Σε μια μικρή ρεματιά στα νοτιοδυτικά της Σκάλας Ωρωπού έχουν αποκαλυφθεί από τις αρχές του 20ού αιώνα τα ερείπια ενός αρχαιολογικού χώρου ο οποίος παραμένει ως σήμερα άγνωστος στους περισσότερους από εμάς. Το Αμφιάρειο, το μεγαλύτερο ιερό του χθόνιου θεού και ήρωα του Αργους Αμφιαράου, απλώνεται σήμερα σε μια επισκέψιμη έκταση τεσσάρων στρεμμάτων στο Μαυροδήλεσι. Χάρη στην πρωτοβουλία της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Monumenta, τα τελευταία τρία καλοκαίρια οι λάτρεις των μνημείων έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν δωρεάν και να γνωρίσουν από κοντά τον αρχαιολογικό χώρο. Η εφετινή πρόσκληση είναι για την Κυριακή 28 Ιουλίου, καλώντας όχι μόνο στους κατοίκους των γύρω περιοχών αλλά και εκείνους της πρωτεύουσας να κάνουν μια όμορφη και εκπαιδευτική βόλτα λίγο έξω από την πόλη.
«Το Αμφιάρειο είναι ένας αρχαιολογικός χώρος που εντυπωσιάζει τους επισκέπτες, καθώς είναι κρυμμένο μέσα σε ένα όμορφο πευκοδάσος. Στις δύο προηγούμενες περιηγήσεις μας, οι οποίες συγκέντρωσαν περί τα 120-150 άτομα, όλοι έμειναν ενθουσιασμένοι» αναφέρει στο «Βήμα» η κυρία Ειρήνη Γρατσία, μέλος της Monumenta. Είναι μάλιστα εκείνη που πρώτη γνώρισε και μελέτησε το ιερό στα φοιτητικά της χρόνια και θέλησε μέσα από τη δράση της Monumenta να το κάνει ευρύτερα γνωστό. Οπως επισημαίνει εξάλλου, η επισκεψιμότητα του χώρου παραμένει μικρή, παρ’ ότι είναι ανοιχτός όλον τον χρόνο.
Γνωριμία με ένα «κρυμμένο» μνημείο
Σε μια από τις παλαιότερες ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας, η οποία ξεκίνησε το 1884 και ύστερα από διαλείμματα ολοκληρώθηκε το 1929, αποκαλύφθηκαν ερείπια του Αμφιαρείου, με πολυτιμότερες όλων τις εκατοντάδες επιγραφές που δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τον αρχαίο κόσμο, την ιστορία του ιερού και τους ξεχωριστούς επισκέπτες του. Η ίδρυση του ιερού στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. απετέλεσε μεγάλο γεγονός για την πόλη του Ωρωπού, της οποίας αποτελούσε μάλιστα το εθνικό ιερό με φήμη που απλώθηκε σύντομα σε όλη την αρχαία Ελλάδα. Ο βωμός του μάλιστα ήταν μνημειακών διαστάσεων για τους χρόνους εκείνους.
Το Αμφιάρειο είναι χτισμένο στις όχθες ενός χειμάρρου, της Χαράδρας όπως τον έλεγαν οι αρχαίοι, ο οποίος μάλιστα εφέτος δεν είναι ξερός χάρη στις βροχές του περασμένου χειμώνα. Στην αριστερή του όχθη βρίσκονται τα επίσημα οικοδομήματα, ο ναός, ο βωμός, η στοά και το θέατρο, ενώ στη δεξιά απλώνεται η κατοικίδια συνοικία. Στην κατοικίδια συνοικία, εκτός από γραφεία, καταστήματα και ξενοδοχεία, βρίσκονταν η Αγορά και η Κλεψύδρα, που ήταν το μεγάλο υδραυλικό ρολόι του ιερού. «Η δομή του Αμφιαρείου θυμίζει μια μικρογραφία της κοινωνίας της εποχής, καθώς διέθετε χώρους φιλοξενίας, αγορά, καταστήματα. Πολλοί πιστοί διανυκτέρευαν στον χώρο προκειμένου να καταγραφεί το όνομά τους και να πάρουν σειρά για να ζητήσουν χρησμό από τον Αμφίαρο» εξηγεί η κυρία Γρατσία.
Σήμερα σώζονται τα ερείπια των κτισμάτων του ιερού, τα οποία οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν. Στη διάρκεια της περιήγησης θα μάθουν όχι μόνο την ιστορία του Αμφιαρείου, αλλά και από τι κινδυνεύει σήμερα το μνημείο, καθώς και με ποιον τρόπο μπορούμε να το προστατεύσουμε. Υπάρχουν όμως και πολλά ακόμη «μυστικά», τα οποία πιθανώς δεν μας έχουν ακόμη αποκαλυφθεί, περιμένοντας ακόμα μία ανασκαφή για να έρθουν στο φως. Ενα από τα στοιχεία του χώρου που προσφάτως, χάρη στην επιμονή της Monumenta, έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των αρμοδίων είναι το θέατρο, για τη μελέτη, τεκμηρίωση και ανάδειξη του οποίου καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια.
Εκδρομή λίγο έξω από την πόλη
Τα τρία τελευταία καλοκαίρια η δωρεάν περιήγηση της Monumenta στο Αμφιάρειο γίνεται αφορμή για πολλές οικογένειες από την ευρύτερη περιοχή της Βορειοανατολικής Αττικής, αλλά και την Αθήνα, να απολαύσουν μια μονοήμερη εκδρομή μαζί με τα παιδιά τους. «Είναι μια ευκαιρία για όλους μας να ξεφύγουμε από την πόλη. Με μόνο εξοπλισμό κλειστά παπούτσια, καπέλα και φωτογραφική μηχανή μπορούμε να βρεθούμε στη φύση και να γνωρίσουμε ένα ξεχωριστό μνημείο» προτείνει η κυρία Γρατσία. Η περιήγηση θα διαρκέσει δύο ώρες, ο χώρος όμως παραμένει ανοιχτός για όσους επιθυμούν να τον εξερευνήσουν περαιτέρω.
Το ραντεβού για την ξενάγηση δίδεται την Κυριακή 28 Ιουλίου στις 11 το πρωί στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να φθάσουν ως εκεί μόνο με αυτοκίνητο∙ και αυτός είναι προφανώς ένας από τους λόγους που ο αρχαιολογικός χώρος δεν έχει τη δέουσα επισκεψιμότητα, παρά το ότι το εισιτήριο είναι μόλις 2 ευρώ και 1 ευρώ το μειωμένο. Η εικόνα από τα μέχρι στιγμής εισιτήρια επιβεβαιώνει το παραπάνω: τα τελευταία 11 χρόνια έχουν κοπεί μόλις 21.193 εισιτήρια, δείγμα του πόσο «άγνωστος» παραμένει αυτός ο χώρος. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.monumenta.org ή καλέστε στο 6973 308.857.
HeliosPlus
