Ιωάννα Πανταζοπούλου
28 ετών, εφήμερες γλυπτικές εγκαταστάσεις
«Τα εικαστικά είναι ο μόνος χώρος στον οποίο οι συνταγές και οι αναλογίες ποτέ δεν πετυχαίνουν. Κάθε καλλιτέχνης αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και γι’ αυτό ο βίος του εικαστικού μοιάζει με τη ζωή και το έργο ενός μάγου. Θα αναγνώριζα ως επιρροή στη δουλειά μου το έργο της Γιαγιόι Κουσάμα. Από έλληνες καλλιτέχνες, από την παλιά γενιά, ξεχωρίζω τη δουλειά του Γιάννη Κουνέλλη. Η γλυπτική προσέγγιση των επιτοίχιων έργων του είναι το καλύτερο μάθημα σύνθεσης εικόνας. Από τη νέα γενιά ξεχωρίζω τη δουλειά του Δημήτρη Αντωνίτση. Το σθένος και η ανατρεπτικότητα που διαθέτει, τόσο ως καλλιτέχνης όσο και ως επιμελητής, με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι γίνεται σοβαρή δουλειά στα εικαστικά στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι η Ελλάδα της κρίσης δίνει μια μεγάλη ευκαιρία ώστε να αναδειχθούν νέες αξίες και καινούργιοι πρωταγωνιστές, δεν μπορώ όμως να φανταστώ τη ζωή μου σε δέκα χρόνια από σήμερα, επειδή τα γλυπτά μου βασίζονται στο εφήμερο, οπότε το μέλλον δεν με απασχολεί».
* Την Ιωάννα Πανταζοπούλου επέλεξαν η Ελίνα Κουντούρη, διευθύντρια οργανισμού ΝΕΟΝ, «για τη δυναμική που προσδίδει στο εφήμερο και την ανατροπή της χρήσης των υλικών», αλλά και ο Δημήτρης Αντωνίτσης, εικαστικός, επιμελητής του Hydra School Projects, «επειδή η Πανταζοπούλου είναι παλικάρι. Χειρίζεται τα υλικά της με ηρεμία και συγκέντρωση και δεν φοβάται τις προκλήσεις».
Γιώργος Κόντης
32 ετών, ζωγραφική
«Οταν έφτασα στην ηλικία όπου παίρνει κανείς αποφάσεις για το μέλλον του, ήταν κάπως δεδομένη η ενασχόληση με τα εικαστικά. Η ζωγραφική, πάλι, ήταν κάτι αυτονόητο. Οι επιρροές είναι πολλές και συνεχείς και είναι εξαιρετικά δύσκολο να απομονώσει κανείς ένα όνομα. Θαυμάζω, όμως, ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο η ζωγραφική του Ρόθκο καταφέρνει να γίνεται τόσο προσωπική, χρησιμοποιώντας ελάχιστα μέσα. Από τους Ελληνες, έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Θεοτοκόπουλο και το “Αποψη και χάρτης του Τολέδο” είναι η αιτία. Θεωρώ απαραίτητο το ταλέντο, αλλά επίσης θεωρώ δεδομένο ότι απαιτείται σκληρή δουλειά. Πρέπει, μάλιστα, να προσθέσει κανείς την απίστευτη επιμονή και το γερό στομάχι, που είναι επίσης αναγκαία. Ο τόπος και ο χρόνος, η εποχή γενικότερα και η σχέση μας μαζί της είναι, όπως περιγράφει ο Σεφέρης, σαν ένας ομφάλιος λώρος. Αν και οι μεγάλες δυσκολίες στη ζωή ενός καλλιτέχνη είναι ούτως ή άλλως δεδομένες, αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι τρομακτικό και εξαντλητικό. Προσπαθώ, όμως, να διατηρήσω μια θετική ματιά και πιστεύω πως είναι μια ευκαιρία να γίνουμε όλοι μας πιο ώριμοι και συνειδητοποιημένοι. Παρ’ ότι θεωρώ τον εαυτό μου γενικά αισιόδοξο, αν σας πω ότι δεν τολμώ καν να κάνω όνειρα για τα επόμενα χρόνια, θα σας φανεί υπερβολικό;».
