Το κάπνισμα ναργιλέ μπορεί να είναι εθιστικό και επιβλαβές, σύμφωνα με νέα ανασκόπηση ερευνών. Τα καινούργια ευρήματα θεωρούνται άκρως σημαντικά, κυρίως για ομάδες του πληθυσμού όπως οι έφηβοι, στις οποίες ο ναργιλές έχει γίνει μόδα.
Σοβαρές νόσοι από την πρώτη «συνεδρία»
«Η γλυκιά γεύση του καπνού στον ναργιλέ τον κάνει άκρως ελκυστικό για τους νεαρούς οι οποίοι εσφαλμένα πιστεύουν ότι είναι λιγότερο επικίνδυνος για τον οργανισμό» ανέφερε στο πρακτορείο Reuters η Τρέισι Μπαρνέτ από το Πανεπιστήμιο της Φλόριδας στη Γκέινσβιλ, η οποία δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, και προσέθεσε: «Ακόμη και η χρήση ναργιλέ για μια φορά μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα καθώς και σε νόσους όπως η φυματίωση, ο έρπης και η γρίπη. Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε καρδιοπάθεια και σε πολλές μορφές καρκίνου».
Το κάπνισμα ναργιλέ έχει γίνει άκρως δημοφιλές στην Ευρώπη και στο δυτικό ημισφαίριο τα τελευταία χρόνια. Ο ναργιλές ξεκίνησε την «καριέρα» του από την Ινδία κατά τον 15 αιώνα, ωστόσο η συσκευή ήταν σε μια πρωτόλεια μορφή φτιαγμένη από κέλυφος καρύδας. Από εκεί, έγινε γνωστός αρχικώς στο Ιράν και στη συνέχεια στον υπόλοιπο αραβικό κόσμο. Στην Τουρκία όμως ήταν που καθιερώθηκε ως άκρως δημοφιλής τρόπος καπνίσματος από τα μέσα του 17ου αιώνα μέχρι και σήμερα – ο ναργιλές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της χώρας. Ολοένα και περισσότερα μαγαζιά όμως σε πολλές χώρες «σερβίρουν» πλέον ναργιλέ – εκτιμάται ότι περί τα 100 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως καπνίζουν ναργιλέ κάθε ημέρα.
Δεν φιλτράρονται οι τοξίνες
Παρότι η συσκευή του ναργιλέ με την πίπα νερού και τα διαφορετικά σωληνάκια δεν μοιάζει σε καμία περίπτωση με τσιγάρο, χρησιμοποιείται σχεδόν πάντα για την εισπνοή καπνού και έτσι κουβαλά πολλούς από τους κινδύνους του «συμβατικού» καπνίσματος. «Αν και το νερό αποτελεί φίλτρο, δεν φιλτράρει τις τοξίνες» σημείωσε η δρ Μπαρνέτ.
Η νέα ανασκόπηση μελετών η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Respiratory Medicine» αναλύει προηγούμενα δεδομένα που αφορούσαν τον εθισμό, τις βλάβες στους πνεύμονες και άλλους κινδύνους για την υγεία που εγκυμονεί ο ναργιλές.
Μια χρήση ναργιλέ =100 τσιγάρα
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μια «συνεδρία» ναργιλέ διαρκεί τυπικώς 20 ως 80 λεπτά και ένας χρήστης της συγκεκριμένης συσκευής μπορεί να εισπνεύσει τόσο καπνό σε μια «συνεδρία» όσο ένας καπνιστής που καπνίζει 100 ή και περισσότερα τσιγάρα.
Επιπλέον, στην ανασκόπηση επικεφαλής της οποίας ήταν ο δρ Ρούμπεν Μπλάχμαν-Μπράουν από το Πανεπιστήμιο Anahuac στο Μεξικό, γίνεται λόγος για μια άλλη μελέτη από την οποία προέκυψε πως τα επίπεδα νικοτίνης στα ούρα των ατόμων που καπνίζουν σε ημερήσια βάση ναργιλέ ήταν αντίστοιχα με εκείνα ατόμων που καπνίζουν 10 τσιγάρα την ημέρα – ποσότητα νικοτίνης που είναι παραπάνω από αρκετή για να οδηγήσει σε εξάρτηση.
Παράλληλα, από μελέτες προκύπτει ότι ο ναργιλές συνδέεται με προβλήματα υγείας όπως η χρόνια βρογχίτιδα, ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του στόματος και του προστάτη, οι καρδιοπάθειες καθώς και επιπλοκές στην εγκυμοσύνη παρόμοιες με αυτές που προκαλεί το κάπνισμα του τσιγάρου. Η «ιεροτελεστία» καπνίσματος του ναργιλέ έχει συγχρόνως συνδεθεί με την εμφάνιση ηπατίτιδας C και έρπητα καθώς οι χρήστες μοιράζονται τα στόμια της συσκευής.
Βλάβες με νικοτίνη ή χωρίς
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 στο επιστημονικό έντυπο «Nicotine & Tobacco Research», ερευνητές απομόνωσαν κύτταρα από τη «φόδρα» των πνευμόνων και τα εξέθεσαν σε καπνό που περιείχε νικοτίνη αλλά και σε καπνό που δεν περιείχε νικοτίνη, ο οποίος εκλυόταν από μια συσκευή που έμοιαζε με ναργιλέ. Όπως προέκυψε, ο καπνός αυτός έβλαπτε τα κύτταρα είτε περιείχε νικοτίνη είτε όχι.
Σύμφωνα με τη δρα Αντριέν Χάινζ που ειδικεύεται στη χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και η οποία δεν συμμετείχε στην ανασκόπηση, το κοινό δεν αντιλαμβάνεται τους κινδύνους για την υγεία από τη χρήση ναργιλέ. «Σε συζητήσεις με φίλους και ασθενείς, όλοι αντιλαμβάνονται ότι γενικώς το κάπνισμα είναι επικίνδυνο. Θεωρούν όμως τον ναργιλέ πιο ‘αθώο’ και όταν κάποιος τους μεταφέρει τις πληροφορίες σχετικά με την επικινδυνότητά του και την έκθεση του ατόμου σε τοξίνες ακόμη και από μια και μόνο χρήση ναργιλέ, μένουν άναυδοι».
«Επιδημία» στους φοιτητές
Μια online δημοσκόπηση στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 5.000 φοιτητές – δημοσιεύθηκε επίσης στο «Nicotine & Tobacco Research» το 2013 – έδειξε ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των φοιτητών δήλωσε πως είχε καπνίσει προσφάτως ναργιλέ.
Είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος γιατί το κοινό εκπλήσσεται όταν ακούει τους κινδύνους του ναργιλέ, αφού δεν έχουν γίνει καμπάνιες ώστε να επιστήσουν την προσοχή του πληθυσμού σχετικά με αυτόν – κάτι που συμβαίνει σε ό,τι αφορά το κάπνισμα τσιγάρου, σημείωσε η δρ Χάινζ. Προσέθεσε ότι «ο κόσμος πιστεύει λανθασμένα πως επειδή δεν καπνίζει τόσο συχνά ναργιλέ καθώς και επειδή στον ναργιλέ ο καπνός φιλτράρεται μέσα από έναν θάλαμο νερού, είναι και πιο ασφαλής». Ωστόσο, κατέληξε η ειδικός, ο πληθυσμός δεν πρέπει να θεωρεί τον ναργιλέ ως μια ασφαλή εναλλακτική του τσιγάρου, επειδή δεν είναι.
