Αβέβαιο παραμένει το μέλλον της τρικομματικής κυβέρνησης και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Ο κυβερνητικός συνασπισμός, ένα χρόνο μετά τη δημιουργία του, κλυδωνίζεται επικίνδυνα. Ο τελευταίος μεγάλος πολιτικός σεισμός που προκλήθηκε προ ημερών, από την υπόθεση της ΕΡΤ, άνοιξε βαθύ ρήγμα που εκτιμάται ότι είναι δύσκολο να κλείσει. Οι εξελίξεις είναι απρόβλεπτες και η κατάσταση εκτιμάται ως οριακή. Και αυτό διότι η απόφαση του κ. Αντ. Σαμαρά να μπει λουκέτο στην ΕΡΤ πυροδότησε ένα πρωτοφανές κύμα αντίδρασης, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό. Η πιο ηχηρή παρέμβαση που ενίσχυσε το αρνητικό κλίμα κατά της πρωθυπουργικής απόφασης ήταν από την Προεδρία της Δημοκρατίας, κύκλοι της οποίας μετέδιδαν ότι ο κ. Κάρ. Παπούλιας θεωρεί ότι η αναδιάρθρωση της ΕΡΤ μπορεί να γίνει εν λειτουργία και διαφωνεί με το… «μαύρο» στην οθόνη. Σε αυτό το συγκρουσιακό πεδίο, οι σχέσεις του Πρωθυπουργού με τους άλλους δυο κυβερνητικούς εταίρους, τους προέδρους του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ, τους κκ. Ευ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη, έχουν υποστεί σημαντικό πλήγμα.Οι τρεις εταίροι βρίσκονται ένα βήμα πριν από την οριστική ρήξη, μια εξέλιξη που θα επιφέρει τεκτονικές σεισμικές δονήσεις στο πολιτικό σύστημα της χώρας, ενώ είναι η πρώτη φορά που τίθεται ευθέως ζήτημα για τον τρόπο λειτουργίας του Πρωθυπουργού.
Οι ώρες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για τη χώρα που βρίσκεται σε μια δύσκολη περίοδο, ενώ η πορεία υλοποίησης του μνημονίου αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα (π.χ. οι αποκρατικοποιήσεις καρκινοβατούν, εκκρεμεί η εφαρμογή αρκετών προαπαιτούμενων μνημονιακών δράσεων, κ.ά.).
Πολλά για την επόμενη μέρα στη χώρα θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα της σύσκεψης, της πιο κρίσιμης εδώ και ένα έτος, τη Δευτέρα το απόγευμα, των πολιτικών αρχηγών που στηρίζουν την κυβέρνηση. Ή θα υπάρξει ένας έντιμος, μεγάλος συμβιβασμός μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων ή η χώρα θα οδηγηθεί, εν μέσω ενός έντονα πολωτικού κλίματος, σε πρόωρες εκλογές που μπορεί να διαμορφώσουν έναν ιδιαίτερα προβληματικό πολιτικό χάρτη. «Οι εκλογές μπορεί να γεννήσουν τέρατα και κανείς δεν θέλει να συμβεί αυτό» λένε οι πιο μυημένοι.
Το σίγουρο είναι ότι το γυαλί στην τρικομματική κυβέρνηση έχει ραγίσει. Πλέον, μετά και τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης και η καχυποψία μεταξύ των τριών εταίρων περισσεύει.
Η κίνηση του Πρωθυπουργού να προχωρήσει μόνος του και να κατέβει ο διακόπτης στην ΕΡΤ, παρά το γεγονός ότι οι κκ. Βενιζέλος και Κουβέλης ήταν αντίθετοι στο λουκέτο, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης που έγινε την περασμένη Κυριακή στο πατρικό σπίτι του κ. Σαμαρά, επέδρασε δραματικά και επιδείνωσε τις σχέσεις τους. Οι πρόεδροι του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ είναι εξοργισμένοι με τη στάση του κ. Σαμαρά, ο οποίος όμως επιμένει ότι έπραξε το σωστό και κινήθηκε δημοκρατικά, ενώ συνεργάτες του λένε ότι οι κκ. Κουβέλης και Βενιζέλος ήταν ενήμεροι για το λουκέτο στην ΕΡΤ.
