Ο πρώην δήμαρχος Τιράνων Εντι Ράμα, αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αναμένεται να κερδίσει τις αλβανικές εκλογές την Κυριακή και να διαδεχθεί τον Σαλί Μπερίσα στην πρωθυπουργία. Ωστόσο, λόγω της ιδιάζουσας κατάστασης στη γειτονική χώρα, η Ευρώπη ενδιαφέρεται περισσότερο για το αν οι εκλογές θα είναι ελεύθερες και δίκαιες παρά για το ποιος θα εκλεγεί. Οι δημοσκοπήσεις πάντως φέρνουν πρώτο το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με διαφορά ως και πέντε μονάδων από το Δημοκρατικό Κόμμα του Μπερίσα. Στις εκλογές αυτές μάλιστα, ο Ράμα πρωταγωνίστησε και σε πολιτικές διαφημίσεις που προβλήθηκαν από την ελληνική τηλεόραση στα αλβανικά με ελληνικούς υποτίτλους.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα υπόσχεται την «Αναγέννηση» της Αλβανίας, κάτι που αποτελεί και το επίσημο προεκλογικό του σύνθημα. Ο Ράμα αποκαλεί τον Μπερίσα «παππού με αλεξίσφαιρο γιλέκο, που λέει μόνο παραμύθια». Ανάμεσα στις κυριότερες υποσχέσεις του είναι η μείωση της φορολογίας για τους χαμηλόμισθους και τα μεσαία εισοδήματα εις βάρος των υψηλότερων εισοδημάτων, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος, η ενίσχυση της αστυνομίας για να βελτιωθεί η ασφάλεια και η δημόσια τάξη, η απαλλαγή των βασικών διατροφικών αγαθών από τους φόρους και η αύξηση της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη της επαρχίας.
«Για μια ευρωπαϊκή Αλβανία»
«Σήμερα η Αλβανία έχει προβλήματα. Η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί, δικαιοσύνη δεν υπάρχει, η φτώχεια εξαπλώνεται κάθε μέρα και περισσότερο, δύο στους τρεις νέους είναι άνεργοι, ένας στους δύο δεκαπεντάχρονους δεν ξέρει να γράφει και να διαβάζει» λέει ο Ράμα στο σποτάκι που προβλήθηκε από την ελληνική τηλεόραση, καλώντας τους Αλβανούς να ψηφίσουν το Σοσιαλιστικό Κόμμα «για μια ευρωπαϊκή Αλβανία». Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Αλβανίας αποτελεί προτεραιότητα και για τα δύο κόμματα. Ομως αν οι εκλογές της Κυριακής δεν είναι δίκαιες και ελεύθερες, θα πληγεί η ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας η οποία αιτήθηκε την ένταξή της στην ΕΕ πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά δεν έχει λάβει ακόμα επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας.
Ο Ράμα, που σε λίγες ημέρες θα κλείσει τα 49 του χρόνια, είναι αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το 2005. Εχει διατελέσει υπουργός Πολιτισμού για δύο χρόνια –ως το 2000, όταν εξελέγη δήμαρχος της αλβανικής πρωτεύουσας, θέση στην οποία διατηρήθηκε για 11 χρόνια. Γιος ενός γλύπτη και μίας γιατρού, ο ίδιος ασχολήθηκε στα νεανικά του χρόνια με το μπάσκετ. Μετά την πτώση του Κομμουνισμού, το 1991, αναμείχθηκε στα πρώτα δημοκρατικά κινήματα ξεκινώντας από το φοιτητικό το οποίο εγκατέλειψε ύστερα από έντονη διαφωνία για ιδεολογικά ζητήματα με τον Μπερίσα.
Στη συνέχεια, ο Ράμα δίδαξε στην Ακαδημία Τεχνών της Αλβανίας, παντρεύτηκε μία ηθοποιό με την οποία απέκτησε έναν γιο, χώρισε και το 1994 αποφάσισε να ξενιτευτεί –όπως και το μεγαλύτερο μέρος των συμπατριωτών του. Ο Ράμα πήγε στη Γαλλία όπου δραστηριοποιήθηκε ως καλλιτέχνης, ώσπου το 1998 ο τότε πρωθυπουργός, ο Σοσιαλιστής Φατός Νάνο, του ζήτησε να επιστρέψει στην Αλβανία και να αναλάβει το υπουργείο Πολιτισμού.
Τη μεγαλύτερη σφραγίδα του όμως στην πολιτική ο Ράμα την άφησε ως δήμαρχος Τιράνων. Οταν πρωτοεξελέγη, ανέλαβε μία πόλη της οποίας ο πληθυσμός είχε εκτιναχθεί από τις 200.000 στις 800.000 κατοίκους μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, ενώ δεν διέθετε υποδομές, όπως δίκτυο υπονόμων ή σύστημα συλλογής απορριμμάτων. Στις τρεις θητείες του ως δήμαρχος κατεδάφισε εκατοντάδες αυθαίρετα στην πρωτεύουσα, μάζεψε τα σκουπίδια που σχημάτιζαν σωρούς, επισκεύασε τις λακκούβες στους δρόμους και έβαψε με έντονα χρώματα (κίτρινο, πράσινο, βιολετί, πορτοκαλί) τις προσόψεις των κτιρίων στο κέντρο των Τιράνων δίνοντάς τους έναν αέρα ποπ αρτ. Οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι επικεντρώθηκε στις καλλωπιστικές αλλαγές αλλά όταν ηττήθηκε στις τοπικές εκλογές του 2011 τα Τίρανα συνέχιζαν να έχουν τρεχούμενο νερό μόνο για έξι ώρες την ημέρα.
Κρίσιμο τεστ οι εκλογές
Πριν από τρία χρόνια ο Ράμα παντρεύτηκε τη Λίντα, ακτιβίστρια από την κοινωνία των πολιτών. Σύμφωνα με αναλυτές του ΕΛΙΑΜΕΠ, η εκστρατεία για τις εκλογές της Κυριακής χαρακτηρίστηκε από μεγάλη πόλωση, αλληλοκατηγορίες για διαφθορά και σκάνδαλα και «προσβολές που ξεπερνούν τα όρια του αποδεκτού στον πολιτικό λόγο».
Πριν από τρία χρόνια ο Ράμα παντρεύτηκε τη Λίντα, ακτιβίστρια από την κοινωνία των πολιτών. Σύμφωνα με αναλυτές του ΕΛΙΑΜΕΠ, η εκστρατεία για τις εκλογές της Κυριακής χαρακτηρίστηκε από μεγάλη πόλωση, αλληλοκατηγορίες για διαφθορά και σκάνδαλα και «προσβολές που ξεπερνούν τα όρια του αποδεκτού στον πολιτικό λόγο».
Η Αλβανία βρίσκεται υπό την πίεση της ΕΕ να διοργανώσει τις πρώτες μη νοθευμένες εκλογές από την πτώση του Κομμουνισμού. «Η έλλειψη εποικοδομητικού διαλόγου, η συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα και η βαθιά πόλωση δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για αισιοδοξία» καταλήγουν οι αναλυτές του ΕΛΙΑΜΕΠ. «Οι εκλογές της 23ης Ιουνίου θα αποτελέσουν κρίσιμο τεστ για το αν η Αλβανία θα μπορέσει να ακολουθήσει τον δρόμο της ένταξης στην ΕΕ. Αν αποτύχει, οι πραγματικοί ηττημένοι θα είναι οι αλβανοί πολίτες».
HeliosPlus
