«Η γυναίκα είναι παντού και πάντοτε γυναίκα. Πολλές φορές και κάτι περισσότερο. Λιγότερο όμως ποτέ» είχε γράψει προ 100 ετών ο θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και δημοσιογράφος Πολύβιος Δημητρακόπουλος. Ωστόσο, έκθεση που δημοσιοποίησε προ ημερών το ΔΝΤ για τη συμμετοχή των γυναικών στην οικονομική δραστηριότητα δείχνει ότι στον τομέα της εργασίας, ακόμη και έναν αιώνα μετά τη διατύπωση της ρήσης του Δημητρακόπουλου, η γυναικεία παρουσία είναι μάλλον «μειοψηφική» παρά πλειοψηφική.
Το γεγονός ότι οι γυναίκες αποτελούν κάτι περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά η συμβολή τους στην οικονομική δραστηριότητα, στην ανάπτυξη και στην ευημερία υπολείπεται του αριθμού τους, είναι γνωστό. Εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι το κατά πόσο θα μπορούσαν να αυξηθούν η παγκόσμια ανάπτυξη και η οικονομική ευημερία αν ο αριθμός των εργαζόμενων γυναικών εξισωνόταν με αυτόν των ανδρών.
Μια οκταμελής ομάδα οικονομολόγων του ΔΝΤ τεκμηρίωσε επιστημονικά τα οφέλη από την εξίσωση αυτή. Κατέληξε δε στο συμπέρασμα ότι η ενεργότερη συμμετοχή των γυναικών στην οικονομική δραστηριότητα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις δημογραφικές πιέσεις, να δώσει ανάσα σωτηρίας σε πολλά συνταξιοδοτικά συστήματα, να τονώσει τις εισπράξεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών και να συμβάλει στη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης, καθώς και των επιπέδων εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, σήμερα 865 εκατομμύρια γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν πληρέστερα στην ανάπτυξη της εθνικής τους οικονομίας, εκ των οποίων τα 812 εκατομμύρια ζουν σε χώρες με αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Και η δυνητική αυτή συμβολή δεν είναι αμελητέα.
Αξιοποιώντας στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO), οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ διαπίστωσαν ότι αν ο αριθμός των εργαζόμενων γυναικών αυξηθεί στο ίδιο επίπεδο με αυτόν των ανδρών, το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 5% (750 δισ. δολάρια) και το ΑΕΠ της Ιαπωνίας κατά 9% (540 δισ. δολάρια). Σε κάποιες ανδροκρατούμενες κοινωνίες, μάλιστα –κυρίως ισλαμικών χωρών -,το ΑΕΠ θα μπορούσε να σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση. Ετσι, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων θα μπορούσε να εκτιναχθεί κατά 12% και της Αιγύπτου κατά 34%!
Σε οικονομίες που είναι αντιμέτωπες με τη ραγδαία γήρανση, όπως αυτή της ευρωζώνης και ειδικά της Ελλάδας, τα υψηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και διέξοδο στο πρόβλημα της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού. Θα μπορούσε δε να οδηγήσει και σε ένα πιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, καθώς το επίπεδο εκπαίδευσης των γυναικών στα ανεπτυγμένα κράτη τείνει να είναι υψηλότερο του αντίστοιχου των ανδρών. Αλλά τα οφέλη δεν σταματούν εκεί. Η γυναικεία διαίσθηση, φαντασία και ιδιοσυγκρασία μπορεί να προσδώσει ακόμη περισσότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην παραγωγική διαδικασία!
Ακαδημαϊκές έρευνες, καθώς και έρευνες πεδίου που έχουν καταρτίσει διεθνώς αναγνωρισμένες εταιρείες, έχουν καταδείξει πως η μεγαλύτερη εκπροσώπηση γυναικών στην ανώτατη διοίκηση μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις ενός κράτους ή μιας επιχείρησης. Ερευνα της McKinsey κατέδειξε ότι οι επιχειρήσεις με τρεις ή περισσότερες γυναίκες στην ηγετική διοικητική ομάδα τους κατέκτησαν υψηλότερη βαθμολογία στους τομείς της ηγεσίας, του εργασιακού περιβάλλοντος, των επιχειρηματικών αξιών, αλλά και του έλεγχου των δραστηριοτήτων τους, από εκείνες που δεν είχαν παρόμοια εκπροσώπηση γυναικών στο διοικητικό τους συμβούλιο.
Αλλη έρευνα απέδειξε ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της παρουσίας γυναικών στην ανώτατη διοίκηση επιχειρήσεων και της οικονομικής απόδοσης, τεκμηριώνοντας ότι εταιρείες στις οποίες οι γυναίκες εμπλέκονται ενεργά στη διοίκηση προσφέρουν μεγαλύτερη συνολική μερισματική απόδοση στους μετόχους τους (ίσως επειδή σε κάποιους κλάδους οι καταναλωτικές αγορές κυριαρχούνται από γυναίκες). Παράλληλα, η έρευνα συμπεραίνει ότι η γυναικεία παρουσία μειώνει το μερίδιο κινδύνου στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές (που συνήθως πραγματοποιούνται από άνδρες).
Στην Ελλάδα η προσφορά εργασίας των γυναικών έχει αυξηθεί διαχρονικά, ωστόσο το ποσοστό συμμετοχής τους στο εργατικό δυναμικό παραμένει σημαντικά χαμηλότερο (45,2%) του μέσου ποσοστού συμμετοχής των γυναικών στο σύνολο της ΕΕ των 27 (62,4%). Επίσης, στην Ελλάδα το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο των ανδρών (65,3%). Αν, λοιπόν, κάποιοι αναζητούν τρόπους αύξησης του ΑΕΠ και εξόδου από την ύφεση, ας ξεκινήσουν από τη μείωση της ανεργίας στις γυναίκες, η οποία αγγίζει σήμερα το 32%.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
