Σκληρό πόκερ με προσωπικές στρατηγικές, ριψοκίνδυνα πονταρίσματα και παίκτες αποφασισμένους να μην πάνε «πάσο», παίζοντας και το τελευταίο χαρτί ως τα Χριστούγεννα, θυμίζει η διαμάχη που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Αθήνα και στην τρόικα αλλά και οι προστριβές στο εσωτερικό των τριών θεσμικών δανειστών της χώρας μας. «Ερχόμαστε κι εμείς σε δύσκολη θέση όταν τους βλέπουμε να διαφωνούν έντονα μπροστά μας» ομολογεί στέλεχος του οικονομικού επιτελείου με κεντρικό ρόλο στη διαπραγμάτευση. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, λίγο πριν από την επάνοδο της τριμερούς στην Αθήνα (αμέσως μετά την 28η Οκτωβρίου), πηγές σε Αθήνα, Βρυξέλλες και Βερολίνο περιγράφουν στο «Βήμα της Κυριακής» τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης και ξετυλίγουν την αλληλουχία των αποφάσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απεμπλοκή από τη σημερινή κατάσταση.
Η αναπάντεχα σκληρή στάση που τηρούν τις τελευταίες ημέρες οι γερμανοί αξιωματούχοι της ΕΕ (όπως οι κκ. Γεργκ Ασμουσεν της ΕΚΤ και Κλάους Ρέγκλινγκ του ESM) αλλά και μαζί τους οι εκπρόσωποι των χωρών που θεωρούνται «δορυφόροι» της Γερμανίας στην ευρωζώνη, όπως η Ολλανδία (του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ), η Αυστρία (του προέδρου του Euro Working Group Τόμας Βίζερ) και η Φινλανδία (του επιτρόπου Ολι Ρεν), συνδέεται, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, με το ρευστό σκηνικό που επικρατεί στο Βερολίνο.
Η κόντρα της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους επαναβεβαιώθηκε στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ η οποία ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή στην Ουάσιγκτον. Βασικοί υποστηρικτές των θέσεων Μέρκελ ήταν (στο παρασκήνιο) ο γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και μπροστά στα μικρόφωνα ο κ. Ασμουσεν.
Ο τελευταίος, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, φέρεται να τηρεί υπέρμετρα σκληρή στάση προς την Ελλάδα για να κερδίσει πόντους στην (αβέβαιη κατά τα φαινόμενα) προσπάθειά του να γίνει ο ισχυρός άνδρας της Γερμανίας, δίπλα στην κυρία Μέρκελ, ως υπουργός Οικονομικών της νέας κυβέρνησης.
Αθέτηση υπεσχημένων
Η Αθήνα έλαβε σε τρεις φάσεις το «παγωμένο» μήνυμα ότι η Γερμανία θα μπλοκάρει για πολιτικούς λόγους μια λύση για το ελληνικό χρέος πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014, παρά τις αποφάσεις του Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου του 2012 και κατ’ αθέτηση της υπόσχεσης του προέδρου του κ. Ντεϊσελμπλούμ στην Αθήνα (στις 31.5.2013) για οριστική απόφαση στο Eurogroup του Απριλίου.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο πρώτος που το άκουσε επίσημα ήταν ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων κ. Πάνος Τσακλόγλου σε συνεδρίαση του Euro Working Group υπό τον κ. Βίζερ στις αρχές Οκτωβρίου. Λίγο μετά, στις 10 Οκτωβρίου, στην Ουάσιγκτον, εμφανίστηκε σε ρόλο «παρουσιαστή» των θέσεων της Κομισιόν (κάποιοι είπαν του Βερολίνου) ο κ. Ρεν, ο οποίος δήλωσε ότι το θέμα θα λυθεί «κάποια στιγμή μέσα στο επόμενο καλοκαίρι».
Ο κ. Βίζερ επανήλθε. Ανέβηκε την περασμένη Τετάρτη τα σκαλιά του Μεγάρου Μαξίμου για να πει ακριβώς τα ίδια στον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αυστριακός «αγγελιοφόρος» δεν συνάντησε ευήκοα ώτα στην Ηρώδου Αττικού.
