Την αναζητούσα επί δύο ολόκληρες εβδομάδες. Είχα πλέον απογοητευθεί, όταν έλαβα, επιτέλους, το μήνυμά της μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η Λουσίντα Τσάιλντς με ενημέρωνε ότι θα μπορούσαμε να μιλήσουμε τηλεφωνικά την επομένη, πολύ νωρίς το πρωί, στο νούμερο του ξενοδοχείου όπου είχε καταλύσει στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.
Συνεπής στο ραντεβού μας η διάσημη αμερικανίδα χορογράφος και –εδώ και αρκετά χρόνια –σκηνοθέτρια της όπερας μου μίλησε αρχικά για την πρώτη της επίσκεψη στην Αθήνα, πριν από μερικούς μήνες. Ηρθε προκειμένου να συμμετάσχει στη σειρά «Εν Λευκώ» της Καμεράτα – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και «το πρώτο που έκανα, με το που βγήκα από το αεροπλάνο σχεδόν, ήταν να πάω στην Ακρόπολη. Υπέροχη αίσθηση… Γενικότερα μου άρεσε η πόλη σας, θα επιστρέψω με χαρά».
Η 73χρονη Τσάιλντς θα βρεθεί εκ νέου στην πρωτεύουσα για τις παραστάσεις της όπερας του Χέντελ «Αλέξανδρος» που παρουσιάζει η Καμεράτα στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία και χορογραφία δική της και με ένα διεθνές καστ ερμηνευτών. Η φιλόδοξη παράσταση έχει ήδη παιχθεί με επιτυχία στο εξωτερικό –σε Γερμανία και Γαλλία –ενώ η ηχογράφηση της όπερας υπό τον Γιώργο Πέτρου η οποία κυκλοφόρησε από την εταιρεία Decca απέσπασε σημαντικές διεθνείς διακρίσεις.
Χορογράφος με διεθνή καριέρα και σπουδαίες συνεργασίες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, πώς αποφάσισε, πριν από περίπου 20 χρόνια, να ασχοληθεί και με την όπερα; «Η πρώτη μου επαφή ήταν σε μια παραγωγή της «Σαλώμης» του Ρίχαρντ Στράους στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ το 1992 και πραγματικά η πρόταση να κάνω τη χορογραφία ήταν μια έκπληξη» θυμάται. «Τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο Λυκ Μποντί και ήταν μια υπέροχη εποχή για το Φεστιβάλ: καλούσαν σκηνοθέτες όπως ο Πίτερ Σέλαρς, η Ντέμπορα Γουόρνερ, υπήρχε γενικότερα μια ζύμωση, μια αναζήτηση… Ο σκηνοθέτης μού ζήτησε να συνεργαστώ στον περίφημο «Χορό των επτά πέπλων» και είχα τη μοναδική ευκαιρία να δουλέψω με την πρωταγωνίστρια και να δω από πρώτο χέρι το πώς λειτουργούν οι ιδέες που είχα για την κίνηση σε μια όπερα».
Και «Λόενγκριν» και «Αϊνστάιν»
Η Τσάιλντς ομολογεί πως η εμπειρία ήταν εντελώς διαφορετική από την «αυτόνομη» χορογραφία. «Είχα το λεξιλόγιό μου ως χορογράφος, αλλά η αλήθεια είναι ότι με τους λυρικούς τραγουδιστές οφείλεις να εργαστείς εντελώς διαφορετικά. Πρέπει να έχεις διάθεση συνεργασίας, ώστε να βρεις την κίνηση που θα τους διευκολύνει, θα είναι η κατάλληλη γι’ αυτούς και θα έχει την ιδιότητα να είναι λειτουργική σε σχέση με την αυστηρή πειθαρχία του τραγουδιού, στην οποία δεν ήθελα να αναμειχθώ –ή, μάλλον, να την ταράξω».
Εκτοτε η Λουσίντα Τσάιλντς χορογράφησε και αργότερα σκηνοθέτησε ουκ ολίγες λυρικές παραγωγές: τη «Ζαΐδα» του Μότσαρτ στο La Monnaie των Βρυξελλών, τον βαγκνερικό «Λόενγκριν» στην Οπερα του Λος Αντζελες, το «Ορφέας και Ευρυδίκη» του Γκλουκ στην Οπερα της Σκωτίας κ.ά. Τον Απρίλιο του 2012 συνεργάστηκε με την Οπερα του Ρήνου στον «Φαρνάκη» του Βιβάλντι και αγάπησε το μπαρόκ. Σύντομα προέκυψε ο «Αλέξανδρος» και η ίδια δηλώνει πολύ χαρούμενη για αυτή την εμπειρία.
«Δεν το βρήκα δύσκολο να λειτουργήσω στην πειθαρχία που απαιτεί το μπαρόκ» σχολιάζει. «Από τη μία ήταν κάτι τελείως καινούργιο για μένα, από την άλλη όμως υπήρχαν πολλά στοιχεία που βρίσκονταν αρκετά κοντά στους κώδικες του μεταμοντέρνου και γενικότερα στις ιδέες που μου είναι οικείες σε ολόκληρη την καλλιτεχνική πορεία μου».
