Eνας δανειολήπτης που βρίσκεται στο «κόκκινο», του οποίου η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας είναι μέχρι 200.000 ευρώ και το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 35.000 ευρώ έχει την δυνατότητα να γλιτώσει από τον πλειστηριασμό το ακίνητο του, καταβάλλοντας στην τράπεζα μηνιαίως ποσό που ισοδυναμεί με το 10% ως και 30% του εισοδήματος του, ανάλογα με το ύψος του.
Μ΄ αυτή την ρύθμιση, που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου ως και την 31η Δεκεμβρίου 2014, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης κι ο υφυπουργός κ. Θανάσης Σκορδάς επιχειρεί να βάλει τέλος σε ένα «θρίλερ» που άρχισε τον περασμένο Αύγουστο κι οι τίτλοι τέλους του αναμένεται να πέσουν το Σάββατο στη Βουλή με ένα νομοσχέδιο το οποίο κατατίθεται αύριο Πέμπτη και θα εισαχθεί στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής την Παρασκευή. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα συναινέσουν κι οι βουλευτές του ΠαΣοΚ, αν και ορισμένες πληροφορίες τους φέρουν ως θετικούς προς τις ρυθμίσεις.
Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης είναι να «επαναφέρει στη ζωή» τα κόκκινα δάνεια, διατηρώντας παράλληλα κι ένα πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας – των μεσαίων στρωμάτων – από τους πλειστηριασμούς.
Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρεις προϋποθέσεις – το όριο της αντικειμενικής αξίας ως τα 200.000 ευρώ, το συνολικό ύψος του καθαρού ετησίου εισοδήματος ως τα 35.000 ευρώ και η συνολική κινητή και ακίνητη περιουσία να μην υπερβαίνει τα 270.000 ευρώ, από τα οποία τα κινητά στοιχεία είναι 15.000 ευρώ – στην προκειμένη περίπτωση για να γλιτώσει ένας δανειολήπτης την πρώτη του κατοικία λειτουργούν σωρευτικά.
Δηλαδή αν ο δανειολήπτης έχει πχ 36.000 ευρώ ετήσιο οικογενειακό εισόδημα ή η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας είναι 205.000 ευρώ ή τα περιουσιακά του στοιχεία είναι κατά τι περισσότερα από τα 270.000 ευρώ ή ακόμη το ύψος των κινητών αξιών (καταθέσεις, ομόλογα ή μετοχές) είναι 16.000 ευρώ, τότε δεν εντάσσεται στο προστατευτικό πλαίσιο και δεν πρόκειται να γλιτώσει τον πλειστηριασμό.
Όπως τόνισε ο κ. Χατζηδάκης η συγκεκριμένη ρύθμιση παρά το γεγονός ότι θα νομοθετηθεί μονομερώς, έχει την ανοχή των δανειστών όχι όμως και την συμφωνία.
Αναλυτικότερα το προστατευτικό πλαίσιο για του «κόκκινους δανειολήπτες» καλύπτει όσων
– η αντικειμενική της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ – καταργείται η προσαύξηση του 50%, καθώς και αυτή για κάθε παιδί, που ανέβαζε το όριο (με την υφιστάμενη απαγόρευση) μέχρι και τις 450.000 ευρώ, για μια οικογένεια με 3 παιδιά.
– το καθαρό οικογενειακό εισόδημα, χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης, είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
– η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Επίσης για οικογένειες με 3 παιδιά και πάνω ή για άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια προσαυξάνονται κατά 10%. Δηλαδή η αντικειμενική πρώτης κατοικίας ορίζεται στις 220.000 ευρώ, το ετήσιο καθαρό εισόδημα στις 38.500 ευρώ, η συνολική κινητή και ακίνητη περιουσία σε 297.000 ευρώ και οι καταθέσεις να μην είναι πάνω από 16.500 ευρώ.
– θεσπίζεται μηνιαία καταβολή ελάχιστης δόσης, ανάλογα με το εισόδημα και την οικογενειακή κατάσταση.
Ειδικότερα:
α) μισθωτοί και συνταξιούχοι: Θα καταβάλουν δόση ίση με το 10% του καθαρού τους εισοδήματος, εφόσον αυτό φτάνει μέχρι 15.000 ευρώ. Για εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ θα καταβάλλεται δόση ίση με το 20%.
β) Άνεργοι: Παρέχεται η δυνατότητα μηδενικής καταβολής δόσης, εφόσον έχουν μηδενικό εισόδημα ή λαμβάνουν μόνο το επίδομα ανεργίας.