«Είναι σαφές ότι οι Γερμανοί δεν θέλουν να φανεί στην εσωτερική κοινή γνώμη ότι κάνουν οποιαδήποτε παραχώρηση προς την Ελλάδα πριν από τις ευρωεκλογές» σχολιάζει διακεκριμένο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου.
Βέβαια το κλίμα είχε ήδη επιβαρυνθεί από το Eurogroup της περασμένης Δευτέρας στο Λουξεμβούργο. Μπαίνοντας στη συνεδρίαση ο κ. Ασμουσεν επιχείρησε να προκαταλάβει με δηλώσεις του τις εξελίξεις. Απαίτησε δημοσιονομικά μέτρα 2,5 δισ. ευρώ από την Αθήνα ως το 2014 και απέρριψε τις «ιδέες» της ελληνικής πλευράς για το πώς θα μπορούσε να κλείσει το δημοσιονομικό κενό.
Εμπλοκή και λύση (;)
Παρά τα φαινόμενα, τα παραπάνω δεν οδηγούν νομοτελειακά σε ρήξη με την τρόικα μέσα στο φθινόπωρο, παρ’ ότι η Αθήνα εμφανίζεται έτοιμη να παίξει το χαρτί των πρόωρων εκλογών αν η τρόικα επιμείνει στα νέα μέτρα και στην αθέτηση των συμφωνηθέντων για το χρέος. Εγκυρες πηγές περιγράφουν στο «Βήμα» το παρακάτω σενάριο απεμπλοκής:
1. Υπουργείο Οικονομιών και τρόικα καταλήγουν στο τέλος Νοεμβρίου σε συμφωνία για τον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού του 2014 σε ποσό πολύ χαμηλότερο από τα 2,5 δισ. ευρώ χωρίς τη λήψη «οριζόντιων μέτρων» αλλά με «στοχευμένες» περικοπές στα ασφαλιστικά ταμεία και στις δαπάνες της Υγείας.
Οι διαβουλεύσεις με την τρόικα σταματούν εκεί και το θέμα μετατίθεται στο τραπέζι των πολιτικών διαπραγματεύσεων του Eurοgroup τον Δεκέμβριο, το οποίο καλείται με τη συμμετοχή της νέας γερμανικής κυβέρνησης (που λογικά θα έχει σχηματισθεί) να εξετάσει συνολικά την κατάσταση.
2. Στο σημείο αυτό η έγκριση της επόμενης δόσης προς την Ελλάδα προϋποθέτει αποφάσεις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της χώρας για το 2014, το οποίο ανέρχεται σε 5-6 δισ. ευρώ το 2014 σύμφωνα με τον κ. Ασμουσεν. Σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει «βέτο» από το ΔΝΤ καθώς βάσει Καταστατικού το Ταμείο εκταμιεύει δόσεις μόνο όταν οι χρηματοδοτικές ανάγκες μιας χώρας είναι απολύτως διασφαλισμένες για τους επόμενους 12 μήνες.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι το κενό στη χρηματοδότηση του μνημονίου από την πλευρά της Ευρώπης δημιουργήθηκε σε ποσοστό άνω του 80% χωρίς ευθύνη της χώρας μας. Η «τρύπα» άνοιξε με τη διάθεση 11,3 δισ. ευρώ για την επαναγορά ομολόγων η οποία αποφασίστηκε τον Δεκέμβριο του 2012.
Το 1 δισ. ευρώ οφείλεται στην καθυστέρηση των αποκρατικοποιήσεων το 2013, αλλά και σε αυτή την περίπτωση η ελληνική πλευρά επιχειρηματολογεί ότι οι Ευρωπαίοι ήταν αυτοί που μπλόκαραν την πώληση της ΔΕΠΑ.
