Γιατροί στις ΗΠΑ προκάλεσαν… έντονη αποφασιστικότητα σε δύο άνδρες διεγείροντας τμήμα του εγκεφάλου τους με ήπιο ηλεκτρικό ρεύμα.
Η αναπάντεχη επιμονή
Οι δύο άνδρες υποβάλλονταν σε μια διαδικασία ρουτίνας με στόχο τον εντοπισμό περιοχών του εγκεφάλου τους που προκαλούν επιληπτικές κρίσεις. Ξαφνικά ένιωσαν τον καρδιακό παλμό τους να ανεβαίνει καθώς και μια ακαταμάχητη επιθυμία να επιμείνουν ώστε να τα βγάλουν πέρα απέναντι σε δύσκολες καταστάσεις.
Τα θεαματικά αυτά αποτελέσματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Neuron» μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να αναπτύξουν θεραπείες για την κατάθλιψη και άλλες διαταραχές στις οποίες οι ασθενείς εμφανίζουν έλλειψη κινήτρου.
Σαν σε μαινόμενη καταιγίδα
Ο ένας από τους ασθενείς δήλωσε πως μετά την ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου του αισθάνθηκε σαν να οδηγούσε το αυτοκίνητό του μέσα σε μια καταιγίδα που μαινόταν. Ενιωσε ένα τρέμουλο στο στέρνο και αύξηση του καρδιακού παλμού του. Στο πλαίσιο έξι διαφορετικών δοκιμών το αίσθημα ήταν απαράλλαχτο. Όπως είπε ο ίδιος ο εθελοντής «αισθάνθηκα σαν να βρισκόμουν στα μισά του δρόμου οδηγώντας μέσα σε μια ισχυρή καταιγίδα. Δεν υπήρχε τρόπος για να στρίψω και να γυρίσω πίσω, έπρεπε να συνεχίσω τον δρόμο εμπρός».
Όταν οι γιατροί ζήτησαν από τον εθελοντή να αναφέρει αν το συναίσθημα αυτό ήταν καλό ή κακό εκείνος απάντησε ότι «ήταν κυρίως θετικό. Αισθανόμουν ότι έπρεπε να προσπαθήσω πιο πολύ και πιο πολύ και πιο πολύ ώστε να τα καταφέρω».
Ενας δεύτερος ασθενής είχε παρόμοια συναισθήματα όταν ο εγκέφαλός του διεγέρθηκε στην ίδια περιοχή που βρίσκεται στην πρόσθια έλικα του προσαγωγίου (anterior midcingulate cortexs, aMCC). Ο ασθενής ένιωσε έντονη ανησυχία σχετικά με το ότι θα συνέβαινε κάτι τρομερό αλλά αισθανόταν ότι έπρεπε να παλέψει και να μην παραδώσει τα όπλα.
Η μέθοδος των ηλεκτροδίων
Η μέθοδος που εφήρμοσαν οι γιατροί για να χαρίσουν… (έστω και κατά τύχη) θέληση και αποφασιστικότητα στους εθελοντές αφορά εμφύτευση υπέρλεπτων ηλεκτροδίων βαθιά μέσα στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα σε διαφορετικές περιοχές του. Στη συνέχεια πολύ μικρής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα διεγείρει αυτές τις περιοχές μέχρις ότου ο ασθενής νιώσει την «αύρα» που προηγείται της επιληπτικής κρίσης. Συχνά οι κρίσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν αφαιρώντας τμήμα ιστού από την ανάλογη περιοχή του εγκεφάλου.
«Στον πρώτο ασθενή το εύρημα ήταν εντελώς αναπάντεχο και έτσι δεν κάναμε επίσημη ανακοίνωση» ανέφερε ο Τζόζεφ Παρβίτσι από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. «Ωστόσο βρισκόμουν στη διαδικασία λειτουργικής χαρτογράφησης του εγκεφάλου του δεύτερου ασθενούς όταν εκείνος βίωσε πολύ παρόμοια συναισθήματα» συμπλήρωσε ο ειδικός.
Σύμφωνα με τον δρα Παρβίτσι «είναι εκπληκτικό ότι δύο άτομα με πολύ διαφορετικές εμπειρίες αποκρίνονται με παρόμοιο τρόπο όταν ρεύμα πολύ χαμηλής έντασης ‘χτυπά’ επί ένα ή δύο δευτερόλεπτα την ίδια περιοχή του εγκεφάλου τους. Οι εθελοντές αυτοί είναι φυσιολογικοί, έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης, έχουν την εργασία τους. Τα ευρήματά μας δεν αφορούν άρρωστους εγκεφάλους».
Σημειώνεται ότι στους δύο άνδρες η διέγερση έγινε με ηλεκτρικό ρεύμα έντασης δύο ως οκτώ μιλιαμπέρ. Ωστόσο στο πλαίσιο των δοκιμών οι γιατροί υπέβαλαν τους εθελοντές και σε εικονική διέγερση του εγκεφάλου. Στα εικονικά τεστ, είπαν στους ασθενείς ότι θα προχωρούσαν στην εν τω βάθει διέγερση, ωστόσο είχαν κλείσει το ρεύμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι άνδρες δεν ανέφεραν αλλαγή στα συναισθήματά τους.
«Ηλεκτρική» θεραπεία για την κατάθλιψη;
Το επόμενο σημαντικό βήμα είναι να μελετηθεί αν η ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου κάνει το άτομο όντως πιο αποφασιστικό ή απλώς δημιουργεί ένα αίσθημα επιμονής. Αν μελλοντικές μελέτες επιβεβαιώσουν αυτά τα αποτελέσματα, τότε η διέγερση της περιοχής aMCC – ίσως και χωρίς ηλεκτρόδια – θα μπορεί να εφαρμόζεται σε άτομα με μείζονα κατάθλιψη.
Η περιοχή aMCC φαίνεται ότι είναι σημαντική σε ό,τι αφορά την επιλογή των αποκρίσεών μας και τη λήψη αποφάσεων ανάλογα με τα κάθε φορά δεδομένα.. Όπως αναφέρει ο Μπρεντ Βογκτ, νευροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, ασθενείς με χρόνιο πόνο και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν ήδη υποβληθεί σε θεραπεία που αφορά παρέμβαση στη συγκεκριμένη περιοχή. «Γιατί να μην διεγείρουμε την περιοχή aMCC; Αν μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να ανακουφίσει από σοβαρά προβλήματα όπως η κατάθλιψη, τότε διέγερση και πάλι διέγερση».
