Σοβαρές ευθύνες στην ελληνική αστυνομία και την κυβέρνηση για την Επιχείρηση Ξένιος Ζευς ρίχνει η έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch ή HRW) η οποία δόθηκε την Τετάρτη στη δημοσιότητα. Η έκθεση αυτή, που βάζει στο στόχαστρο τις μεθόδους των αστυνομικών στις επιχειρήσεις για την εξακρίβωση της νομιμότητας των μεταναστών, είναι η τελευταία από μια σειρά εκθέσεων-καταπέλτες που συνέταξαν διεθνείς οργανισμοί και ΜΚΟ για τον χειρισμό του μεταναστευτικού ζητήματος από τις ελληνικές Αρχές.
«Από τις 4 Αυγούστου 2012 (σ.σ. όταν ξεκίνησε ο Ξένιος Ζευς) ως τις 22 Φεβρουαρίου 2013 (σ.σ. όταν το υπουργείο Δημόσιας Τάξης έπαψε να δημοσιοποιεί στατιστικές για τις προσαγωγές στα πλαίσια της επιχείρησης αυτής!) η αστυνομία είχε σταματήσει στους δρόμους της Αθήνας για έλεγχο 84.792 άτομα ξένης καταγωγής. Μόνο 4.811 – περίπου 6% – βρέθηκε ότι διέμεναν παράνομα στην Ελλάδα και μόνο 59 συνελήφθησαν», αναφέρει η έκθεση.
Η HRW στηλιτεύει τα κριτήρια με τα οποία οι αστυνομικοί επιλέγουν ποιους θα σταματήσουν: είναι όλοι μαύροι, Αραβες και Ασιάτες – και μάλιστα οι αστυνομικοί με τον υπερβολικό τους ζήλο, έχουν σταματήσει στον δρόμο και κακοποιήσει ακόμη και τουρίστες με αυτά τα χαρακτηριστικά. Λόγω αυτών των τελευταίων περιστατικών, τον περασμένο Νοέμβριο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε μια άνευ προηγουμένου οδηγία προς τους Αφροαμερικανούς που σκοπεύουν να επισκεφθούν ως τουρίστες την Ελλάδα, προειδοποιώντας τους ότι «αφροαμερικανοί πολίτες έχουν συλληφθεί από την ελληνική αστυνομία που πραγματοποιεί επιχειρήσεις-σκούπα για παράνομους μετανάστες στην Αθήνα».
Τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουν οι αστυνομικοί ποιους θα σταματήσουν για εξακρίβωση στοιχείων είναι ρατσιστικά, σύμφωνα με τη HRW, και αντιβαίνουν τη διεθνή νομοθεσία που ορίζει ότι για να ζητήσει ένας αστυνομικός τα στοιχεία κάποιου πρέπει να έχει βάσιμες υποψίες ότι διαπράττει παρανομία και όχι να τον σταματάει με βάση το χρώμα του δέρματός του, την φυλή ή την θρησκεία του.
«Αλλά ακόμη και όταν οι αλλοδαποί διαθέτουν νόμιμα έγγραφα, συχνά η αστυνομία τους συλλαμβάνει, τους μεταφέρει στο τμήμα και τους κρατάει επί ώρες για εξακρίβωση στοιχείων», αναφέρει η έκθεση. Φέρνει παραδείγματα μεταναστών που ήταν απολύτως νόμιμοι αλλά αναγκάστηκαν να περάσουν 5 ή ακόμη και 10 ώρες στο τμήμα – αφήνοντας πίσω τις δουλειές ή και τα ανήλικα παιδιά τους. Μάλιστα υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις μεταναστών που έχουν υποστεί επανειλημμένως, ακόμη και δεκάδες φορές, αυτή την «αυθαίρετη και ρατσιστική στέρηση της ελευθερίας τους» από την εφαρμογή του Ξένιου Δία πέρσι τον Αύγουστο μέχρι σήμερα.