Το ερώτημα είναι πώς θα κλείσει. Η πρώτη εκδοχή που μελετά η ΕΕ είναι η χρησιμοποίηση του υπολοίπου από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εφόσον αρθούν οι επιφυλάξεις του ΔΝΤ και τα επερχόμενα stress tests δείξουν ότι θα απομείνει ένα ικανό ποσό. Σε αυτή την περίπτωση εκτιμάται ότι η τροποποίηση του προγράμματος δεν θα περάσει από τη γερμανική Βουλή και θα αρκεί η ενημέρωση της αρμόδιας Επιτροπής Προϋπολογισμού.
Σε «δόσεις» η μείωση χρέους
3. Εφόσον κλείσει το δημοσιονομικό κενό και εγκριθεί η δόση, θα ανοίξει αμέσως το πιο δύσκολο κεφάλαιο: η μείωση του χρέους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι αποφάσεις θα ληφθούν σε δόσεις, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του 2014 και με ορίζοντα ολοκλήρωσης το φθινόπωρο της επόμενης χρονιάς. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το ΔΝΤ θα θεωρήσει επαρκή τον συνδυασμό μείωσης επιτοκίων και επιμήκυνσης για να κρίνει βιώσιμο το χρέος.
Για τη μείωση του χρηματοδοτικού κενού
Το Βερολίνο θέλει νέο ΤΑΙΠΕΔ
Η γραμμή του Βερολίνου για τη μείωση του χρηματοδοτικού κενού και την παροχή νέας βοήθειας προς την Ελλάδα περνάει από τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο θα λειτουργεί ως εμπροσθοφυλακή του υπάρχοντος και θα χειριστεί σε πρώτη φάση το θέμα της τιτλοποίησης των ακινήτων. Κοινός στόχος του υπουργείου Οικονομικών και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ο οποίος χρηματοδοτεί πλέον την Ελλάδα με επικεφαλής τον κ. Κλάους Ρέγκλινκ, είναι να αντληθούν σε πρώτη φάση κεφάλαια 4 δισ. ευρώ από την τιτλοποίηση ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων και να εξευρεθεί τάχιστα επενδυτής που θα «βάλει» προκαταβολικά 1 δισ. ευρώ. Το ποσό, δηλαδή, που λείπει από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του 2013 λόγω της μη πώλησης της ΔΕΠΑ.
Το Βερολίνο θέλει νέο ΤΑΙΠΕΔ
Η γραμμή του Βερολίνου για τη μείωση του χρηματοδοτικού κενού και την παροχή νέας βοήθειας προς την Ελλάδα περνάει από τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο θα λειτουργεί ως εμπροσθοφυλακή του υπάρχοντος και θα χειριστεί σε πρώτη φάση το θέμα της τιτλοποίησης των ακινήτων. Κοινός στόχος του υπουργείου Οικονομικών και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ο οποίος χρηματοδοτεί πλέον την Ελλάδα με επικεφαλής τον κ. Κλάους Ρέγκλινκ, είναι να αντληθούν σε πρώτη φάση κεφάλαια 4 δισ. ευρώ από την τιτλοποίηση ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων και να εξευρεθεί τάχιστα επενδυτής που θα «βάλει» προκαταβολικά 1 δισ. ευρώ. Το ποσό, δηλαδή, που λείπει από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του 2013 λόγω της μη πώλησης της ΔΕΠΑ.
Κάπου εκεί αρχίζουν τα προβλήματα. Οι επικεφαλής της τρόικας δέχονται η έδρα του Ταμείου να βρίσκεται στην Αθήνα (και όχι στο Λουξεμβούργο), δεν αποκλείουν όμως να αναθέσουν τη διοίκησή του σε ξένους εμπειρογνώμονες και επιμένουν, εκτός από το πρότζεκτ της τιτλοποίησης, να «περνούν» σε αυτό από το υπάρχον ταμείο (το ΤΑΙΠΕΔ) όλοι οι φάκελοι που πρέπει κατά την άποψή τους να «τρέξουν» με πιο γρήγορους ρυθμούς
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