Μένει να φανεί σε ποιο σημείο είναι έτοιμος ο Πρωθυπουργός να συμβιβαστεί και να… συνυπογράψει μια νέα συμφωνία με τους άλλους δυο κυβερνητικούς εταίρους για μια νέα αρχή, ενώ για το θέμα της ΕΡΤ η κεντρική γραμμή είναι: «Η ΕΡΤ έκλεισε οριστικά και η κοινή υπουργική απόφαση δεν αποσύρεται».
Η νέα αυτή αρχή δεν μπορεί να γίνει υπό τους σημερινούς όρους και πρέπει σε κάθε περίπτωση, όπως επιμένουν οι κκ. Βενιζέλος και Κουβέλης, να επαναπροσδιοριστεί και η προγραμματική συμφωνία και το πλαίσιο λειτουργίας της κυβέρνησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο Πρωθυπουργός καλείται να επιδείξει ικανότητα σύνθεσης κατά τη διάρκεια της σύσκεψης και να αλλάξει το αρνητικό κλίμα που υπάρχει ώστε να μη διαλυθεί τελείως ή ήδη ραγισμένη κυβερνητική συνοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ο κ. Σαμαράς θα εμφανιστεί με εναλλακτικά σενάρια, τα οποία επεξεργάζεται ήδη με τους στενούς του συνεργάτες, ώστε να διορθωθεί το πρόβλημα που δημιουργήθηκε και οι επικοινωνίες Μεγάρου Μαξίμου με το ΠαΣοΚ και τη ΔΗΜΑΡ θα είναι αλλεπάλληλες ως την τελευταία στιγμή.
Ηδη, τις τελευταίες ώρες καταβάλλονται πολλές προσπάθειες να προπαρασκευαστεί το έδαφος. Γι’ αυτό τον λόγο ο κ. Δ. Σταμάτης, υπουργός Επικρατείας και στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, επικοινώνησε τηλεφωνικά τουλάχιστον δυο φορές με τον κ. Βενιζέλο και συναντήθηκε με τον κ. Κουβέλη για να συζητήσει το συμβιβαστικό σχέδιο της κυβέρνησης για την ΕΡΤ. Και οι δύο αρνήθηκαν να το δεχθούν, λέγοντας ότι η μόνη λύση είναι να λειτουργήσει κανονικά η ΕΡΤ και μετά να συζητηθεί το όποιο σχέδιο αναδιάρθρωσης.
Ο Πρωθυπουργός αρνείται ότι ήταν μια αυταρχική απόφαση, όπως τον κατηγορούν οι κκ. Βενιζέλος και Κουβέλης, και επιμένει ότι οι δυο αρχηγοί ήταν ενήμεροι για τα σχέδια περί κλεισίματος της ΕΡΤ εδώ και καιρό. Ο ίδιος δεν δέχεται ότι αρνείται τη σύνθεση και τη συναίνεση, αν και από το ΠαΣοΚ και τη ΔΗΜΑΡ τον κατηγορούν για αυταρχικές πρακτικές.
Αν και τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών κυριαρχούν, ο κ. Σαμαράς δεν έχει στην ατζέντα του έναν εκλογικό αιφνιδιασμό, ενώ από το ΠαΣοΚ και τη ΔΗΜΑΡ, αν και μεταδίδουν ότι δεν επιθυμούν μια εκλογική αναμέτρηση, ξεκαθαρίζουν ότι δεν τη φοβούνται.
Παράλληλα, στο Μέγαρο Μαξίμου υπομειδιούν και με τα σενάρια που προωθούνται παρασκηνιακά από στελέχη του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ για εκκίνηση κοινοβουλευτικών διαδικασιών ώστε να υπάρξει ένα τρίτο πρόσωπο –πιθανότατα και εξωκοινοβουλευτικό –στη θέση του Πρωθυπουργού.
«Αυτά είναι αστειότητες και κάποια στιγμή θα δοθούν απαντήσεις» λένε από το πρωθυπουργικό περιβάλλον και επιμένουν ότι ο κ. Σαμαράς είναι ο πολιτικός που «έσωσε έναν χρόνο την παρτίδα» με πολύ επίπονη προσωπική δουλειά και συμπληρώνουν πως «είναι αυτός που θα διασφαλίσει την υπόσταση, τη λειτουργία, την προοπτική και την ενότητα της κυβέρνησης».