* Τον Γιώργο Κόντη επέλεξε ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, ο οποίος είναι ιστορικός, κριτικός τέχνης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, «για την αυθεντικότητα της αναπαράστασης μέσα από την αφαίρεση, η οποία αντικρίζει τη σημερινή πραγματικότητα. Οποιος δεν κοιτάξει όλη την ιστορία της ζωγραφικής, όπως το κάνει ο Κόντης, δεν θα προχωρήσει παραπέρα».
Ελένη Μπαγάκη
33 ετών, κολάζ, γλυπτά,
εγκαταστάσεις
«Η ενασχόλησή μου με τα εικαστικά ξεκίνησε στην εφηβεία, όταν άρχισα να ψάχνομαι σχετικά με το τι θα κάνω. H αντισυμβατική ζωή των καλλιτεχνών αποτέλεσε το αρχικό ερέθισμα. Στην πορεία, βέβαια, συνειδητοποίησα ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μεγαλύτερη επιρροή μου είναι η μαμά μου. Μπορεί η ίδια να μην έχει άμεση σχέση με την τέχνη και η δουλειά μου να μην έχει άμεση σχέση με την ίδια, αλλά ό,τι κάνω συνδέεται με αυτήν. Πιστεύω ότι ο μεγαλύτερος έλληνας καλλιτέχνης αυτή τη στιγμή είναι ο A Man To Pet, κατά κόσμον Θανάσης Πετρόγιαννης, ένας από τους πιο γνωστούς drag performers του Λονδίνου. Τα σόου του είναι ό,τι πιο αλλόκοτο και αυθεντικό έχω δει. Παρατηρώ αλλαγές στη δουλειά μου τα τελευταία χρόνια που ζω στην Αθήνα. Αυτό έχει να κάνει με τα υλικά που χρησιμοποιώ, τα ερεθίσματα που λαμβάνω και τους ανθρώπους που συναναστρέφομαι. Ως προς τον βιοπορισμό μέσω της τέχνης, νομίζω ότι, πάνω-κάτω, τα πράγματα είναι το ίδιο δύσκολα όπως πριν. Σίγουρα ο καλλιτέχνης, ως κομμάτι της κοινωνίας, επηρεάζεται από την κρίση και το έργο του δεν μπορεί να μην έχει έμμεσες ή άμεσες αναφορές σε αυτά τα ζητήματα. Θα ήθελα να πω ότι η τέχνη αφορά πολλούς, αλλά μάλλον συνεχίζει να αφορά τους λίγους».
* Την Ελένη Μπαγάκη επέλεξε η Ηλιάνα Φωκιανάκη, η οποία είναι επιμελήτρια και κριτικός τέχνης, ιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής γκαλερί State of Concept: «Πιστεύω ότι έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση στη σύγχρονη αισθητική. Τα έργα της διαπραγματεύονται ιδέες και σκέψεις που σχετίζονται με την ευτελή γοητεία της καθημερινότητας, το υπερφυσικό, αλλά και θέματα που αφορούν το γένος, το φύλο και τη σεξουαλικότητα».
