Τι είναι η Χριστιανοκοινωνική Ενωση της Βαυαρίας;

Ηταν ένας θρίαμβος για τους συντηρητικούς συμμάχους της Μέρκελ, στη Βαυαρία. Στις εκλογές της Κυριακής το CSU, το αδελφό κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών της καγκελαρίου, κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στην τοπική Βουλή. Ποιοι είναι όμως οι Χριστιανοκοινωνιστές, που εξουσιάζουν εδώ και 50 χρόνια τη Βαυαρία; Και γιατί είναι τόσο δημοφιλείς στο πιο επιτυχημένο κρατίδιο της Γερμανίας;

Ενας στους δύο Βαυαρούς ψήφισε αυτή τη φορά το CSU. Ποσοστό εντυπωσιακό, ακόμη και για ένα κόμμα που ελέγχει συνεχώς από το 1957 όλες τις κυβερνήσεις στο κρατίδιο. Από την ίδρυσή του, το 1946, έχουν αλλάξει πολλά, αλλά όχι και οι βαθιές ρίζες που έχει στη Βαυαρία. Το κόμμα χτίστηκε πάνω στις στάχτες της καταστροφής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αν και πολλοί δεν έχουν ξεχάσει τις ναζιστικές, ακροδεξιές καταβολές του, σήμερα ορκίζεται πίστη στην ελεύθερη οικονομία, στον φεντεραλισμό, και σε μια ενωμένη Ευρώπη που θα διέπεται από χριστιανικές αξίες. Η στρατηγική του για τον 21ο αιώνα συνοψίζεται στο λεγόμενο μοντέλο «laptop και lederhosen» (σ.σ.: τα χαρακτηριστικά κοντά πέτσινα παντελόνια που φορούν οι Βαυαροί). Προωθεί δηλαδή τις επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, αλλά και τις τοπικές παραδόσεις.

Προπύργιο του καθολικισμού

Η οικονομική επιτυχία δεν κρύβεται. Με 3,8% η Βαυαρία έχει το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στη Γερμανία, όπου ο εθνικός μέσος όρος βρίσκεται περίπου στο 6,8%. Στη Βαυαρία έχουν επίσης την έδρα τους κολοσσοί της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως η Audi και η BMW. Με περισσή δόση υπερηφάνειας, ο Χριστιανοκοινωνιστής πρωθυπουργός του κρατιδίου Χορστ Ζεεχόφερ χαρακτήρισε προσφάτως τη Βαυαρία ως «πύλη προς τον Παράδεισο». Η Βαυαρία είναι ένα παράξενο μέρος. Είναι, αναμφισβήτητα, το πιο επιτυχημένο κρατίδιο της Γερμανίας, με πλήρη απασχόληση για τους κατοίκους και ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα της χώρας. Είναι επίσης το μόνο κρατίδιο που επανήλθε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στα ιστορικά σύνορά του, σε αυτά που είχε ως δουκάτο και βασίλειο.

Πάνω απ’ όλα όμως η Βαυαρία είναι το προπύργιο του γερμανικού καθολικισμού. Ο βαυαρικός εθνικός ύμνος που παίζεται κάθε βράδυ από την τοπική τηλεόραση μετά τη λήξη του προγράμματος, αρχίζει με τα λόγια «Ο Θεός μαζί σου, γη της Βαυαρίας». Η παραδοσιακή ενδυμασία είναι πιο ιδιοσυγκρασιακή και δημοφιλής απ’ οπουδήποτε αλλού στη Γερμανία και συνδυάζεται, παραδόξως, εύκολα με τον υπερσύγχρονο τρόπο ζωής και τις βιομηχανίες. Αλλη ιδιαιτερότητα; Η Βαυαρία είναι το μόνο κρατίδιο όπου το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU), δεν έχουν απολύτως καμία παρουσία. Αντ’ αυτού, η αδελφή Χριστιανική Κοινωνική Ενωση (CSU) παίζει τον ρόλο του CDU στη Βαυαρία. Και τα δύο προέκυψαν από το χάος στα μεταπολεμικά χρόνια, όταν τα προηγούμενα καθολικά και συντηρητικά κόμματα συγχωνεύθηκαν για να σχηματίσουν νέα κινήματα. Τα CDU και CSU έχουν μείνει χωριστά, παρ’ όλο που αποτελούν κοινή ομάδα στο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο.

Ο παντοδύναμος Στράους

Από το 1945 και μετά η κυρίως αγροτική κοινωνία της Βαυαρίας έχει εξελιχθεί σε οικονομική δύναμη. Η ανάπτυξη των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και των προηγμένων υπηρεσιών υποστηρίχθηκε από τη φιλόδοξη και παρεμβατική στρατηγική του CSU για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας. Αυτή η επιτυχία επιτρέπει με τη σειρά της στην κυβέρνηση να χρηματοδοτεί προγράμματα για τους λιγότερο προνομιούχους κατοίκους στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Βαυαρίας. Ο συνδυασμός ενός πολύ έντονου κοινωνικού συντηρητισμού και της συνεχιζόμενης δέσμευσης για προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, μαζί με την οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη, είναι οι λόγοι πίσω από την πολιτική κυριαρχία των Χριστιανοκοινωνιστών.

Και φυσικά, κανένας δεν μπορεί να μιλήσει για το CSU χωρίς να αναφέρει το όνομα Φραντς Γιόζεφ Στράους. Ο πολιτικός που σημάδεψε περισσότερο από κάθε άλλον τη μεταπολεμική Βαυαρία ήταν πρόεδρος του CSU και πρωθυπουργός επί δέκα χρόνια, ως τον θάνατό του το 1988. Ηταν τόσο ισχυρός που τον έλεγαν «εκλεγμένο μονάρχη» της Βαυαρίας.

Το πιο μελανό επεισόδιο της καριέρας του, η «υπόθεση Spiegel», δεν έλαβε χώρα στο Μόναχο, αλλά στο Βερολίνο. Το 1962, ως ομοσπονδιακός υπουργός Αμυνας, έκλεισε το περιοδικό και έστειλε στη φυλακή τους διευθυντές επειδή είχαν επικρίνει τους αμυντικούς σχεδιασμούς του. Ο αυταρχισμός του Στράους προκάλεσε αντιδράσεις και ο καγκελάριος Αντενάουερ τον απομάκρυνε από την κυβέρνηση.

Παρά τον βυζαντινισμό, τον νεποτισμό και την αδιαφάνεια που χαρακτήριζαν τη διακυβέρνησή του στη Βαυαρία, ο Στράους κέρδιζε ξανά και ξανά στις κάλπες, κυρίως λόγω της επιτυχίας στην οικονομία.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 16 Σεπτεμβρίου 2013