Οι καπνιστές και άλλα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα ενδεχομένως να καθιστούν τους εαυτούς τους πιο ευάλωτους στη νόσο όταν παίρνουν συμπληρώματα αντιοξειδωτικών ουσιών, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science Translational Medicine.
Βραχυκύκλωμα του ανοσοποιητικού συστήματος
Όπως υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, τα αντιοξειδωτικά φαίνεται να επιταχύνουν την εξέλιξη του καρκίνου βραχυκυκλώνοντας μια από τις βασικές αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος στα κακοήθη κύτταρα.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι φυσιολογικές δόσεις βιταμίνης Ε και οι μικρότερες δόσεις του αντιοξειδωτικού συμπληρώματος ακετυλκυστεΐνη επιτάχυναν την ανάπτυξη των όγκων στα ποντίκια με πρώιμο καρκίνο του πνεύμονα.
«Παρατηρήσαμε ότι τα αντιοξειδωτικά προκαλούσαν τριπλάσια αύξηση του αριθμού των όγκων και έκαναν τους όγκους πιο επιθετικούς», εξηγεί ο δρ Μάρτιν Μπέργκο, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας. «Τα αντιοξειδωτικά προκάλεσαν τον θάνατο των τρωκτικών με διπλάσια ταχύτητα, και η σχέση ήταν δοσοεξαρτώμενη. Αν η δόση ήταν μικρή, οι όγκοι αναπτύσσονταν λίγο. Αν η δόση ήταν μεγάλη, τότε οι όγκοι μεγάλωναν περισσότερο», συμπληρώνει.
Ανησυχία για τους πάσχοντες από ΧΑΠ
Τα αποτελέσματα της μελέτης προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στους επιστήμονες επειδή η ακετυλκυστεΐνη χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της αναπνοής των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Οι περισσότεροι πάσχοντες από ΧΑΠ είναι νυν ή πρώην καπνιστές.
Τα αντιοξειδωτικά υποτίθεται ότι προστατεύουν τον οργανισμό από την ασθένεια, εμποδίζοντας τις κυτταρικές βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. «Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να καταστρέψουν τα πάντα μέσα στο κύτταρο, ακόμη και το DNA. Και η βλάβη στο DNA του κυττάρου μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση καρκίνου», εξηγεί ο δρ Μπέργκο.
Αλλά αυτή η προστασία αποτυγχάνει στα άτομα που έχουν ήδη καρκινικά ή προκαρκινικά κύτταρα.
Όταν το σώμα ανιχνεύει βλάβη στο κυτταρικό DNA που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση καρκίνου, εκκρίνει την ογκοκατασταλτική πρωτεΐνη p53.
Στα εργαστηριακά πειράματα που έκαναν οι ερευνητές σε καρκινικά κύτταρα από ποντίκια και ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι τα αντιοξειδωτικά κατέστειλαν την έκκριση της πρωτεΐνης p53 αναστέλλοντας τη βλάβη στο DNA που προκαλείται στα καρκινικά κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες.
«Μειώνοντας τη βλάβη στο DNA, τα αντιοξειδωτικά στην πραγματικότητα βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα να αποφύγουν το σύστημα ανίχνευσης του οργανισμού», εξηγεί ο δρ Περ Λίνταλ, καθηγητής Βιοχημείας και Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Αποφυγή χρήσης συμπληρωμάτων από άτομα υψηλού κινδύνου
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα άτομα που φέρουν μικρούς αδιάγνωστους όγκους στους πνεύμονές τους θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση συμπληρωμάτων αντιοξειδωτικών ουσιών.
Αν μάλιστα κάποιος πάσχει ήδη από καρκίνο του πνεύμονα ή ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, τότε τα αντιοξειδωτικά μπορεί να συντελέσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των καρκινικών όγκων.
Κι ενώ θα πρέπει πάντα να είμαστε επιφυλακτικοί στην ερμηνεία των πειραματικών ερευνών, δεν είναι η πρώτη φορά που μελέτη δείχνει ότι τα αντιοξειδωτικά κάνουν κακό στους ασθενείς με καρκίνο.
Μελέτες που είχαν διεξαχθεί σε ανθρώπους τη δεκαετία του 1980 και του 1990 είχαν δείξει ότι η β-καροτίνη, η βιταμίνη Α και η βιταμίνη Ε αυξάνουν ουσιαστικά τη συχνότητα του καρκίνου του πνεύμονα στους καπνιστές.