Ζωή Γιαμπουλντάκη
30 ετών, γλυπτικά κολάζ
«Από πολύ μικρή μαζί με τον πατέρα μου Κίμωνα μαστορεύαμε, φτιάχναμε διάφορες κατασκευές-πατέντες. Ηταν φανταστικές, είχαν ανεμιστηράκια, μοτοράκια, οι οποίες μέσα σε λίγες ώρες χαλούσαν. Το εργαστήριό μας ήταν ο μεγάλος κήπος στο σπίτι μας στην Κομοτηνή. Το αποτέλεσμα της δημιουργικής διαδικασίας μπορεί να προκύψει μέσα από αδιευκρίνιστες διεργασίες, δεν στηρίζεται απαραίτητα μόνο στο ταλέντο και στη σκληρή δουλειά, δεν τίθεται εξάλλου θέμα αναλογιών. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εξαιρετικοί έλληνες καλλιτέχνες. Από το παρελθόν ξεχωρίζω τον Ιάννη Ξενάκη, για την πολύπλευρη διανοητικότητα του έργου του. Ανθρωποι που έχουν επηρεάσει τη δουλειά μου ίσως είναι αυτοί που συναντώ χωρίς να γνωρίζω το όνομά τους, αλλά και ο Μιχάλης Σιγανίδης. Παλιότερα η τέχνη ήταν ένα συμμετρικό granular pattern. Ευτυχώς στις μέρες μας κατέληξε να είναι ένα ανομοιογενές συσσωμάτωμα. Καλλιτέχνης στην Ελλάδα της κρίσης; Είναι σαν να λέμε “πιάσε την ευκαιρία από τα μαλλιά” και “ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται”».
* Τη Ζωή Γιαμπουλντάκη επέλεξε ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας, ιστορικός τέχνης, επιμελητής και καλλιτεχνικός διευθυντής της bijoux de kant, «επειδή η δουλειά της βασίζεται στο χιούμορ χωρίς τα έργα της να καταλήγουν κωμωδίες ή η ίδια φαρσέρ».
Διονύσης Πρωτόγερος
28 ετών, εγκαταστάσεις-κατασκευές
«Καλλιτέχνης για μένα είναι εκείνος που δημιουργεί κάτω από οιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς φόβο, και δεν παύει ποτέ να εκφράζεται μέσω του έργου του. Δεν πιστεύω καθόλου στην ύπαρξη του ταλέντου, αλλά, αντίθετα, στην αφοσίωση που δείχνει κανείς σε αυτό με το οποίο καταπιάνεται. Για μένα ο μεγαλύτερος έλληνας καλλιτέχνης ήταν ο Γιαννούλης Χαλεπάς, επειδή δούλευε πολύ με βάση το συναίσθημα και αυτό αποτυπώνεται έντονα στην τέχνη του. Τη δουλειά μου την έχει επηρεάσει ένα σύνολο ανθρώπων με τους οποίους έχω συναντηθεί και αλληλεπέδρασαν ως τώρα στη ζωή μου. Σίγουρα μεγάλη υπήρξε και η συμβολή του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με έδρα τη Φλώρινα στην ανάπτυξη δεσμών, δεξιοτήτων, καθώς και στη διεύρυνση των οριζόντων μου. Θεωρώ ότι η τέχνη βρίσκεται πάντα σε κρίση, ανεξάρτητα από την ευημερία ή τη δυσχέρεια που βιώνει η εκάστοτε χώρα στην οποία δραστηριοποιείται ο δημιουργός. Αλλωστε νομίζω πως αυτή είναι και η ουσία της τέχνης. Στο μέλλον θα ήθελα να έχω τη δυνατότητα να εξακολουθήσω να ασχολούμαι με τα εικαστικά, χωρίς να μ’ έχουν απορροφήσει άλλα προβλήματα της καθημερινότητας».
* Τον Διονύση Πρωτόγερο επέλεξε η Συραγώ Τσιάρα, ιστορικός τέχνης, επιμελήτρια και προϊσταμένη του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, «για τη δύναμη, το εύρος και τον στοχασμό της εγκατάστασής του στη διπλωματική του εργασία “Συνειρμοί”».
