Μια ανάσα πριν χτυπήσει «κόκκινο» το όριο του δανεισμού των ΗΠΑ, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί στη Γερουσία κατέληξαν σε κοινή συμφωνία για την άρση του δημοσιονομικού αδιεξόδου που απομακρύνει τον κίνδυνο στάσης πληρωμών και οδηγεί στην επαναλειτουργία των ομοσπονδιακών υπηρεσιών που παραμένουν κλειστές από την 1η Οκτωβρίου.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία αναμένεται να κυρώσουν διαδοχικά την πρόταση που θα λάβει εν συνεχεία ισχύ νόμου με την υπογραφή του Μπαράκ Ομπάμα, μόλις λίγες ώρες πριν το «σημείο μηδέν» της Πέμπτης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος επιδοκίμασε τη συμφωνία και ζήτησε την τάχιστη κύρωσή της από το Κογκρέσο, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζέι Κάρνεϊ.
Η προεδρία υπεραμύνθηκε επίσης μία τροποποίηση στο Obamacare που συμπεριλήφθηκε στη συμφωνία, λέγοντας ότι πρόκειται για ελαφρά προσαρμογή και όχι για παραχώρηση που κάνει η διακυβέρνηση για να αποφύγει τη στάση πληρωμών.
Η διακομματική συμφωνία ανακοινώθηκε επίσημα στη Γερουσία κατόπιν συνεδρίασης των γερουσιαστών για την επισφράγιση των όρων του πλαισίου νομοθετικής πρότασης, το οποίο διαπραγματεύτηκαν ο επικεφαλής της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών Χάρι Ρέιντ και ο Ρεπουμπλικανός Μιτς Μακόνελ.
Η ανακοίνωση έγινε από τους ίδιους τους Χάρι Ρέιντ και Μιτς Μακόνελ στο ημικύκλο της Γερουσίας. Βάσει της συμφωνίας αυξάνεται το όριο του χρέους, ανοίγουν αμέσως οι υπηρεσίες που είχαν κλείσει, ενώ συγκαλείται μία επιτροπή που θα διαπραγματευτεί τον προϋπολογισμό του 2014.
Από την πλευρά του, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τεντ Κρουζ, ο οποίος είχε αρνηθεί οποιοδήποτε συμβιβασμό εάν δεν περιλάμβανε όρους για τον τερματισμό της χρηματοδότησης του προγράμματος μεταρρύθμισης του τομέα της υγείας, του λεγόμενου Obamacare, δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να προκαλέσει καθυστερήσεις στην έγκριση της συμφωνίας.
Και αυτό γιατί, όπως είπε, το χρονικό σημείο στο οποίο θα γίνει τελικά η ψηφοφορία «δεν θα κάνει καμία διαφορά» στο αποτέλεσμα.
Η νομοθετική πρόταση πρόκειται να τεθεί πρώτα προς ψήφιση στην ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου και αναμένεται να εγκριθεί κυρίως με ψήφους των Δημοκρατικών, όπως δήλωσε σύμβουλος του κόμματος.
Ο ίδιος μετέφερε πως αμφότεροι Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί αναμένουν πως το σχέδιο θα εγκριθεί, και έχει ήδη υπάρξει ενημέρωση από συνεργάτες του προέδρου της Βουλής Τζον Μπένερ προς τη Γερουσία για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας.
Εν συνεχεία το μέτρο οδηγείται στη Γερουσία για την τελική έγκριση του Κογκρέσου, η οποία και θα ανοίξει το δρόμο για την απαραίτητη υπογραφή του Μπαράκ Ομπάμα με την οποία η πρόταση θα λάβει ισχύ νόμου.
Το όριο του αμερικανικού δανεισμού βρίσκεται στα 16,7 τρισ. δολάρια και θα χτυπούσε «κόκκινο» την Πέμπτη, με κίνδυνο να οδηγούνταν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε στάση πληρωμών.
ΗΠΑ: 175 δισ. δολάρια θα στοιχίσει στην οικονομία μία στάση πληρωμών
Αν οι αμερικανοί πολιτικοί δεν κατορθώσουν να συμφωνήσουν για να αυξήσουν το πλαφόν δανεισμού της χώρας, οι ΗΠΑ μπορεί να κηρύξουν στάση πληρωμών ως το τέλος Οκτωβρίου. Το υπουργείο Οικονομικών προειδοποίησε σε δραματικούς τόνους ότι «θα προκληθεί οικονομική κρίση και ύφεση σαν εκείνη του 2008 ή χειρότερη». Ιδού τι θα συμβεί αν η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο πάψει να πληρώνει τους λογαριασμούς της.
Τι είναι η στάση πληρωμών;
Στάση πληρωμών κηρύσσει ένα άτομο ή μια χώρα όταν δεν μπορεί να αποπληρώσει ένα χρέος. Στην περίπτωση χώρας, το χρέος έχει την μορφή ομολόγων. Αν λοιπόν οι ΗΠΑ κηρύξουν στάση πληρωμών, δεν θα πληρώσουν τα χρήματα που χρωστούν σε όσους έχουν αμερικανικά ομόλογα. Η αμερικανική κυβέρνηση ξοδεύει περισσότερα απ’ όσα εισπράττει σε φόρους και, για να καλύψει τη διαφορά, δανείζεται ζητώντας από επενδυτές να αγοράσουν τα ομόλογα που εκδίδει. Οι επενδυτές, όπως η κινεζική κυβέρνηση και συνταξιοδοτικά ταμεία, τα αγοράζουν επειδή τα αμερικανικά ομόλογα θεωρούνται ασφαλής επένδυση.