Η αστυνομία υποστηρίζει ότι οι προσαγωγές είναι απαραίτητες για να εξακριβωθεί αν τα έγγραφα είναι πλαστά ή όχι, όμως η HRW απαντάει ότι υπάρχει η τεχνολογία προκειμένου η εξακρίβωση να ολοκληρώνεται εντός λίγων λεπτών στον δρόμο. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις μεταναστών που, αφού πέρασαν ώρες περιμένοντας στο αστυνομικό λεωφορείο, αφέθηκαν ελεύθεροι αμέσως μόλις έφθασαν στο τμήμα χωρίς να γίνει καμία εξακρίβωση των στοιχείων τους.
Οι αρχές υποστηρίζουν επίσης ότι οι αστυνομικοί επιλέγουν ποιους θα σταματήσουν χρησιμοποιώντας την πείρα τους, όμως η HRW απαντάει ότι αφού μόνο το 6% απ’ όσους ελέγχθηκαν βρέθηκαν παράνομοι, γίνεται εμφανές ότι τα κριτήρια είναι ρατσιστικά. Η έκθεση αναφέρει το παράδειγμα 19χρονου αναγνωρισμένου πρόσφυγα από τη Γουινέα που τον Φεβρουάριο επέβαινε σε λεωφορείο στην Πλατεία Αμερικής όταν το σταμάτησαν αστυνομικοί και διέταξαν «Ολοι οι μαύροι έξω!» – ανατριχιαστική λεπτομέρεια: οι έλληνες επιβάτες του λεωφορείου χειροκρότησαν τους αστυνομικούς.
Εντυπωσιακό είναι επίσης το παράδειγμα του μαύρου αμερικανού τουρίστα Κρίστιαν Ουκουόρτζι τον οποίο σταμάτησαν αστυνομικοί πέρσι το καλοκαίρι, του έβαλαν χειροπέδες και τον ξυλοκόπησαν μέχρι αναισθησίας όταν προσπάθησε να τραβήξει φωτογραφία τις χειροπέδες του με το κινητό του! Οπως και εκείνο του τουρίστα από τη Νότια Κορέα που έφαγε μπουνιά από αστυνομικό, προτού καν προλάβει να δείξει το διαβατήριό του, και μετά ξανάφαγε ξύλο στο τμήμα όπου οδηγήθηκε. Περιττό να πούμε ότι και οι δύο δηλώνουν πως δεν θα ξαναπατήσουν ποτέ στην Ελλάδα.
«Η κακομεταχείριση μεταναστών και προσφύγων από αστυνομικούς είναι ένα παλαιό, σοβαρό πρόβλημα στην Ελλάδα», συνεχίζει η έκθεση. «Η αγενής, προσβλητική και απειλητική συμπεριφορά και η σωματική έρευνα αποτελούν ρουτίνα ακόμη και όταν δεν υπάρχει καμία λογική υποψία ότι το άτομο διέπραξε παρανομία ή μεταφέρει παράνομα ή επικίνδυνα αντικείμενα».
Η HRW τονίζει πόσες εργατοώρες ξόδεψαν οι αστυνομικοί για να εξακριβώσουν με αυτό τον μη εποικοδομητικό τρόπο – σύλληψη, μεταφορά, προσαγωγή στο τμήμα – που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα τα στοιχεία περισσότερων από 86.000 ατόμων προκειμένου να καταλήξουν συνολικά σε 59 συλλήψεις!
Η οργάνωση συστήνει στις αρχές να βελτιώσουν την εκπαίδευση των αστυνομικών που λαβαίνουν μέρος σε επιχειρήσεις όπως ο Ξένιος Δίας, να προμηθευτούν την τεχνολογία που επιτρέπει την επί τόπου εξακρίβωση των στοιχείων στον δρόμο και να εκδώσουν σαφείς οδηγίες για την μεταχείριση των ατόμων υπό εξακρίβωση. Καλεί επίσης τους πολιτικούς να καταδικάσουν απερίφραστα αυτές τις μεθόδους.