Στο σημείο αυτό αναφέρει τον Φίλιπ Γκλας και την περίφημη όπερά του «Ο Αϊνστάιν στην παραλία», όπου η ίδια συνεργάστηκε με τον συνθέτη και με τον Μπομπ Γουίλσον ως πρώτη χορεύτρια και χορογράφος. «Το ύφος του μεταμοντέρνου έχει να κάνει με έναν αφηρημένο τρόπο δουλειάς» λέει και επανέρχεται στον «Αλέξανδρο»: «Στην προκειμένη περίπτωση δούλεψα πολύ με τη μουσική, ακολούθησα τη δομή και τον τόνο της, και κάπως έτσι εξέλιξα τις σκηνοθετικές μου ιδέες».
Η Τσάιλντς παραδέχεται ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στην μπαρόκ όπερα και σε αυτήν του 19ου αιώνα. Εχουν άλλους κώδικες, υποστηρίζει. Σε ό,τι αφορά τη σύγχρονη λυρική δημιουργία, λέει πως την ενδιαφέρει επίσης. Συνεργάστηκε άλλωστε με τον Τζον Ανταμς χορογραφώντας την όπερά του «Doctor Atomic», που έκανε πρεμιέρα στο Σαν Φρανσίσκο και αργότερα «αναβίωσε» στο Φεστιβάλ της Ολλανδίας και στη Λυρική Οπερα του Σικάγου, ενώ την επόμενη χρονιά θα «ζωντανέψει» στη Γαλλία, σε νέα παραγωγή.
Είναι άραγε διαφορετικός ο κόσμος της όπερας στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ; «Προσωπικά μόνο για τη Νέα Υόρκη μπορώ να μιλήσω» απαντά. «Εξω από εκεί το τοπίο δεν μου είναι ιδιαίτερα γνωστό. Σκέφτομαι όμως ότι στο Λος Αντζελες θα παρουσιάσουν τον «Αϊνστάιν στην παραλία» για πρώτη φορά ύστερα από 30 χρόνια. Στην Ευρώπη έχουμε ήδη κάνει τρεις περιοδείες. Αυτό ίσως λέει κάτι» καταλήγει με νόημα.
Τρία αστέρια του τραγουδιού και τα κουτσομπολιά
Ο Χέντελ έγραψε την όπερα «Αλέξανδρος» για τρεις από τους διασημότερους τραγουδιστές της εποχής του: τον καστράτο Σενεσίνο, τη σοπράνο Φραντσέσκα Κουτσόνι και τη Φαουστίνα Μπορντόνι. Οπως ήταν φυσικό, η συνύπαρξη τριών «σταρ» τέτοιου κύρους στο Λονδίνο του 1726 πυροδότησε συζητήσεις και… κουτσομπολιά, τα οποία ο συνθέτης εκμεταλλεύτηκε προκειμένου να δημιουργήσει έναν «μύθο» γύρω από την παραγωγή. Η όπερα, η οποία έκανε πρεμιέρα με εξαιρετική επιτυχία στο King’s Theatre στις 5 Μαΐου 1726, αποτελεί πεδίον δόξης λαμπρόν για το πρωταγωνιστικό τρίο, καθώς οι απαιτήσεις των ρόλων είναι εξαιρετικά μεγάλες.
Ο Χέντελ έγραψε την όπερα «Αλέξανδρος» για τρεις από τους διασημότερους τραγουδιστές της εποχής του: τον καστράτο Σενεσίνο, τη σοπράνο Φραντσέσκα Κουτσόνι και τη Φαουστίνα Μπορντόνι. Οπως ήταν φυσικό, η συνύπαρξη τριών «σταρ» τέτοιου κύρους στο Λονδίνο του 1726 πυροδότησε συζητήσεις και… κουτσομπολιά, τα οποία ο συνθέτης εκμεταλλεύτηκε προκειμένου να δημιουργήσει έναν «μύθο» γύρω από την παραγωγή. Η όπερα, η οποία έκανε πρεμιέρα με εξαιρετική επιτυχία στο King’s Theatre στις 5 Μαΐου 1726, αποτελεί πεδίον δόξης λαμπρόν για το πρωταγωνιστικό τρίο, καθώς οι απαιτήσεις των ρόλων είναι εξαιρετικά μεγάλες.
Το λιμπρέτο αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα που αφορούν τις περιπέτειες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ινδία και το περίφημο ξέσπασμά του στον Κλείτο. Ωστόσο, τα γεγονότα αυτά αποτελούν απλώς την αφορμή για το ξετύλιγμα ενός φανταστικού μπαρόκ παραμυθιού το οποίο μικρή σχέση έχει μόνο με τους ιστορικούς χαρακτήρες που όλοι γνωρίζουμε.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
