Έπειτα από δημόσια διαβούλευση που έδειξε ότι το κοινό δεν είναι αντίθετο στην ιδέα, η Βρετανία σκοπεύει να επιτρέψει μια νέα μέθοδο εξωσωματικής γονιμοποίησης, στην οποία ορισμένα ελαττωματικά γονίδια της μητέρας αντικαθίστανται με τα αντίστοιχα γονίδια μιας δότριας.
Η νέα μέθοδος μεταφοράς του λεγόμενου μιτοχονδριακού DNA, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο σε βρετανικά και αμερικανικά εργαστήρια, ουσιαστικά θα οδηγούσε στη γέννηση γενετικά τροποποιημένων βρεφών, τα οποία φέρουν γενετικό υλικό από τρία άτομα.
Η αιτία
Αυτό ανησυχεί τους επικριτές της νέας τεχνολογίας, ωστόσο οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν την ιδέα, καθώς η μέθοδος αφορά την αντικατάσταση λίγων μόνο γονιδίων σε περιπτώσεις σοβαρών γενετικών παθήσεων.
H αντικατάσταση των μιτοχονδρίων παραμένει απαγορευμένη στη Βρετανία, είναι όμως γνωστό ότι είχε εφαρμοστεί στο παρελθόν σε σχετικά λίγες περιπτώσεις στις ΗΠΑ. Περίπου ένα στα 6.500 παιδιά γεννιούνται σήμερα με σοβαρές παθήσεις των μιτοχονδρίων, οργανιδίων των κυττάρων που αναλαμβάνουν το μεταβολισμό των τροφών και λειτουργούν έτσι ως ενεργειακά εργοστάσια.
Τα μιτοχόνδρια είναι τα μόνα οργανίδια των κυττάρων που διαθέτουν το δικό τους γενετικό υλικό, διαφορετικό από το γενετικό υλικό στον κυτταρικό πυρήνα. Το μιτοχονδριακό DNA περιέχει όμως μόλις 36 γονίδια, συγκριτικά με τα 20.000 γονίδια του πυρηνικού DNA.
Οι παραλλαγές
Η νέα μέθοδος έχει διάφορες παραλλαγές, ουσιαστικά όμως αφορά τη μεταφορά υγιών μιτοχονδρίων από το ωάριο μιας δότριας στο ωάριο της μητέρας, πριν ή μετά τη γονιμοποίησή του με το σπέρμα του πατέρα (τα μιτοχόνδρια κληροδοτούνται μόνο από τη μητέρα και όχι από το σπερματοζωάριο).
Η αρχίατρος της βρετανικής κυβέρνησης, Ντέιμ Σάλι Ντέιβις, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι η νομοθεσία που επιτρέπει την αντικατάσταση των μιτοχονδρίων θα περάσει από το Κοινοβούλιο εντός του έτους.
Τα βρέφη που γεννιούνται με τη νέα μέθοδο εξωσωματικής θα παρακολουθούνται για όλη τη ζωή τους, επισήμανε. «Οι μιτοχονδριακές ασθένειες, όπως καρδιοπάθειες, ηπατοπάθειες, απώλεια του συντονισμού των μυών και άλλες σοβαρές παθήσεις όπως η μυϊκή δυστροφία, μπορούν να έχουν συντριπτικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων που τις κληρονομούν» είπε η Ντέιβις, και ζήτησε την επίσημη έγκριση της κυβέρνησης το ταχύτερο δυνατό.
Η σημερινή νομοθεσία της Βρετανίας απαγορεύει την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας επειδή είναι ουσιαστικά μια μορφή γονιδιακής θεραπείας που αλλάζει την ανθρώπινη κληρονομικότητα -τα νέα μιτοχονδριακά γονίδια θα περνούν και στις επόμενες γενιές.
Η Δρ Ντέιβις επισήμανε ωστόσο ότι το μιτοχονδριακό DNA είναι ξεχωριστό από το πυρηνικό DNA, στο οποίο βρίσκεται η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπινων εμβρύων. Διευκρίνισε επίσης ότι δεν υπάρχουν σκέψεις για την εφαρμογή ανάλογων μεθόδων στο πυρηνικό DNA.
Παρά τις διαβεβαιώσεις, ορισμένες οργανώσεις αντέδρασαν στην ανακοίνωση, επικαλούμενες κυρίως το επιχείρημα της «ολισθηρής πλαγιάς», σύμφωνα με το οποίο η έγκριση της μεθόδου θα άνοιγε σταδιακά στο δρόμο για «μωρά κατά παραγγελία». «Οι τεχνικές αυτές είναι άχρηστες και μη ασφαλείς […]η απόφαση να περάσουμε την κόκκινη γραμμή θα οδηγήσει τελικά σε μια ευγονική αγορά βρεφών κατά παραγγελία» υποστήριξε στο Reuters ο Δρ Ντέιβιντ Κινγκ, διευθυντής της οργάνωσης Human Genetics Alert. Πάντως και οι έξι ειδικοί που κλήθηκαν να σχολιάσουν το θέμα στον Independent δήλωσαν ικανοποιημένοι με την απόφαση.