Τρεις σημαντικές αρχαίες γλώσσες της Μέσης Ανατολής διδάσκονται, δωρεάν, στην Αθήνα, στο Ίδρυμα Βιβλικών Σπουδών «Άρτος Ζωής» (Μπουμπουλίνας 28). Ο λόγος για τη βιβλική εβραϊκή, τη συριακή και την κλασική αρμενική, τις οποίες θα διδάσκει, σε εντατικά μαθήματα, το καλοκαίρι ο Μανόλης Παπουτσάκης, επίκουρος καθηγητής Συριακής και Κλασικής Αρμενικής Φιλολογίας στο Τμήμα Σπουδών της Εγγύς Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και μέλος του ΔΣ του «Άρτου Ζωής».
Είναι η πρώτη φορά που θα διδαχθούν συστηματικά και σε βάθος στην Ελλάδα η συριακή και η κλασική αρμενική, επιτρέποντας την άμεση πρόσβαση στα πρωτότυπα κείμενα δύο μεγάλων λογοτεχνικών παραδόσεων της χριστιανικής Ανατολής.
«Πρόκειται για δύο γλώσσες στις οποίες, μεταξύ άλλων, σώζονται μεταφράσεις αρχαίων ελληνικών έργων που έχουν χαθεί στο πρωτότυπο και τα οποία μας είναι γνωστά μόνο μέσα από τις μεταφράσεις αυτές»
, λέει στο «Βήμα» ο Μανόλης Παπουτσάκης, ο οποίος εξηγεί ότι είναι πολλά τα σημεία επαφής της ελληνικής λογοτεχνικής παράδοσης με την έντεχνη παραγωγή των γλωσσών αυτών: «Για παράδειγμα, ο Ρωμανός ο Μελωδός, ο οποίος καταγόταν από τη Συρία και ήταν δίγλωσσος, έχει αφομοιώσει μοτίβα της συριακής ποίησης του 4ου και του 5ου αιώνα -της κορυφαίας στιγμής της συριακής γραμματείας- και τα έχει μεταφέρει στην ελληνική υμνογραφία». Η διδασκαλία των δύο γλωσσών έρχεται να προστεθεί στα μαθήματα βιβλικής εβραϊκής που παραδίδονται συστηματικά στον «Άρτο Ζωής» από το 2011.Η μεθοδική και επιστημονικά έγκυρη διδασκαλία των βιβλικών γλωσσών και των γλωσσών στις οποίες πρωτομεταφράζεται η Βίβλος εντάσσεται στους στόχους του Ιδρύματος, το οποίο προσπαθεί να καλύψει επιστημονικά κενά και να φέρει τις γλώσσες της Βίβλου και τη βιβλική σκέψη στον δημόσιο λόγο. «Φιλοδοξούμε, αφενός, να δημιουργήσουμε μακροπρόθεσμα μια εύρωστη κοινότητα από επαρκείς αναγνώστες και ερμηνευτές της Βίβλου στην Ελλάδα και, αφετέρου, να φέρουμε τη Βίβλο στον δημόσιο χώρο και να ενθαρρύνουμε τη συνάντηση θεολόγων και ανθρώπων της πίστης με εκκοσμικευμένους στοχαστές», αναφέρει ο Μανόλης Παπουτσάκης.
Αυτήν την κατεύθυνση υποστηρίζουν και οι υπόλοιπες δράσεις του «Άρτου Ζωής», η διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων, σεμιναρίων και διαλέξεων διακεκριμένων μελετητών σε βιβλικά και θεολογικά ζητήματα, η κυκλοφορία του εξαμηνιαίου Δελτίου Βιβλικών Σπουδών και η έκδοση σημαντικών έργων (π.χ. Πολ Ρικέρ και Αντρέ Λακόκ, Ας σκεφτούμε τη Βίβλο, 2005, Ότφρηντ Χόφιους, Η αλήθεια του Ευαγγελίου, 2012) και η δημιουργία εξειδικευμένης Βιβλιοθήκης Βιβλικών Μελετών η οποία θα λειτουργεί από το φθινόπωρο στα ανακαινισμένα γραφεία του Ιδρύματος.
Ιδιαιτέρως επαινεί ο πανεπιστημιακός καθηγητής την «ψυχή» αυτής της προσπάθειας, «έναν ξεχωριστό διανοούμενο με μοναδικές ηγετικές ικανότητες», τον διευθυντή του «Άρτου Ζωής» Σταύρο Ζουμπουλάκη, «ο οποίος έφερε στον «Άρτο» τη δυναμικότητα και το νεύρο με τα οποία, πριν από δεκαπέντε χρόνια, κατάφερε να ξαναζωντανέψει τη «Νέα Εστία»».
Ιδιαιτέρως επαινεί όμως και τους μαθητές που προσέρχονται στα μαθήματα -φοιτητές της θεολογίας, βυζαντινολόγους, κλασικούς φιλολόγους, παλαιογράφους αλλά και πολλούς άλλους που δεν παρακινούνται από στενά επιστημονικό ενδιαφέρον-, των οποίων η επίδοση του δίνει ικανοποίηση και χαρά, μαθητές οι οποίοι «σε δύσκολους για τη χώρα καιρούς διαθέτουν με υπομονή τις ελεύθερες ώρες τους στην εκμάθηση αρχαίων γλωσσών και δεν υπολείπονται σε τίποτα των φοιτητών του Πρίνστον με τις εξαιρετικές υποτροφίες».
Δώδεκα άτομα ολοκλήρωσαν τον πρώτο κύκλο εκμάθησης της βιβλικής εβραϊκής το 2011, εκ των οποίων τρεις μαθητές έλαβαν υποτροφία από την Ισραηλινή Πρεσβεία για υπερεντατικά μαθήματα εκμάθησης της νέας εβραϊκής στο Ισραήλ. Η αριστούχος του κύκλου αυτού, η θεολόγος Βασιλική Χαμουργιωτάκη, ανέλαβε τη διδασκαλία της γλώσσας σε αρχαρίους τον περασμένο χειμώνα. Για τα θερινά προχωρημένα μαθήματα βιβλικής εβραϊκής, το υπερεντατικό τμήμα εισαγωγής στη συριακή γλώσσα και το εντατικό τμήμα εισαγωγής στην κλασική αρμενική έχουν ήδη κατατεθεί εβδομήντα αιτήσεις.
«Δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από όσα γίνονται στα μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού» λέει στο «Βήμα» ο έλληνας καθηγητής, γιος του Χρήστου Παπουτσάκη, εκδότη του περιοδικού «Αντί», και συμπληρώνει: «Με τις λίγες δυνατότητες που έχουμε και με λίγους αλλά εξαιρετικούς ανθρώπους μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα». Με εικοσαετή εμπειρία στα πανεπιστήμια του εξωτερικού και διδακτική θητεία στο Πρίνστον από το 2001, η εκτίμησή του αποκτά σημαίνουσα βαρύτητα. Στην Ελλάδα της επισφάλειας του 2013 εκτός από τα δυσάρεστα γίνονται και καλά πράγματα –και αυτά πρέπει να τα λέμε.
Δείτε εδώ αναλυτικές πληροφορίες για το πρόγραμμα των καλοκαιρινών σεμιναρίων του «Άρτου Ζωής».