Τζάνις Ραφαηλίδου
29 ετών, βίντεο/video art/βίντεο εγκαταστάσεις
«Καλλιτέχνης στην Ελλάδα της κρίσης σημαίνει να μην έχεις λεφτά και να αναζητάς στο εξωτερικό ελπίδες και πιθανότητες – ίσως τελικά αυτή είναι και η σωτηρία σου. Από την άλλη, ο ελληνικός “τόπος” φέρει μεγάλο ενδιαφέρον και έλξη σε δημιουργικό επίπεδο, είναι ένα δώρο. Ο τόπος στον οποίο ζεις επηρεάζει τη δουλειά σου με αναπάντεχο τρόπο, επειδή ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι πολύ ευάλωτος σε αυτή την έννοια και έτσι δεν μπορεί παρά να μιλάει πάντα για αυτόν. Το ταλέντο, από την άλλη, είναι μια πολύ σκληρή και επώδυνη δουλειά, αν θελήσεις να ασχοληθείς μαζί του. Για μένα ο μεγαλύτερος έλληνας καλλιτέχνης ήταν ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Συνέθεσε έναν εικαστικό κόσμο σε χρόνο και τόπο εξολοκλήρου δικό του, γεμάτο εμμονές και επαναλήψεις. Γενικότερα, πάντως, θα ήθελα να με επηρεάζουν περισσότερο τα έργα ανθρώπων και όχι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Πριν από κάποια χρόνια είχα την αίσθηση ότι όλα συμβαίνουν άμεσα, τελικά αυτή η διαδικασία ολοκλήρωσης είναι πολύ πιο αργή και επίπονη. Πιθανόν σε δέκα χρόνια από τώρα να είμαι ακόμη “ανερχόμενη”…».
* Την Τζάνις Ραφαηλίδου επέλεξε ο Poka-Yio, εικαστικός, επιμελητής της Μπιενάλε της Αθήνας, «επειδή δεν βάζει όρια στις θεματικές που διαλέγει και στα μέσα που χρησιμοποιεί».
Σωτήρης Μπακαγιάννης
35 ετών, διαδικτυακές συνθέσεις
«Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τα εικαστικά προσπαθώντας να βρω τρόπους, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, για να φέρω τον κόσμο πιο κοντά στις ιδέες της συνεννόησης και της ανεκτικότητας, τις οποίες η λογική μου μού υπαγορεύει ως διαχρονικά αληθείς και εξυπηρετικές. Σε πρακτικό επίπεδο, τη δουλειά μου πρέπει να την έχει επηρεάσει ο Daniel García Andújar (tttp.org) τον οποίο συνάντησα τυχαία σε μια έκθεση και ανωνυμο-επώνυμα μου έδειξε τον τρόπο με τον οποίο μπορούσα να εκτιμήσω τι κρύβεται πίσω απ’ όσα θαύμαζα στην οθόνη μου. Είναι εύκολο να κοιτάξει κανείς τη λίστα στη Wikipedia και να δει ποιος υπήρξε ο μεγαλύτερος έλληνας καλλιτέχνης, αφού όμως πρέπει να διαλέξω, θα πω τον Πολυχρόνη Λεμπέση, επειδή όλοι θα συμφωνούσαν ότι ήταν ικανότατος. Σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, καλλιτέχνης σημαίνει να μη φοβάσαι να εκφράσεις τη γνώμη σου. Πόσο κόσμο αφορά η σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα; Σε γενικές γραμμές, προϊόντα πνευματικής εργασίας ελευθέρας πνοής δεν έχουν κανέναν λόγο να είναι φιλικά ή χρήσιμα. Κάποιοι από τους χώρους στους οποίους στεγάζονται ευτυχώς είναι».
* Τον Σωτήρη Μπακαγιάννη επέλεξε η Μαρίνα Φωκίδη, ανεξάρτητη επιμελήτρια, διευθύντρια της Kunsthalle Athena και του περιοδικού «South», για τον τρόπο με τον οποίο «χρησιμοποιεί αυτοσχεδιαστικά και ελεύθερα τον προγραμματισμό και τους κώδικες προκειμένου να εκφράσει τις ανησυχίες του και τα ερεθίσματα που δέχεται από την κοινωνία. Νομίζω πως είναι ένα καλλιτεχνικό ιδίωμα, μια χειρονομία που τροφοδοτεί και θα τροφοδοτήσει την εικαστική κουλτούρα και την τέχνη στο μέλλον και για πολύ καιρό».
**Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 11 Αυγούστου 2013