Ποιες οι επιπτώσεις της στάσης πληρωμών;
Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς, αναμένεται όμως «βουτιά» στις παγκόσμιες αγορές και άνοδος των επιτοκίων παγκοσμίως. Αυτό διότι αν οι ΗΠΑ δεν πληρώσουν τα χρήματα που χρωστούν στους κατόχους ομολόγων, η αξία τους θα μειωθεί και το επιτόκιο _ που η κυβέρνηση πληρώνει στους επενδυτές _ θα αυξηθεί διότι θα θεωρούνται πλέον λιγότερο ασφαλής επένδυση. Αυτό θα συμπαρασύρει τα επιτόκια παγκοσμίως. Η επίπτωση στους πιστωτές των ΗΠΑ θα είναι σφοδρή: η Ιαπωνία π.χ. κατέχει 1,14 τρισ. δολάρια του αμερικανικού χρέους, ίσο με το 20% του ΑΕΠ της. Τέλος, υπολογίζεται ότι 175 δισ. δολάρι θα αφαιρεθούν αμέσως από την αμερικανική οικονομία που θα οδηγηθεί σε βαθιά ύφεση.
Αν δεν συμφωνήσουν οι πολιτικοί, υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η στάση πληρωμών;
Ο υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου προειδοποιεί ότι ως τις 17 Οκτωβρίου θα έχει εξαντλήσει όλους τους τρόπους που μηχανεύεται για να πληρώνει τους λογαριασμούς της χώρας _ όχι μόνο τους τόκους των ομολόγων αλλά και μισθούς, συντάξεις κλπ. Το υπουργείο θα συνεχίσει να έχει έσοδα από τους φόρους που εισπράττει, γι’ αυτό θα μπορεί να πληρώσει ορισμένους λογαριασμούς αλλά όχι όλους. Η προφανής επιλογή θα ήταν να πληρώσει κατά προτεραιότητα τους κατόχους ομολόγων αλλά αυτό αποκλείστηκε από την κυβέρνηση Ομπάμα και ενδέχεται να είναι και παράνομο.
Ποιοι λογαριασμοί έπονται άμεσα;
Μετά τις 17 Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ θα έχουν μόνο το 68% των χρημάτων που πρέπει να πληρώσουν τον επόμενο μήνα. Τα ημερήσια έσοδα όμως έχουν μεγάλες αυξομειώσεις και αυτό δυσχεραίνει τον σχεδιασμό. Επιπλέον, κάθε λίγες μέρες οι ΗΠΑ «μετακυλούν» το χρέος τους, δηλαδή ξαναδανείζονται για να πληρώσουν προηγούμενα χρέη. Αυτό συνήθως δεν κοστίζει τίποτε γιατί το ένα χρέος αντικαθιστά το άλλο. Αλλά αν δεν μπορούν πλέον να δανειστούν με το ίδιο επιτόκιο, το χρέος θα γίνεται όλο και πιο ακριβό. Αν λοιπόν οι επενδυτές αποφασίσουν ότι δεν επιθυμούν πλέον αμερικανικά ομόλογα, μπορεί να αρνηθούν να τα αγοράσουν ή να ζητήσουν υψηλότερο τόκο.
Οι κυριότεροι λογαριασμοί είναι οι εξής: στις 23 Οκτωβρίου η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να πληρώσει 12 δισ. δολάρια σε επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης, στις 28 Οκτωβρίου 3 δισ. σε μισθούς ομοσπονδιακών υπαλλήλων, στις 30 Οκτωβρίου 2 δισ. σε ιατρικούς προμηθευτές, στις 31 Οκτωβρίου 6 δισ. στην αποπληρωμή του δημόσιου χρέους, την 1η Νοεμβρίου 18 δισ. στο δημόσιο σύστημα υγείας (Obamacare), 25 δισ. σε επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και 12 δισ. σε μισθούς και επιδόματα στρατιωτικών, στις 14 Νοεμβρίου 15 δισ. στην κοινωνική ασφάλιση και στις 15 Νοεμβρίου 29 δισ. στην αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.
Εχουν κηρύξει στάση πληρωμών οι ΗΠΑ στο παρελθόν;
Όχι. Σε ελάχιστες περιπτώσεις έφθασαν πολύ κοντά, με πιο πρόσφατη το 1979 όταν κήρυξαν κατά λάθος στάση πληρωμών για 122 δισ. δολάρια λόγω ενός λάθους στον υπολογιστή. Αν και το λάθος διορθώθηκε γρήγορα και παρόλο που τα 122 δισ. ήταν μικρό μέρος του τότε συνολικού χρέους των 800 δισ., η «μίνι στάση πληρωμών» αύξησε το κόστος δανεισμού κατά 0,6% τον χρόνο, ήτοι κατά 6 δισ. τον χρόνο.
