Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου -κανείς όμως δεν γνωρίζει γιατί. Μια νέα έρευνα δείχνει τώρα ότι τα βακτήρια που ζουν στο έντερο παχύσαρκων ποντικών παράγουν μια καρκινογόνο ουσία που είχε ξεφύγει μέχρι σήμερα από την προσοχή των επιστημόνων.
Η αναπάντεχη ανακάλυψη
«Έμεινα έκπληκτος. Δεν περιμέναμε ποτέ ότι οι αλλαγές στη μικροχλωρίδα του εντέρου είναι ο παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου» σχολιάζει ο Έιτζι Χάρα του Ιαπωνικού Ιδρύματος Έρευνας στον Καρκίνο. Η μελέτη του δημοσιεύεται στο περιοδικό «Nature».
Ο Χάρα και οι συνάδελφοί του ήθελαν να εξετάσουν γιατί η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως του ήπατος και του παχέος εντέρου. Χορήγησαν λοιπόν μια καρκινογόνο ουσία σε ποντίκια κανονικού βάρους, καθώς και σε ποντίκια που κατανάλωναν υπερβολικά πολλές θερμίδες, μέχρι να γίνουν παχύσαρκα. Η διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις δύο ομάδες ήταν εντυπωσιακή:Όλα τα παχύσαρκα πειραματόζωα εμφάνισαν καρκίνο του ήπατος, ενώ στη δεύτερη ομάδα μόλις το 5% των ζώων εμφάνισε όγκους, και μάλιστα όχι στο συκώτι αλλά στους πνεύμονες.
Τα πειράματα
Τα αποτελέσματα ήταν ίδια όταν το πείραμα επαναλήφθηκε με ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να γίνονται παχύσαρκα ακόμα και όταν ακολουθούν μια υγιή δίαιτα. Και σε αυτή την περίπτωση τα πειραματόζωα εμφάνισαν καρκίνο του ήπατος, ένδειξη ότι οι όγκοι οφείλονταν στην ίδια την παχυσαρκία και όχι στη διαφορετική δίαιτα.
Οι αιματολογικές εξετάσεις αποκάλυψαν τελικά έναν πιθανό ένοχο: στο αίμα των παχύσαρκων ποντικών ανιχνεύθηκαν υψηλά επίπεδα δεσοξυχολικού οξέος (DCA). Το DCA, μια ουσία που προκαλεί βλάβες στο DNA και τελικά καρκίνο, σχηματίζεται όταν τα μικρόβια του εντέρου μεταβολίζουν τη χολή του πεπτικού συστήματος. Ο ρόλος του DCA επιβεβαιώθηκε με νέα πειράματα: η τεχνητή αύξηση του οξέος αύξανε την πιθανότητα καρκίνου, ενώ η τεχνητή μείωση των επιπέδων του μείωνε τον κίνδυνο ανάλογα.
Γιατί όμως να παράγεται περισσότερο DCA από τη μικροχλωρίδα ειδικά των παχύσαρκων ζώων. Η μελέτη έδειξε ότι το έντερο των παχύσαρκων ποντικών φιλοξενεί περισσότερα Gram-θετικά βακτήρια. Μάλιστα, η χορήγηση ενός αντιβιοτικού που σκοτώνει επιλεκτικά τα Gram-θετικά βακτήρια μείωσε τόσο τα επίπεδα του DCA όσο και την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.
Ο μηχανισμός
Περαιτέρω μελέτες θα πρέπει τώρα να δείξουν ότι ο ίδιος μηχανισμός συνδέει την παχυσαρκία με τον καρκίνο και στον άνθρωπο. Θα πρέπει επίσης να δείξουν με ποιο μηχανισμό επηρεάζει η παχυσαρκία τη σύνθεση της μικροχλωρίδας, καθώς και πώς τα Gram-θετικά μικρόβια αυξάνουν τα επίπεδα του DCA. Όπως φαίνεται όμως η μελέτη της παχυσαρκίας και του καρκίνου γίνεται ακόμα ένας τομέας της ιατρικής που καταπιάνεται με τα μικρόβια του εντέρου -προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τη μικροχλωρίδα με το διαβήτη, τις αλλεργίες, το ευερέθιστο έντερο, ακόμα και τη συμπεριφορά.
