Ενισχύει τις αμυντικές της γραμμές η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τις πιέσεις των πιστωτών για τη χορήγηση νέου δανείου και την υπογραφή τρίτου Μνημονίου. Πιέσεις που την περασμένη εβδομάδα επανήλθαν με τη μορφή πρόσθετων κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των «Financial Times», το ΔΝΤ υπολογίζει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν τριπλάσια κεφάλαια από αυτά που εκτιμά η Τράπεζα της Ελλάδος, δηλαδή 18 δισ. ευρώ αντί 6 δισ. ευρώ. Παρότι κανείς δεν γνωρίζει πώς και με ποια στοιχεία το Ταμείο καταλήγει στο εν λόγω ποσό, ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν ότι η θέση αυτή είναι συνεπής με τη μέχρι τώρα στάση του.
«Υπάρχει μία συγκεκριμένη άποψη στο ΔΝΤ ότι η Ελλάδα θα πρέπει να υπογράψει νέο Μνημόνιο. Και τούτο διότι υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης. Στο Ταμείο, πολλοί θεωρούν ότι χωρίς έλεγχο η χώρα σύντομα θα εκτραπεί και πάλι δημοσιονομικά» αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης, ο οποίος επισημαίνει ότι «το ΔΝΤ συμπεριφέρεται ως μια κακόπιστη τράπεζα, η οποία συνεχώς ζητάει πρόσθετες καλύψεις για τη ρύθμιση του χρέους».
Υπερβολικές απαιτήσεις
Πράγματι, το ΔΝΤ με κάθε ευκαιρία πρωτοστατεί στις πιέσεις για νέο Μνημόνιο. Είναι αυτό που προβάλλει υπερβολικές απαιτήσεις κάθε φορά που η χώρα πάει να σηκώσει κεφάλι, προσπαθώντας να αυξήσει το ύψος των κεφαλαίων που θα χρειαστεί τα επόμενα χρόνια. Τη μία είναι οι υπερβολικοί υπολογισμοί για το ύψος του χρηματοδοτικού κενού, την άλλη η αμφισβήτηση του πρωτογενούς πλεονάσματος και οι πιέσεις για τη μη διάθεσή του και τώρα ο λογαριασμός για τις τράπεζες.
«Το ΔΝΤ χρησιμοποιεί την Ελλάδα για υψηλή πολιτική, με στόχο είτε να αποχωρήσει από την Ευρώπη είτε να επιδιώξει κούρεμα του ελληνικού χρέους είτε να πιέσει τους Ευρωπαίους να βάλουν και άλλα κεφάλαια» αναφέρουν κοινοτικές πηγές σχολιάζοντας τη στάση του Ταμείου για τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών.
Η κυβέρνηση πάντως εμφανίζεται διατεθειμένη να υπερασπίσει μέχρι τέλους τη θέση της ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέο δάνειο και ως εκ τούτου νέο Μνημόνιο. Και οργανώνεται. Στο πλαίσιο αυτό προχωρεί στην κάλυψη των ταμειακών αναγκών του κράτους με την αξιοποίηση των διαθεσίμων υπηρεσιών και οργανισμών του Δημοσίου, τα οποία υπολογίζονται περί τα 3 δισ. ευρώ. Αντί λοιπόν το Δημόσιο να δανείζεται εκδίδοντας τρίμηνα έντοκα γραμμάτια και να εξαρτάται από την αγορά αν θα συγκεντρώσει ή όχι τα χρήματα, πληρώνοντας μάλιστα επιτόκιο της τάξεως του 4%, δανείζεται μέσω ρέπος από τους δημόσιους οργανισμούς για μερικές ημέρες, με κόστος το επιτόκιο που εισπράττουν οι οργανισμοί αυτοί από τις τραπεζικές τους καταθέσεις, δηλαδή κάτω από 2%.
Κάλυψη αναγκών
Ετσι, καλύπτει τις ανάγκες του για ρευστότητα με φθηνό και ευέλικτο τρόπο και χωρίς να επιβαρύνει το χρέος, καθώς η συναλλαγή θεωρείται ενδοκυβερνητική: αυτό που πληρώνει για τόκο το υπουργείο Οικονομικών εισπράττεται από κάποιον κρατικό οργανισμό, άρα το αποτέλεσμα είναι μηδενικό. Το σχέδιο είναι υπό την έγκριση της τρόικας. Ωστόσο, στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι θα πάρουν το «πράσινο φως», καθώς παρόμοια σχήματα χρησιμοποιούνται και από άλλες χώρες που είναι σε πρόγραμμα όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία μέχρι πρόσφατα.
Με το πρωτογενές πλεόνασμα που ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη και τη διαχείριση των δανειακών αναγκών με την έκδοση εντόκων γραμματίων, η κυβέρνηση έχει καταφέρει να ανταποκρίνεται στις λειτουργίες και τις βασικές υποχρεώσεις του κράτους χωρίς τις δόσεις του δανείου που δεν έχουν καταβληθεί από το περασμένο καλοκαίρι, δηλαδή από τότε που εκκρεμεί ο έλεγχος της τρόικας που γίνεται τώρα.
