απαντάει ότι το περιστατικό βίας συνέβη στο προαύλιο του σχολείου, το 18% εκτός σχολείου κατά τη διάρκεια περιπάτου ή εκδρομής, το 13% σε άλλο σημείο, το 9% στην αίθουσα διδασκαλίας και από 2% αντίστοιχα απαντούν στο εργαστήριο και στο γραφείο των καθηγητών.
Μέτρα με συγκεχυμένες απαντήσεις
Ωστόσο, στο ερώτημα ποιες ενέργειες θα τους έκαναν να νιώθουν ασφαλείς οι μαθητές δεν φαίνονται σίγουροι. Σε ένα ποσοστό 45% απαντούν «ναι» στην πρόταση ο διευθυντής και οι καθηγητές να είναι πιο αυστηροί σε θέματα βίας, σε ποσοστό 33% συμφωνούν στο ότι οι κανονισμοί του σχολείου πρέπει να τηρούνται αυστηρά, σε ένα 32% λένε «ναι» στο ότι οι μαθητές πρέπει να εκπαιδευτούν να λύνουν με ειρηνικό τρόπο τις διαφορές τους (ένα 68% εδώ απαντάει «όχι»!) και μόνο ένα 17% συμφωνεί με την πρόταση να ορισθεί ένας υπεύθυνος για τα περιστατικά βίας σε κάθε σχολείο.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σήμερα, Πέμπτη, στο υπουργείο Παιδείας με μεγάλη συμμετοχή μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκπαιδευτικών και πολιτικών.
Οι κινήσεις του υπουργείου
Όπως είπε σχετικά ο υφυπουργός Παιδείας κ. Συμεών Κεδίκογλου αναφερόμενος στη συστηματική προσπάθεια που καταβάλλεται το τελευταίο διάστημα για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της «σχολικής βίας»:
– Ορίστηκε ένας υπεύθυνος εκπαιδευτικός σε κάθε σχολική μονάδα, ώστε κάθε παιδί αλλά και γονέας να γνωρίζει ότι μπορεί να απευθυνθεί για να συζητήσει μαζί του οτιδήποτε σχετικό τον απασχολεί.
– Δόθηκε στο Παρατηρητήριο για την Πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού πιο ενεργός ρόλος μέσω και των δεκατριών Συντονιστών Δράσης που ορίστηκαν, έναν σε κάθε περιφέρεια εκπαίδευσης.
– Διοργανώνονται διαρκώς εκδηλώσεις και ημερίδες για την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και δράσεις με μαθητές, αλλά και επιμορφώσεις εκπαιδευτικών και ενημερώνεις συλλόγων γονέων.
– Προχωράει η συνεργασία με φορείς που διαθέτουν εμπειρία και πολύτιμη τεχνογνωσία στην πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου, όπως Το Χαμόγελο του Παιδιού και την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου.
– Αναβαθμίστηκε ο δικτυακός τόπος του Παρατηρητηρίου, τον οποίο επισκέπτονται πολλοί χρήστες για να αντλήσουν από τις χρήσιμες πληροφορίες που περιλαμβάνει για μαθητές-εκπαιδευτικούς-γονείς.
Επίσης, στην εκδήλωση βραβεύθηκαν τα σχολεία που διαγωνίστηκαν στη δράση «+δημιουργώ» και διακρίθηκαν για τα έργα-αφίσα και λογότυπο-που δημιούργησαν για το Παρατηρητήριο.
Όπως είπε ο κ. Κεδίκογλου σχετικά: «Με χαρά είδαμε τα σχολεία να ανταποκρίνονται στη δράση «+δημιουργώ», συμμετέχοντας με πρωτότυπες αφίσες και λογότυπα που απεικονίζουν τη φιλοσοφία του Παρατηρητηρίου για θετικά πρότυπα συμπεριφοράς. Που δεν αφήνουν χώρο στη βία και τον εκφοβισμό στο σχολείο. Ξέρω ότι πίσω από κάθε ζωγραφιά υπάρχει ένας εκπαιδευτικός που νοιάστηκε, που συζήτησε, που ευαισθητοποίησε. Και υπάρχουν και οι μαθητές που με χρώματα, φαντασία και δημιουργικότητα επέλεξαν να μη σιωπήσουν μπροστά στη βία».
Τα έργα αυτά θα συμμετάσχουν σε ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω του δικτυακού τόπου του Παρατηρητηρίου για την εκλογή των τελικών αποτελεσμάτων.
Το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας
Σειρά εκδηλώσεων και επισκέψεων στα σχολεία διοργανώνει τους τελευταίους μήνες το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο Ελλάδας και με την υποστήριξη του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών με στόχο να παρουσιαστεί το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα κατά της ενδοσχολικής βίας με τίτλο «Σέβομαι τη Διαφορετικότητα».
Το πρόγραμμα είναι υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και απευθύνεται σε μαθητές 10-15 χρόνων, ενώ έχει ως σήμερα παρουσιαστεί σε περισσότερα από 50 δημόσια και ιδιωτικά σχολεία στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στο Κιλκίς, όπου 3.200 μαθητές έχουν συμμετάσχει στα εκπαιδευτικά εργαστήρια βιωματικής προσέγγισης. Επίσης 120 δάσκαλοι έχουν λάβει ειδική επιμόρφωση μέσα από τη συμμετοχή σεμιναρίων που έχουν παραδώσει καταξιωμένοι ειδικοί.
Όπως λέει στο «Βήμα», η υποδιευθύντρια του Διεθνούς Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας κυρία Ντόρα Πάλλη, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και έχει ως στόχο του να αναδείξει τα ιδανικά που πρεσβεύει η Ολυμπιακή Εκεχειρία όπως η ισότητα, η αποδοχή του διαφορετικού, ο σεβασμός και η καλύτερη κατανόηση μεταξύ των μονάδων και των κοινωνιών.
Η κατανόηση αυτών των εννοιών σε μικρές ηλικίες και μέσω καινοτόμων εκπαιδευτικών δράσεων είναι πολύ σημαντική και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στο να περιοριστούν περιστατικά ενδοσχολικής βίας, να προαχθεί το ομαδικό πνεύμα και η δημιουργική συνύπαρξη διαφορετικών ιδεών, καταγωγών, θρησκειών και πάνω απ’ όλα ο σεβασμός στα κοινά (σχολική κοινότητα, τοπική κοινωνία, πολιτεία) αλλά και η ενεργή, θετική και ουσιαστική συμμετοχή μέσα στην κοινωνία, αναφέρει η κυρία Πάλλη.
Για να πετύχει τους στόχους του, το πρόγραμμα χρησιμοποιεί εργαλεία μη τυπικής μάθησης, όπως εργαστήρια βιωματικού χαρακτήρα, παιχνίδια, τραγούδια, δραστηριότητες εναλλαγής ρόλων και τεχνικές ενσυναίσθησης, σεμινάρια και εκπαιδευτικό υλικό για δασκάλους και καθηγητές.
«Μέσα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι ο σχολικός εκφοβισμός και η βία ευδοκιμούν όταν δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα και δεν προωθούμε τον διάλογο. Καταλαβαίνουν την έννοια της ομαδικότητας και την αξία του σεβασμού σε κανόνες και θεσμούς. Αντιλαμβάνονται ότι σε κάθε πρόβλημα θα πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε μέρος της λύσης και όχι επικριτικοί» καταλήγει η κυρία Πάλλη.