Οι εξισλαμισθέντες Αρμένιοι της Τουρκίας και οι σημερινοί απόγονοί τους βίωσαν και βιώνουν μια διπλή τραγωδία: εκείνη της γενοκτονίας του 1915 – 1917 και εκείνη της αλλοίωσης της ταυτότητάς τους.
Εχασαν τη γλώσσα και τη θρησκεία τους μετά τη σφαγή από τα όργανα των Οθωμανών και εξαναγκάστηκαν διά της βίας να ασπαστούν το Ισλάμ για να αποφύγουν και άλλες διώξεις και να επιβιώσουν. Εναν αιώνα μετά, οι εξισλαμισθέντες Αρμένιοι (λεγόμενοι και «Κρυφοαρμένιοι») της Τουρκίας έγιναν αντικείμενο ενός τριήμερου επιστημονικού συνεδρίου στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου (Μπογάζιτσι) στην Κωνσταντινούπολη.
Το συνέδριο με τίτλο «Οι Εξισλαμισθέντες Αρμένιοι» διεξήχθη στο τριήμερο 3-5 Νοεμβρίου υπό την αιγίδα του Hrant Dink Foundation, του ιδρύματος που πήρε το όνομά του από τον Χραντ Ντινκ, τον μετριοπαθή τουρκοαρμένιο δημοσιογράφο που ως τη δολοφονία του το 2007 ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα των Κρυφοαρμενίων.
Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε η χήρα του Ντινκ, Ρακέλ, η οποία επεσήμανε πως «η συνάντηση αυτή αποτελεί αφορμή να ανοίξει ένας ευρύτερος διάλογος γύρω από το ζήτημα αυτό και κυρίως την παρούσα κατάσταση των εξισλαμισθέντων Αρμενίων στην Τουρκία».
Οι Αρμένιοι αυτοί –τους οποίους ο Ντινκ υπολόγιζε περί τους 50.000, ενώ ο τούρκος συνάδελφός του Ερχάν Μπασιούρτ ανεβάζει τον αριθμό τους κάπου μεταξύ 60 και 300 χιλιάδων –είναι συχνά υποχρεωμένοι να κρύβουν την πραγματική τους ταυτότητα.
«Και τι δεν έχουμε περάσει. Ολη μας η ζωή είναι σαν να βρισκόμαστε στο Καθαρτήριο, αφού δεν είμαστε αποδεκτοί ούτε από τους τούρκους συμπολίτες μας, αλλά ούτε και από την αρμένικη κοινότητα και το Πατριαρχείο» τόνισε ο Σαντίκ, ένας από τους 700 συμμετέχοντες στο συνέδριο, προσθέτοντας πως «το συναίσθημα του να μην είσαι αποδεκτός από πουθενά κυριαρχεί στις ζωές μας. Οταν σπούδαζα σε σχολείο στο εξωτερικό, οι άλλοι συμφοιτητές μου από την Τουρκία με φώναζαν «άπιστο». Δεν καταλάβαινα τι σήμαινε τότε, πίστευα πως απλώς δεν με συμπαθούσαν».
«Η εθνική μου ταυτότητα μου προκάλεσε προβλήματα από την πρώτη στιγμή που πήγα να σπουδάσω στο εξωτερικό. Οταν έκανα αίτηση για να μπω σε φοιτητική εστία στη Γαλλία, ζήτησαν το πιστοποιητικό βάπτισής μου και όταν δεν μπορούσα να το παρουσιάσω, απέρριψαν την αίτησή μου» σημειώνει η 23χρονη μουσουλμάνα Αρμένισσα Μπερφίν, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
«Οι χριστιανοί Αρμένιοι έχουν και αυτοί τα δικά τους προβλήματα, αλλά διαθέτουν τη δική τους ταυτότητα. Εμείς, αντίθετα, είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε τα τελευταία εκατό χρόνια υπό καθεστώς σιωπηλής απελπισίας» είπε η Μπερφίν.
Αλλοι συμμετέχοντες στο συνέδριο τόνισαν ότι πολλοί Κρυφοαρμένιοι δημοσίως συμπεριφέρονται ως μουσουλμάνοι, αλλά όταν βρίσκονται μέσα στο σπίτι τους, με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους, ακολουθούν καθαρά χριστιανικές πρακτικές. «Βρισκόμαστε ακριβώς στη μέση, δεν μας αποδέχονται ούτε οι χριστιανοί Αρμένιοι, αλλά ούτε και οι μουσουλμάνοι Τούρκοι» τονίζει στην τουρκική εφημερίδα «Hurriyet» ο Χ.Τ., που ζήτησε να μην αποκαλυφθούν τα πλήρη στοιχεία του, επικαλούμενος λόγους ασφαλείας.
Στο επιστημονικό συνέδριο μίλησε και ο συνήγορος του Ντινκ, Τζεμ Χαλαβούρτ. «Δεν φοβήθηκα ποτέ να αποκαλύψω ποιος είμαι, αλλά θεωρώ πως το Αρμένικο Πατριαρχείο έχει δίκιο να σκέφτεται και να ενεργεί με σύνεση» είπε ο δικηγόρος, τονίζοντας ότι και ο ίδιος κατάγεται από οικογένεια εξισλαμισθέντων Αρμενίων.
«Πρέπει να αρχίσουμε να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλον χωρίς προκαταλήψεις. Και αυτό το συνέδριο είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» τόνισε ο Αβεντίς Χατζιάν, δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη που αυτή την περίοδο γράφει ένα βιβλίο γύρω από το θέμα αυτό με τίτλο «Ενα Κρυφό Εθνος» («A Secret Nation»).
«Δεν θέλω καθόλου να προσηλυτίσω άλλους σε οποιαδήποτε άποψη με το βιβλίο μου αυτό, ούτε να είμαι επικριτικός για πρόσωπα και πράγματα. Απλώς θέλω κι εγώ να βοηθήσω ώστε οι Αρμένιοι της διασποράς να αρχίσουν σιγά-σιγά να αποδέχονται αυτή την ομάδα συμπατριωτών μας, κάτι που δεν μπορεί να κάνει η επίσημη αρμενική εκκλησία, αφού τεχνικά είναι αλλόθρησκοι» καταλήγει ο Χατζιάν.
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 7 Νοεμβρίου 2013
HeliosPlus