Λεπτοί χειρισμοί
Στόχος της κυβέρνησης είναι μέσω της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών να παραταθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η λειτουργία του κράτους χωρίς την ανάγκη πρόσθετου δανεισμού. Με τον τρόπο αυτό το Μέγαρο Μαξίμου θεωρεί ότι μεταφέρει την πίεση στους πιστωτές, οι οποίοι θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις ενόψει των ομολόγων που λήγουν τον προσεχή Μάιο. Είναι προφανές, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, ότι απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί, καθώς η κυβέρνηση θα ήθελε να αποφύγει κατά μέτωπο αντιπαράθεση και σύγκρουση με τους πιστωτές και δη τους Ευρωπαίους.
Η στρατηγική αυτή της κυβέρνησης υπαγορεύεται εν μέρει και από τις ενδοκυβερνητικές τριβές που προκαλεί η προώθηση των μεταρρυθμίσεων, τις οποίες θέτουν ως προϋπόθεση οι πιστωτές για την καταβολή των δόσεων. Ενόψει της διπλής εκλογικής αναμέτρησης του Μαΐου, εμφανίζονται θύλακες αντίστασης στο κυβερνητικό μέτωπο που θα πρέπει –με τον έναν ή τον άλλο τρόπο –να καμφθούν για να υπάρξει συμφωνία με την τρόικα. Παρότι στόχος του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα είναι να κλείσουν όλα τα μέτωπα πριν από το Eurogroup της 10ης Μαρτίου, το σενάριο να «συρθεί» η διαπραγμάτευση και μετά το Eurogroup παραμένει στο τραπέζι, καθώς η τρόικα επιμένει σε όλα τα μέτωπα, με την κινητικότητα, τις απολύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις να εμφανίζονται ως τα μεγαλύτερα αγκάθια.
STRESS TESTS
Μετά την BlackRock, η ΕΚΤ
Ακόμη μια μνημονιακή υποχρέωση για τον τραπεζικό τομέα δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που φιλοδοξούσε να λύσει. Τα stress tests ήταν μνημονιακή υποχρέωση, η οποία μπήκε το περασμένο καλοκαίρι μετά την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ως μια ενέργεια για να επιβεβαιωθεί η κατάστασή τους. Η προσπάθεια όμως έπεσε όμηρος μιας υψηλής πολιτικής από την πλευρά του ΔΝΤ, ενώ στην πορεία προέκυψαν και τα stress tests της ΕΚΤ, για να περιπλέξουν τα πράγματα.
Μετά την BlackRock, η ΕΚΤ
Ακόμη μια μνημονιακή υποχρέωση για τον τραπεζικό τομέα δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που φιλοδοξούσε να λύσει. Τα stress tests ήταν μνημονιακή υποχρέωση, η οποία μπήκε το περασμένο καλοκαίρι μετά την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ως μια ενέργεια για να επιβεβαιωθεί η κατάστασή τους. Η προσπάθεια όμως έπεσε όμηρος μιας υψηλής πολιτικής από την πλευρά του ΔΝΤ, ενώ στην πορεία προέκυψαν και τα stress tests της ΕΚΤ, για να περιπλέξουν τα πράγματα.
Ετσι, ενώ τα αποτελέσματα από την έκθεση της BlackRock αρχικά προγραμματίζονταν να ανακοινωθούν στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, θα ανακοινωθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, την προσεχή εβδομάδα, δηλαδή στις αρχές Μαρτίου. Και τη στιγμή μάλιστα που αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία ανάλογων stress tests από την ΕΚΤ. Ηδη έχουν αποσταλεί στις τράπεζες οι σχετικές οδηγίες, οι οποίες ούτε λίγο ούτε πολύ αριθμούν 242 σελίδες. Πρόκειται για έναν έλεγχο που αφορά το σύνολο του ισολογισμού των τραπεζών και όχι μόνο των δανείων, όπως ο έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδος. Και μάλιστα θα γίνει για το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών. Ανεξάρτητα λοιπόν από το αποτέλεσμα των stress tests της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ελληνικές τράπεζες το επόμενο χρονικό διάστημα θα πρέπει και πάλι να μπουν σε καθεστώς αξιολόγησης και νέου ελέγχου, του πέμπτου μέσα σε τέσσερα χρόνια.
ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ
Αισιοδοξία από τα ομόλογα
Την ίδια στιγμή που τα δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο έκαναν λόγο για κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών ύψους 18 δισ. ευρώ, η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου εκινείτο πτωτικά.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας διαμορφώθηκε ακόμα και κάτω από το 7%, επίπεδα στα οποία είχε να βρεθεί από το 2010 τέτοια εποχή, λίγο πριν οι αγορές κλείσουν και η χώρα οδηγηθεί στο ΔΝΤ. Κάτι που σημαίνει ότι αντίθετα με όσα υποστηρίζουν στο Ταμείο και τις πιέσεις της τρόικας, οι επενδυτές θεωρούν ότι η χώρα έχει κάνει σημαντικά βήματα στην εξάλειψη των δίδυμων ελλειμμάτων που την οδήγησαν στο Μνημόνιο.
Από την κίνηση των ελληνικών ομολόγων, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι επενδυτές που αγοράζουν τους ελληνικούς τίτλους προεξοφλούν την επιστροφή της χώρας στις αγορές μέσα στο 2014.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
