Το θέμα της αναγνώρισης του δικαιώματος των ομόφυλων ζευγαριών να συνάπτουν σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης ταλανίζει τη συντηρητική ελληνική κοινωνία επί σειρά ετών. Το ζήτημα απασχολεί κάθε τόσο την επικαιρότητα, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια ουσιαστική εξέλιξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να «παγώσει» το θέμα από αντιδράσεις βουλευτών της ΝΔ στα σχέδια του υπουργείου Δικαιοσύνης να εντάξει σχετική τροπολογία στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο.
Σύμφωνο μόνο για τους ετερόφυλους
Πέντε χρόνια πριν, τον Νοέμβριο του 2008, ετέθη σε ισχύ ο νόμος 3719/2008, ο οποίος αφορά τη δυνατότητα σύναψης «συμφώνου συμβίωσης» μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου, στερώντας όμως το δικαίωμα της σύναψης από άτομα του ιδίου φύλου. Το γεγονός αυτό, όπως αναφέρουν εκπρόσωποι των οργανώσεων ομοφυλοφίλων αλλά και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συνιστά διάκριση εις βάρος των ομόφυλων ζευγαριών.
Για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους ο κ. Γρηγόρης Βαλλιανάτος και οκτώ ακόμη Ελληνες προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου ζητώντας να πάψει ο αποκλεισμός των ομοφύλων από το σύμφωνο συμβίωσης. Την ίδια στιγμή που 19 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν ήδη ενσωματώσει στο εθνικό τους δίκαιο νομοθετικές ρυθμίσεις ένωσης ζευγαριών ανεξαρτήτως φύλου, μόνο στην Ελλάδα και στη Λιθουανία εξαιρούνται τα ομόφυλα ζευγάρια.
«Ο νόμος περί συμφώνου συμβίωσης στην Ελλάδα προέβλεψε μόνο τα ετερόφυλα ζευγάρια, την ίδια στιγμή που στη Γερμανία και στην Αγγλία το σύμφωνο προβλέπεται μόνο για τα ομόφυλα ζευγάρια δίνοντάς τους τη δυνατότητα της νομιμοποίησης της σχέσης τους» δηλώνει στο «Βήμα» ο ακαδημαϊκός και καθηγητής Αστικού Δικαίου κ. Μιχάλης Σταθόπουλος, εξηγώντας πως «τίθεται στην ευχέρεια των ετερόφυλων ζευγαριών το πόσο ελεύθερος ή όχι θα είναι ο γάμος τους».
Ακόμη και τώρα, μετά την τελεσίδικη απόφαση ΕΔΑΔ, σύμφωνα με την οποία η χώρα μας καλείται να καταβάλει από 5.000 ευρώ σε καθέναν από τους ενάγοντες και να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα, καθώς ο αποκλεισμός αυτός συνιστά ουσιαστική παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Ελλάδα κλείνει τα μάτια διατηρώντας την αναχρονιστική στάση της.
«Χρειάστηκε απλοί πολίτες, ακτιβιστές με στρατηγική και γνώση να σύρουν τη χώρα στα ευρωπαϊκά δικαστήρια και να πληρώσουν οι έλληνες φορολογούμενοι πρόστιμο γιατί η πολιτική ηγεσία της χώρας είναι κατώτερη των περιστάσεων, δεν κατανοεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο στο θέμα των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών και, προσκολλημένη στα ταμπού μιας συντηρητικής κοινωνίας που δεν θέλει να διαβάζει τις συνθήκες που διέπουν τις σχέσεις των ανθρώπων στην Ενωση, εξακολουθεί να παραμένει αρνητική στην έννομη αναγνώριση της σχέσης μεταξύ δύο ανδρών ή δύο γυναικών» δηλώνει ο κ. Βαλλιανάτος.
Από ό,τι φαίνεται, το πράσινο φως που άναψε δειλά-δειλά στην πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Χαράλαμπου Αθανασίου με κλιμάκιο βουλευτών του ΠαΣοΚ με θέμα συζήτησης την επέκταση του συμφώνου και για τους ομοφυλοφίλους έσβησε τελείως έπειτα από τις έντονες εσωκομματικές αντιδράσεις στους κόλπους της Νέας Δημοκρατίας.
«Ο νόμος πρέπει να είναι πάνω από την κοινή γνώμη, πρέπει να είναι δίκαιος και όχι να εξαρτάται από συμφέροντα» σχολιάζει η εκπρόσωπος του Athens Pride κυρία Αντρεα Γκίλμπερτ. «Δυστυχώς δεν βλέπουν το σωστό, ότι τίθεται θέμα υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας, σε όποια κίνηση προχωρούν γίνεται γιατί τους υποχρεώνουν από το εξωτερικό».
