ΠΕΚΙΝΟ
Σε εκτενή συνέντευξη του στο Spiegel ο κινέζος καλλιτέχνης Αϊ Γουέι Γουέι καταγγέλλει την ανηλεή και επί 24ώρου βάσεως παρακολούθησή του από την κυβέρνηση της χώρας του και σπεύδει να τονίσει πως πλέον η διαδικτυακή και η πραγματική του ζωή αποτελούν ένα κι αναπόσπαστο κομμάτι.
«Υπάρχει μια υπηρεσία, νομίζω λέγεται Γραφείο 608, επιφορτισμένη με την παρακολούθηση κάποιων συγκεκριμένων ανθρώπων –κι είμαι σίγουρος πως εγώ βρίσκομαι στη κορυφή της λίστας», λέει ο Αϊ στο γερμανικό περιοδικό, προσθέτοντας πως «δεν είναι μόνο το ότι έχουν βάλει κοριό στο τηλέφωνο μου, κάμερες στο σπίτι μου ή εισβάλουν και διαβάζουν τα προσωπικά μου e-mail. Είναι το ότι με ακολουθούν ακόμη και στο πάρκο που πάω για βόλτα το γιο μου. Οπότε κι εγώ σκέφτηκα «αφού έχουν τοποθετήσει 15 κάμερες γύρω μου, θα κάνω το ίδιο» κι έβαλα άλλες τέσσερις δικές μου κάμερες στο δωμάτιο μου και στο γραφείο μου. Αν λοιπόν αυτοί θέλουν να γνωρίζουν τα πάντα για μένα, τότε θα τους το κάνω ακόμη πιο εύκολο. Όμως μετά μου ζήτησαν να τις αφαιρέσω και το έκανα».
Όπως επισημαίνει ο 56χρονος εικαστικός, αρχιτέκτονας και πολιτικός ακτιβιστής – ο πιο διάσημος εν ζωή καλλιτέχνης της Κίνας -, «το ιντερνετ είναι το καλύτερο πράγμα που συνέβη ποτέ στη Κίνα, αφού μας μεταμορφώνει σε αυτόνομα όντα και μας δίνει τη δυνατότητα να μοιραζόμαστε απόψεις και συναισθήματα. Κι εγώ άλλωστε ζω κι εργάζομαι μέσα στο διαδίκτυο. Αναρτώ τα πάντα στο Twitter και το Instagram, κάθε στιγμή της ημέρας. Η ψηφιακή και η αληθινή μου ζωή έγιναν ένα. Στο παρελθόν στις εκθέσεις μου προσέρχονταν μερικές εκατοντάδες επισκέπτες, πλέον όμως αν αναρτήσω ένα βίντεο θα το δουν μισό εκατομμύριο άνθρωποι».
Ο Αϊ σχολιάζει τη νέα πολιτική ηγεσία της Κίνας, λέγοντας πως «η νέα ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν έχει κάνει τίποτα σωστά μέχρι στιγμής. Και πώς να το καταφέρει αυτό άλλωστε, από τη στιγμή που δεν έχει κατορθώσει να «κερδίσει» τον απλό λαό. Οι ηγέτες της Κίνας είναι αποκομμένοι από τον πραγματικό κόσμο εκεί έξω» και καταλήγοντας ότι «η σχέση μου με τη κινεζική κυβέρνηση είναι ψυχροπολεμική».
Ο καλλιτέχνης βρίσκεται εδώ και δυόμισι χρόνια υπό καθεστώς παρακολούθησης, όταν και συνελήφθη στο διεθνές αεροδρόμιο του Πεκίνου στις 3 Απριλίου 2011, ως ύποπτος για οικονομικά εγκλήματα. Η σύλληψη και η κράτησή του προκάλεσαν κύμα αντιδράσεων στο εξωτερικό, ενώ δυτικοί ηγέτες κάλεσαν την Κίνα να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στα τέλη του Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, ο επιδραστικός καλλιτέχνης αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση «λόγω της καλής συμπεριφοράς του επειδή ομολόγησε τα εγκλήματά του, αλλά και λόγω μιας χρόνιας ασθένειας από την οποία πάσχει», όπως ανακοίνωσε η αστυνομία του Πεκίνου. Ωστόσο δεν μπορεί να ταξιδέψει στο εξωτερικό και κάθε του κίνηση καταγράφεται από μία στρατιά χαφιέδων.
«Πριν από ένα χρόνο θύμωσα και άρπαξα την φωτογραφική μηχανή ενός από αυτούς που με παρακολουθούσαν. Εβγαλα την κάρτα μνήμης και τον ρώτησα αν είναι αστυνομικός. Είπε «όχι». «Τότε γιατί με ακολουθείς και με φωτογραφίζεις;». «Δεν το έκανα ποτέ αυτό», μου απάντησε. «ΟΚ. Γύρνα στο αφεντικό σου και πες του ότι θέλω να του μιλήσω. Κι αν συνεχίσεις να με ακολουθείς να είσαι ποιο προσεκτικός, ώστε να μην σε παίρνω χαμπάρι» του είπα. Πήγα σπίτι και ήμουν περίεργος να δω τι είχε φωτογραφίσει. Επαθα σοκ: είχε βγάλει το εστιατόριο όπου έφαγα το προηγούμενο βράδυ από κάθε δυνατή γωνία: κάθε δωμάτιο, κάθε τραπέζι, το ταμείο, τον διάδρομο, την είσοδο. Αναρωτήθηκα: μα γιατί μπαίνουν σε τέτοιο κόπο;» λέει.
Λίγο αργότερα ξανασυνάντησε τον χαφιέ και του επέστρεψε την κάρτα μνήμης. Εκείνος παρακάλεσε τον Αϊ να μην δημοσιεύσει τίποτα στο Ιντερνετ. «Μου είπε ότι έχει γυναίκα και παιδιά. Δεν ανήρτησα τίποτα. Αλλά αργότερα, ξαναβλέποντας παλιές φωτογραφίες από οικογενειακή επίσκεψη στο Σινικό Τείχος, είδα – σε δικές μου πλέον φωτογραφίες -, τον ίδιο άνθρωπο. Είναι από αυτούς που με παρακολουθούν χρόνια» αποκαλύπτει ο καλλιτέχνης.
Ο Αϊ έχει καταγγείλει ανοιχτά την έλλειψη των βασικών ελευθεριών στη χώρα του και έχει επικρίνει το καθεστώς – μεταξύ άλλων – για την φονική κατάρρευση εγκληματικά κακοκατασκευασμένου σχολείου κατά το σεισμό του Σετσουάν το 2008, για το σκάνδαλο με το μολυσμένο γάλα, κ.α.
Εχοντας ζήσει και εργαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στη Νέα Υόρκη, ο Αϊ Γουέι Γουέι έγινε παγκοσμίως γνωστός το 2008 από ένα αρχιτεκτόνημά του: το Ολυμπιακό Στάδιο που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου εκείνη τη χρονιά, την περίφημη «φωλιά του πουλιού».
