Η σεληνάκατος Chang’e-3 της Κίνας έγινε το Σάββατο η πρώτη αποστολή που πραγματοποιεί ελεγχόμενη προσεδάφιση στη Σελήνη εδώ και 37 χρόνια. Το σκάφος μεταφέρει ένα τροχοφόρο ρομπότ που θα εξερευνήσει τον Κόλπο της Ίριδας στην ορατή πλευρά του φεγγαριού, και παράλληλα θα επιδείξει στη διεθνή κοινότητα τη διαστημική κινεζική τεχνογνωσία.
Το Chang’e-3 είχε τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη έπειτα από την εκτόξευσή του την 1η Δεκεμβρίου. Το Σάββατο, γύρω στη 1 μετά το μεσημέρι ώρα Ελλάδας, ενεργοποίησε τους προωθητήρες του για την τελική κάθοδο, κατά την οποία έστελνε φωτογραφίες που μεταδόθηκαν απευθείας στην κρατική τηλεόραση. Δώδεκα λεπτά μετά την έξοδο από τροχιά, η σεληνάκατος άγγιξε τη σεληνιακή έρημο.
«Μαλακή» προσεδάφιση
Το Chang’e-3 δεν είναι η πρώτη ρομποτική αποστολή που φτάνει στην επιφάνεια της Σελήνης, είναι όμως η πρώτη φορά από το 1976 που επιχειρείται μια «μαλακή», ή ελεγχόμενη προσεδάφιση -αυτό σημαίνει ότι το σκάφος πρέπει να χρησιμοποιήσει προωθητήρες για να ρυθμίζει την ταχύτητα και τον προσανατολισμό του για την κάθοδο.
Η τελευταία φορά που είχε συμβεί αυτό ήταν στην σοβιετική αποστολή Luna 24, η οποία έφερε πίσω στη Γη δείγματα του σεληνιακού εδάφους. Η τελευταία μαλακή προσσελήνωση των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε το 1972 με την επανδρωμένη αποστολή Apollo 17.
Το Yutu είναι το πρώτο τροχοφόρο ρομπότ στη Σελήνη εδώ και δεκαετίες (Καλλιτεχνική απεικόνιση: CNRS)
Λίγο μετά την προσσελήνωση, το Chang-3 ανέπτυξε τους ηλιακούς συλλέκτες του, οι οποίοι είχαν παραμείνει διπλωμένοι στη διάρκεια της καθόδου. Την Κυριακή προγραμματίζεται να ανοίξει τη θυρίδα του και να απελευθερώσει το ρομπότ Yutu, το οποίο προγραμματίζεται να περιηγηθεί στη σεληνιακή επιφάνεια για αρκετούς μήνες.
Το Yutu («κουνέλι από ιαδεΐτη») παίρνει το όνομα ενός μυθικού κουνελιού που ζει στο φεγγάρι μαζί με τη θεά Τσανγκ-ε. Η σεληνάκατος θα παρακολουθεί το τροχοφόρο ρομπότ, παράλληλα όμως θα πραγματοποιεί αστρονομικές παρατητήσεις της Γης και άλλων σωμάτων.
Οι δρόμοι που ανοίγονται
Οι τεχνολογίες που αξιοποιούνται στην αποστολή ανοίγουν τώρα το δρόμο για μια μελλοντική αποστολή συλλογής και επιστροφής δειγμάτων, ίσως και για μια επανδρωμένη αποστολή στο φεγγάρι τη δεκαετία του 2020. Νωρίτερα, μέχρι το 2020, προγραμματίζεται να έχει συναρμολογηθεί και ο πρώτος κινεζικός διαστημικός σταθμός.
Οι ίδιες τεχνολογίες επικοινωνίας και παρακολούθησης πιστεύεται ωστόσο ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τις δραστηριότητες του κινεζικού στρατού στο διάστημα, όπως η παρακολούθηση κινεζικών και ξένων δορυφόρων.
Στην αποστολή Change’e-3, πάντως, η Κίνα χρειάστηκε τη συνδρομή της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, η οποία ανέλαβε να παρακολουθεί το σκάφος με τους επίγειους σταθμούς της. Ο Κόλπος της Ίριδας (Sinus Iridium) που θα εξερευνήσει η αποστολή είναι μια μεγάλη ηφαιστειακή λεκάνη με έδαφος επίπεδο και σχεδόν καθόλου μεγάλες πέτρες.