Η υπόθεση της ΕΡΤ ήταν η θρυαλλίδα των πολιτικών εξελίξεων και κανείς δεν μπορούσε στο Μέγαρο Μαξίμου να προβλέψει τις επιπτώσεις της απόφασης. Στο Μέγαρο Μαξίμου υποεκτίμησαν τις αντιδράσεις, αγνοήθηκε ο συμβολισμός της ΕΡΤ και ξαφνικά η κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός βρέθηκαν απολογούμενοι για μια απόφαση που έπληξε σε σημαντικό βαθμό επικοινωνιακά ό,τι είχε κτίσει με πολύ κόπο τους τελευταίους μήνες ο ίδιος ο κ. Σαμαράς.
Ο Πρωθυπουργός για μια ακόμη φορά δέχθηκε εισηγήσεις από στενούς του συνεργάτες, οι οποίες δεν ήταν μελετημένες. Τα τελευταία θετικά μηνύματα είχαν δώσει άλλον αέρα στον κ. Σαμαρά που θεώρησε ότι είχε τη «χρυσή ευκαιρία» να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές, που δεν είχαν γίνει κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, ώστε να εμφανιστεί ως μέγας μεταρρυθμιστής.
Στο πρωθυπουργικό γραφείο δεν εκτίμησαν ότι η αντίδραση των κκ. Βενιζέλου και Κουβέλη θα ήταν τέτοια που θα έθετε σε κίνδυνο τη συνοχή της κυβέρνησης. Ο κ. Σαμαράς και οι στενοί του συνεργάτες, οι κκ. Σταμάτης, Κ. Μπούρας, Χρ. Λαζαρίδης, Γ. Μουρούτης κ.ά. πίστευαν ότι τελικά θα επικρατούσε η απόφαση του Πρωθυπουργού.
Εξάλλου, είχαν μελετήσει δυο «μυστικές» δημοσκοπήσεις, όπου πάρα πολύ μεγάλος αριθμός πολιτών –62% στην πρώτη και 73% στη δεύτερη –ήθελε την εξυγίανση της ΕΡΤ.
Πρόταση Σαμαρά
Υστατη κίνηση για άρση του αδιεξόδου Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. Σε μια κίνηση καλής θέλησης για να αρθεί το αδιέξοδο στο θέμα της ΕΡΤ και να επέλθει η ηρεμία στην τρικομματική κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός κατέθεσε το βράδυ της Παρασκευής πρόταση να αρχίσει άμεσα η μετάδοση ενημερωτικού προγράμματος της δημόσιας τηλεόρασης. Με γενική αρχή ότι η ΕΡΤ έχει καταργηθεί, ο κ. Αντ. Σαμαράς πρότεινε, για να δοθεί λύση, ο ειδικός εκκαθαριστής που έχει οριστεί από το υπουργείο Οικονομικών να ορίσει άμεσα προσωρινή επιτροπή ευρείας διακομματικής αποδοχής.
Σκοπός, όπως δήλωσε ο κ. Σαμαράς, είναι να προσληφθεί μικρός αριθμός εργαζομένων, ώστε να αρχίσει αμέσως η μετάδοση ενημερωτικού προγράμματος της δημόσιας τηλεόρασης. Μάλιστα, ο Πρωθυπουργός αναφέρει ότι το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την ίδρυση του νέου φορέα δημόσιας τηλεόρασης που έχει κατατεθεί στη Βουλή, μπορεί να ψηφιστεί αμέσως την επόμενη εβδομάδα. «Αναμένω αντίστοιχη στάση ευθύνης από τους πολιτικούς αρχηγούς, ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα η συνεργασία μεταξύ μας, να συνεχιστεί η θετική πορεία της οικονομίας και να αποφευχθούν περιπέτειες για τον λαό μας» σημείωσε, υπονοώντας ότι και ο ίδιος είναι έτοιμος για όλα. Παράλληλα, από το βήμα του 9ου Συνεδρίου της ΟΝΝΕΔ το βράδυ της Παρασκευής, αφού είπε ότι υπάρχει και περιθώριο να συζητηθεί και μεταβατική περίοδος για την ΕΡΤ, έστειλε μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, λέγοντας με έντονο ύφος και τόνο: «Οι μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν με την ίδια δυναμική και δεν θα συμβιβαστούμε με εκβιασμούς».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