γ) Ελεύθεροι επαγγελματίες και έμποροι: Θα καταβάλλουν δόση ίση με το 10% του καθαρού εισοδήματος μέχρι 15.000 ευρώ, ενώ για εισοδήματα πάνω από το εν λόγω όριο η δόση ανεβαίνει στο 20%. Παράλληλα, συνολικά η δόση θα πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Χατζηδάκη, τα κριτήρια προστασίας που τέθηκαν προστατεύουν τη συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών που σήμερα έχουν πάψει να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, και όχι μόνο τα χαμηλότερα στρώματα, αλλά και τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα. «Δεν θέλουμε πλέον να καλύπτουμε εύπορους που παριστάνουν τους φτωχούς» τόνισε ο υπουργός.
Με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε, σχεδόν το 93% των καταθετών διατηρούν καταθέσεις έως 10.000 ευρώ στις τράπεζες, ενώ το μέσο ποσό κατάθεσης είναι 3.600 ευρώ και ο μέσος όρος των χρηματοοικονομικών στοιχείων είναι 4.400 ευρώ. Επίσης, το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο εμφανίζονται να έχουν καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ.
Ανέφερε ακόμη ότι είναι δυνατόν να υπάρξουν αλλαγές λέγοντας πως «η ρύθμιση δεν είναι γραμμένη σε πέτρα, και εννοείται πως κάθε χρήσιμη πρόταση ευχαρίστως θα τη συζητήσουμε και θα την ενσωματώσουμε».
Από τις αρχές του 2015 θα υπάρξει μόνιμο νομοθετικό πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών, την κατάρτιση του οποίου θα αναλάβει το υπό σύσταση Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στο οποίο θα συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης και Εργασίας.
Το Συμβούλιο θα ορίσει τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και κάθε χρόνο με βάση τα στοιχεία της Eurostat θα ορίζει τις ετήσιες δαπάνες διαβίωσης, ενώ παράλληλα η Τράπεζα της Ελλάδος θα εκδώσει Κώδικα Δεοντολογίας για τον τρόπο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, που θα περιλαμβάνει ενιαίες διατάξεις αξιολόγησης κινδύνου, δυνατότητες αποπληρωμής των χρεών, τρόπους επικοινωνίας με τους δανειολήπτες.
Συνοπτικά
Σύμφωνα με αυτό, παρατείνεται μέχρι το τέλος του 2014 (έως 31-12-2014) η απογόρευση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας υπό τις εξής προϋποθέσεις και κριτήρια που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
- αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ,
- ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα έως 35.000 ευρώ (δηλαδή χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης). Το μεικτό φθάνει περίπου στα 50.000 ευρώ.
- συνολική αξία ακίνητης και κινητής περιουσίας μέχρι 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και άλλων κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Για οικογένειες με 3 παιδιά και πάνω ή για άτομα με αναπηρία άνω του 67%, και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία) προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας ορίζεται στις 220.000 ευρώ, το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα στις 38.500 ευρώ, η συνολική κινητή και ακίνητη περιουσία σε 297.000 ευρώ και οι καταθέσεις να μην είναι πάνω από 16.500 ευρώ.
- Θεσπίζεται καταβολή ελάχιστης μηνιαίας δόσης, αναλόγως του εισοδήματος και της οικογενειακής κατάστασης.
Πώς ορίζεται η ελάχιστη μηνιαία δόση
Η ελάχιστη δόση ορίζεται με βάση το εισόδημα και την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη, νε ειδικές προβλέψεις για άνεργους.
- Μισθωτοί και συνταξιούχοιθα καταβάλουν ετήσια δόση ίση με 10% του καθαρού εισοδήματός τους εφόσον αυτό φτάνει μέχρι τις 15.000 ευρώ. Για εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ, καταβάλεται ετήσια δόση 1.500 ευρώ +20% του υπερβάλλοντος εισοδήματος από τις 15.000 ευρώ. Δηλαδή για εισόδημα 20.000 ευρώ η ετήσια δόση ορίζεται στα 2.500 ευρώ (10%x15.000 + 20%x5000).
- Άνεργοι: Παρέχεται η δυνατότητα μηδενικής καταβολής δόσης, εφόσον έχουν μηδενικό εισόδημα ή λαμβάνουν μόνο το επίδομα ανεργίας.
- Ελεύθεροι επαγγελματίες και έμποροι: η δόση θα πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Πιο αναλυτικά:
- για ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 500 ευρώ και η μηνιαία δόση 42 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, η ετήσια δόση είναι 1000 ευρώ και η μηνιαία δόση 83 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 1.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 125 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 2.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 208 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 3.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 292 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 4.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 375 ευρώ
- για ετήσιο εισόδημα 35.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 5.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 458 ευρώ
