Οι γάμοι με ανήλικες νύφες συνεχίζονται στη Νιγηρία παρά την απαγόρευση τους με νόμο. Η χώρα κατέχει πλέον την πρωτιά παγκοσμίως, με τους γάμους ανηλίκων κοριτσιών να ξεπερνούν το 75% του συνόλου των γάμων στη Νιγηρία.
Αν η πρακτική αυτή συνεχιστεί, περισσότερα από 140 εκατομμύρια κορίτσια θα γίνουν ανήλικες νύφες παγκοσμίως ως το 2020, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Από αυτά, τα 50 εκατ. θα είναι κάτω των 15 ετών.
Ο νιγηριανός δημόσιος υπάλληλος Ιμπραχίμ Κανούμα αρνήθηκε όταν ένας 63χρονος ζήτησε το χέρι της έφηβης κόρης του. Η πρόταση αυτή δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο για το απομακρυσμένο ομοσπονδιακό κρατίδιο της Ζαμφάρα στη βορειοδυτική Νιγηρία, αλλά ο ίδιος θεώρησε τον πιθανό μνηστήρα πολύ μεγάλο σε ηλικία για τη 13χρονη μοναχοκόρη του, Ζαϊνάμπ. «Αν ήταν μέχρι 50 ετών, εντάξει. Αλλά αυτός ήταν ηλικιωμένος, σύντομα θα πέθαινε και θα την άφηνε μόνη», δήλωσε στην εφημερίδα «Guardian».
Για να προστατέψει το παιδί του από το στίγμα της χηρείας, ο Κανούμα έδωσε τη συγκατάθεσή του σε έναν συνάδελφό του, ο οποίος βρίσκεται σε «λογική ηλικία», δηλαδή λίγο πάνω απ’ τα 40.
Ο γάμος της Ζαινάμπ είναι παράνομος σύμφωνα με το νιγηριανό νόμο για τα δικαιώματα του παιδιού, ο οποίος απαγορεύει το γάμο ή αρραβώνα πριν από τα 18. Οι ομοσπονδιακοί νόμοι, ωστόσο, καλούνται να ανταγωνιστούν πανάρχαια έθιμα και τον ισλαμικό κώδικα διαβίωσης, τη Σαρία.
Τέσσερις από τις 10 χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά γάμων με ανήλικες νύφες βρίσκονται στη δυτική Αφρική, στην περιοχή της Σαχέλ και της Σαχάρα. Όταν η σοδειά μιας χρονιάς δεν πάει καλά λόγω ξηρασίας, πολλές οικογένειες παντρεύουν τα ανήλικα κορίτσια τους προκειμένου να έχουν ένα στόμα λιγότερο να ταΐσουν.
Τον Ιούλιο οι νιγηριανοί νομοθέτες προσπάθησαν να καταργήσουν μια συνταγματική διάταξη σύμφωνα με την οποία οποιοσδήποτε άνω των 18 ή μια παντρεμένη γυναίκα μπορεί να αποκηρύξει την υπηκοότητά του. Η διάταξη αυτή αφήνει να εννοηθεί ότι οι γυναίκες επιτρέπεται να παντρευτούν πριν τα 18. Η κατάργηση παρεμποδίστηκε από τον γερουσιαστή Αχμέντ Γιερίμα, ο οποίος είναι παντρεμένος με ένα 13χρονο κορίτσι από την Αίγυπτο. Δήλωσε μάλιστα ότι σύμφωνα με συγκεκριμένες ερμηνείες του ισλαμικού νόμου ένα παντρεμένο κορίτσι θεωρείται ενήλικας, προκαλώντας έτσι οργισμένες αντιδράσεις. «Έχει σε αυτή την περίπτωση μια παντρεμένη ανήλικη δικαίωμα ψήφου;» ρωτάει η Μάριαμ Ουγάις, δικηγόρος και συνήγορος του παιδιού στην πόλη Κανό της Νιγηρίας.
Στη Νιγηρία είναι σύνηθες για τις γυναίκες να γεννάνε στο σπίτι, ενώ το να κλάψει κάποια κατά τον τοκετό εκλαμβάνεται ως σημάδι αδυναμίας. Η 13χρονη Χαλιμά, αφού χαροπάλευε για τρεις μέρες στο σπίτι της στο χωριό, παρακάλεσε τους δικούς της να μεταφερθεί σε δημόσιο νοσοκομείο στην πρωτεύουσα της Ζαμφάρα. Μέχρι η οικογένεια της να συγκεντρώσει χρήματα για τη μεταφορά της, το μωρό είχε πεθάνει.
Εξαιτίας του παρατεταμένου τοκετού η Χαλιμά πάσχει πλέον από μια αρτηριοφλεβική πάθηση, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελέγξει τις σωματικές εκκρίσεις της. «Συμβαίνει πολύ συχνά σε νεαρά κορίτσια που η λεκάνη τους δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς, ώστε να μπορούν να γεννήσουν», λέει ο Δόκτωρ Μουτία, χειρούργος που ειδικεύεται σε τέτοιες περιπτώσεις. Μολονότι η σύνδεση ανάμεσά τους είναι ολοφάνερη, ο ίδιος διστάζει να αποδώσει στους γάμους ανηλίκων το γεγονός ότι η Νιγηρία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό παγκοσμίως σε τέτοια περιστατικά. «Το πρόβλημα δεν είναι ο γάμος σε νεαρή ηλικία αλλά ο τοκετός στο σπίτι», δηλώνει.
Διάφορα ήθη και έθιμα μπερδεύουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αφίσες έξω από το γραφείο του Μουτία καταδεικνύουν μια άλλη συνήθη πρακτική, συνυφασμένη με τους γάμους σε παιδική ηλικία. Όταν μια ανήλικη νύφη αρνείται να κοιμηθεί με τον σύζυγό της, οι γονείς ή τα πεθερικά της την πάνε στον παραδοσιακό κουρέα. «Αυτός φυσικά δεν έχει ιδέα από ανατομία. Νομίζει ότι υπάρχει κάτι που εμποδίζει το κορίτσι εκεί κάτω και γι’ αυτό εκείνο φοβάται τον σύζυγό της. Επομένως ό,τι και αν δει, θα χρησιμοποιήσει το μαχαίρι του για να το κόψει», εξηγεί ο Μουτία. «Νομίζουν ότι έτσι βοηθάνε».
