H πρώτη σημαντική επιστημονική είδηση για το 2014 μας έρχεται από το… Διάστημα. Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες μελέτησαν επί μήνες δύο εξωηλιακούς πλανήτες και έκαναν ενδιαφέρουσες ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις. Οι δύο ομάδες δημοσίευσαν ταυτόχρονα στην επιθεώρηση «Nature» τις ανακαλύψεις τους οι οποίες λογίζονται από την επιστημονική κοινότητα ως το… πρώτο μετεωρολογικό δελτίο που έχει υπάρξει για πλανήτες που βρίσκονται μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Η γνώση μετεωρολογικών δεδομένων είναι κρίσιμος παράγοντας για τον εντοπισμό κατοικήσιμων πλανητών.
Η εξαδέλφη της Γης
Εντοπίστηκε το 2009 και ανήκει στην κατηγορία των πλανητών που ονομάζονται «Υπερ-Γαίες». Πρόκειται για πλανήτες που είναι λίγο μεγαλύτεροι από τον δικό μας πλανήτη αλλά πολύ μικρότεροι από τους γίγαντες αερίων όπως ο Δίας. Οι πρώτες παρατηρήσεις δείχνουν ότι αν και ο GJ 1214b βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο εντούτοις έχει μια πυκνή ατμόσφαιρα που πιθανότατα διαθέτει νερό και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες.
Ο GJ 1214b που βρίσκεται σε απόσταση 40 ετών φωτός από τη Γη έχει διάμετρο 2,7 φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας, ωστόσο το βάρος του είναι επταπλάσιο από αυτό της Γης. Εχει διαπιστωθεί ότι ο GJ 1214b διαθέτει ατμόσφαιρα με περισσότερο νερό από ό,τι υδρογόνο. Βέβαια το νερό αυτό είναι… βραστό αφού λόγω της κοντινής απόστασης από το άστρο του, στον πλανήτη αναπτύσσονται θερμοκρασίες πέριξ των 230 βαθμών Κελσίου. Είναι αυτονόητο ότι η παρουσία νερού δημιουργεί ελπίδες για ύπαρξη κάποιων μορφών ζωής, έστω και σε μικροβιακό επίπεδο, αλλά παράλληλα οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στον GJ 1214b ψαλιδίζουν τις πιθανότητες.
Το δελτίο
Επιστήμονες του Πανεπιστήμιου του Σικάγου χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να μελετήσουν τον GJ 1214b. Οι ερευνητές παρατηρούσαν τον πλανήτη και συγκέντρωναν στοιχεία επί 11 μήνες. Διαπίστωσαν ότι στην ατμόσφαιρα του GJ 1214b και μάλιστα τα υψηλότερα στρώματα καλύπτονται από νεφώσεις. Προς το παρόν οι ερευνητές δεν μπορούν να κάνουν εκτιμήσεις για τη σύσταση αυτών των νεφών. Στη μελέτη τους όμως αναφέρουν ότι ο GJ 1214b θα συνεχίσει επί μακρόν να διαθέτει αυτές τις νεφώσεις αλλά και να αναπτύσσονται σε αυτόν υψηλές θερμοκρασίες.
Η έκπληξη
Τη δεύτερη μελέτη υπογράφουν ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας που επίσης χρησιμοποίησαν το Hubble για να μελετήσουν τον πλανήτη GJ 436b που βρίσκεται σε απόσταση 33 ετών φωτός από εμάς. Πρόκειται για ένα πλανήτη που έχει μέγεθος παρόμοιο με τον Ποσειδώνα και οι ειδικοί θεωρούσαν ότι έχει και ανάλογη σύσταση, δηλαδή ότι αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο. Αν και τα ευρήματα δεν επιτρέπουν στους ερευνητές να είναι 100% βέβαιοι αποφάσισαν να προχωρήσουν στη δημοσιοποίηση των εκτιμήσεων τους.
Πιθανολογούν ότι ο GJ 436b έχει ατμόσφαιρα η οποία περιέχει νεφώσεις και συστατικά που την καθιστούν πιο πυκνή και αρκετά διαφορετική από εκείνη του Ποσειδώνα. «Γνωρίζαμε ότι σε κάποιους πλανήτες μακριά από το ηλιακό μας σύστημα θα υπάρχουν νεφώσεις αλλά όλες οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η παρουσία νεφών αποτελεί πολύ κοινό χαρακτηριστικό. Οσον αφορά τον GJ 436b πιστεύαμε ότι είναι ένας πλανήτης δίδυμος του Ποσειδώνα αλλά αν τελικά δεν είναι, και κυρίως αν δεν διαθέτει αρκετό υδρογόνο, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε όσα γνωρίζουμε για τον σχηματισμό αυτού του είδους των πλανητών» αναφέρει η Χέδερ Χάντσον, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