«Επειτα από 30 χρόνια αγώνα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων σου δεν έχεις την ψευδαίσθηση ότι θα αλλάξουν τα πράγματα ξαφνικά. Η απόφαση του ΕΔΕΔ είναι μια συμβολική νίκη σε μια χώρα που αρνείται να εξετάσει τα θέματα σεξουαλικότητας. Για εμάς υπάρχει μια πρόοδος, πλέον δεν γίνεται μια συζήτηση για την ερωτική σχέση των ομοφύλων αλλά γίνεται συζήτηση για την οικογένεια» δηλώνει ο κ. Βαλλιανάτος.
Απειλές για αφορισμούς από τον Σεραφείμ
Ενάντια στο σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια τίθεται για μία ακόμη φορά ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, ο οποίος απείλησε με αφορισμό τους βουλευτές που θα ψηφίσουν την τροπολογία, αν και όταν αυτή έρθει για ψήφιση στη Βουλή.
Οπως αναφέρει σε χθεσινή ανακοίνωσή του στην ιστοσελίδα της Μητρόπολης, η τροπολογία «θέτει πλέον κατά τρόπο φρικιαστικό στη χώρα μας τη θεσμοθέτηση της ανατροπής της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας και την κατοχύρωση της ψυχοπαθολογικής εκτροπής της ομοφυλοφιλίας».
«Δεν αξίζουν σχόλια στην πρωτοβουλία του Μητροπολίτη. Αλλά δεν κατανοώ ότι η Εκκλησία εμπλέκεται συνέχεια σε θέματα διοίκησης» σχολιάζει ο κ. Βαλλιανάτος. «Πού ξανακούστηκε ένας δημόσιος υπάλληλος της υψηλής τάξης να καθορίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα;» καταλήγει.
«Είναι αυτές οι κοινωνικές διακρίσεις που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία, επειδή έχεις έναν σεξουαλικό προσανατολισμό σε αποκλείουν» σχολιάζει η κυρία Γκίλμπερτ, υπογραμμίζοντας παράλληλα πως «η ελληνική κοινωνία είναι αρκετά ανοιχτή, αρκεί να της δοθεί η ευκαιρία. Φοβάται όμως την Εκκλησία, φοβάται την κοινωνία».
Τι προβλέπει το σύμφωνο
Στη σημερινή κατάσταση τα ομόφυλα ζευγάρια δεν έχουν τα ίδια νομικά δικαιώματα όπως τα ζευγάρια διαφορετικού φύλου, δηλαδή δεν φορολογούνται από κοινού, ενώ σε περίπτωση ανάγκης ή ασθένειας δικαίωμα να αποφασίσουν έχουν μόνο τα συγγενικά πρόσωπα και όχι οι σύντροφοί τους.
«Το σύμφωνο συμβίωσης είναι βασικά οικονομικό. Εμείς θέλουμε να καλύπτει όλα τα ζευγάρια και όλα τα δικαιώματα, όπως και το θέμα της υιοθεσίας, για να έχουμε ισονομία» σχολιάζει η κυρία Γκίλμπερτ.
Οπως υπογραμμίζει ο κ. Σταθόπουλος, «το σύμφωνο νομιμοποιεί τη σχέση των ανθρώπων αυτών, τους παρέχει ορισμένα δικαιώματα και έννομες συνέπειες, όπως συμβαίνει με τους ετεροφυλόφιλους».
Προσθήκη στο αντιρατσιστικό
Είναι γεγονός ότι, εκτός από τη νομιμοποίηση των προσωπικών τους σχέσεων, το ελληνικό δίκαιο δεν προστατεύει τους ομοφυλόφιλους απέναντι σε περιστατικά ρατσιστικής βίας.
«Αν με βρίσει κάποιος στον δρόμο για την καταγωγή μου και τη θρησκευτική μου ταυτότητα, μπορώ να αποταθώ στην ελληνική Δικαιοσύνη. Αν όμως με αποκαλέσει λεσβία, τότε ο νόμος δεν με καλύπτει» αναφέρει η κυρία Γκίλμπερτ.
Φαινόμενο το οποίο φαίνεται να επιλύεται με την προσθήκη διάταξης στην οποία προχωρεί το υπουργείο Δικαιοσύνης στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο η οποία θέτει φραγμούς απέναντι στις επιθέσεις σε ομοφυλοφίλους.
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 28 Νοεμβρίου 2013
HeliosPlus
