«Η ομοσπονδιακή τράπεζα (Fed) μοιάζει με τον πατέρα που ετοιμάζεται να τραβήξει τα χέρια του από το παιδί του που μαθαίνει ποδήλατο. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος το παιδί να μην έχει μάθει ακόμα ισορροπία και μετά από λίγο να πέσει». Με αυτή την παραστατική εικόνα σχολίαζαν χθες οι New York Times τις τελευταίες δηλώσεις του προέδρου της Fed Μπεν Μπερνάνκι ο οποίος εμφανίστηκε αισιόδοξος για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας προαναγγέλλοντας σταδιακή ελάττωση των μέτρων στήριξης της εγχώριας ζήτησης.
Πρόκειται για την περίφημη πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης» που εφαρμόζει η κεντρική τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω της αγοράς κρατικών χρεογράφων (ασφάλιστρα και ομόλογα) παράλληλα με τη διατήρηση του βασικού επιτοκίου στο ιστορικό χαμηλό -μηδενικό- επίπεδο.
Ο Μπερνάνκι εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος από ποτέ στην τελευταία συνέντευξη δηλώνοντας ότι η Τράπεζα εξετάζει την επιβράδυνση του ρυθμού αγοράς ομολόγων μέσα στους επόμενους μήνες λόγω της επί τα βελτίω αναθεωρημένης εκτίμησης της Fed για την πορεία της ανεργίας την επόμενη χρονιά.
Συγκεκριμένα, οι τριμηνιαίες προβλέψεις που παρουσιάστηκαν στην Ουάσιγκτον κάνουν λόγο για μείωση της ανεργίας στο 7,2% τη φετινή χρονιά και για ακόμα χαμηλότερο ποσοστό ανέργων στο 6,5% το 2014 (σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο). Ο κεντρικός τραπεζίτης διευκρίνισε βέβαια ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 85 δισ. δολαρίων (κάθε μήνα) θα συνεχιστεί προς το παρόν και θα αρχίσει να ελαττώνεται μόνο εφόσον επαληθευτούν οι βελτιωμένες προβλέψεις.
Ο Μπερνάνκι προετοιμάζει έξοδο χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις
Όμως οι αγορές φαίνεται ότι δεν συμμερίζονται τη συγκρατημένη αισιοδοξία της Fed καθώς ανησυχούν μήπως η σχετική απόφαση είναι πρόωρη και επιδράσει αρνητικά στην ψυχολογία των παραγόντων της οικονομίας. Η ανάλυση των αμερικανικών Times επισημαίνει ότι μπορεί ο αριθμός των ανέργων που ξαναβρίσκουν δουλειά να αυξάνεται, όμως στην πραγματικότητα ακολουθεί το ρυθμό αύξησης του πληθυσμού.
Το ποσοστό των Αμερικανών που εργάζονται σε σύγκριση με το σύνολο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού δεν έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια, σημειώνει η εφημερίδα. Παράλληλα ο πληθωρισμός παραμένει σε ανεπιθύμητα χαμηλό ποσοστό κοντά στο 1%, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών, κάτι που σημαίνει ότι η αμερικανική οικονομία δεν έχει καταφέρει ακόμα να ανακτήσει τη δυναμική που θα της επιτρέπει να υποστηρίζει μια σταθερή άνοδο τιμών. Η ομοσπονδιακή τράπεζα εκτιμά ότι μια ένδειξη «υγείας» της αμερικανικής οικονομίας θα ήταν η σταθεροποίηση του τιμάριθμου σε επίπεδα λίγο κάτω από το 2%.
Ετσι προς το παρόν ο Μπερνάνκι είναι «υποχρεωμένος» να διατηρήσει σε ισχύ την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) μέχρι η ανεργία να υποχωρήσει κάτω από το 6,5%. Αυτό όμως δεν πρόκειται να συμβεί πριν τα τέλη του 2014 (ακόμα και με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις). Ετσι πρακτικά η δεύτερη θητεία του Μπεν Μπερνάνκι, η οποία ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο του 2014, θα τερματιστεί πιθανότατα χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις αλλά σε ένα κλίμα αμφιθυμίας για την αμερικανική οικονομία. Κανείς δεν θα μπορεί να κατηγορήσει τον απερχόμενο τότε τραπεζίτη ότι δεν έκανε τίποτε για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της «αναιμικής ανάπτυξης». Ωστόσο ούτε ο ίδιος, ούτε ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του θα μπορεί να ισχυριστεί ότι οι ΗΠΑ ακολουθούν πλέον μια τροχιά σταθερής ανάκαμψης. Ο κίνδυνος εκτροχιασμού θα είναι κάθε άλλο παρά αμελητέος.
