Ο μεξικανός ποιητής Χοσέ Εμίλιο Πατσέκο, αγαπημένος ποιητής των Μεξικανών και, σύμφωνα με την εφημερίδα Εl país, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς στην ισπανική γλώσσα, πέθανε το βράδυ της Κυριακής 26 Ιανουαρίου από καρδιακή προσβολή. Ήταν 74 ετών.
Γεννημένος στην Πόλη του Μεξικού το 1939, σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, όπου άρχισε να δημοσιεύει τα πρώτα του λογοτεχνικά κείμενα στο περιοδικό Medio Siglo. Μετέφρασε αγγλόφωνους κυρίως συγγραφείς (Tennesse Williams, T. S. Eliot, Οscar Wildeκ.ά.), συνεργάστηκε με εφημερίδες, έγραψε δοκίμια, μυθιστορήματα και κυρίως ποίηση –«ποίηση οικουμενική» κατά τον Κάρλος Φουέντες.
Ως μελετητής ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τη μεξικανική λογοτεχνία του 19ου αιώνα και για το έργο του Μπόρχες. Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, ήταν καθηγητής στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού και δίδαξε επίσης στο Πανεπιστήμιο του Maryland (College Park), στο Πανεπιστήμιο του Essex και σε άλλα πανεπιστήμια στη Βόρεια Αμερική και στη Βρετανία. Διηύθυνε λογοτεχνικά περιοδικά και εκδοτικές σειρές και επιμελήθηκε ποιητικές ανθολογίες. Το ποιητικό του έργο συγκεντρώθηκε στην έκδοση Tarde o temprano (Poemas 1958-2000) (εκδ. FCE, Mεξικό 2000).
Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο Θερβάντες, μία από τις πολλές διακρίσεις που έλαβε στη ζωή του, μεταξύ των οποίων το Χρυσό Μετάλλιο των Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας του Μεξικού. Ήταν επίτιμο μέλος της Μεξικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και επίτιμος διδάκτορας τριών πανεπιστημίων.
Άνθρωπος σεμνός, έκανε λίγες δημόσιες εμφανίσεις, ήταν όμως πολύ αγαπητός στους Μεξικανούς. Το ποίημά του «Εσχάτη προδοσία» που ακολουθεί ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στα πλήθη της μεξικανικής νεολαίας.
Εσχάτη προδοσία
Δεν αγαπώ την πατρίδα μου
Η αφηρημένη λάμψη της
δεν προσφέρει ερείσματα.
Όμως (κι ας ηχεί άσχημα)
θά ‘δινα τη ζωή μου
για δέκα δικά της μέρη,
κάποιους ανθρώπους,
λιμάνα, πευκιάδες, ερημιές,
φρούρια,
μια κατεστραμμένη πόλη,
πολλές μορφές της ιστορίας της,
βουνά
–και τρία-τέσσερα ποτάμια.
(από τον τόμο: Jose Emilio Pacheco, Εσχάτη προδοσία –Ανθολογία ποιημάτων 1958-2000, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Γιώργος Ρούβαλης, Ηριδανός, Αθήνα 2010)
Ο Χοσέ Εμίλιο Πατσέκο ήταν αντεπιστέλλον μέλος του Κύκλου Ποιητών.
Δείτε εδώ τα βιβλία του που κυκλοφορούν στα ελληνικά.
